Zebh,Zebiha ve Tezkiyenin Mahiyetleri By: hafizvuslat Date: 04 Kasým 2009, 11:31:01
ZEHB, ZEBÝHA VE TEZKÝYENÝN MAHÝYETLERÝ
41- Zebh, hayvanýn boðazýna býçak vurup boðazlamak ve damarlarýný kesmek demektir. Boðazlanmýþ veya boðazlanacak hayvana da "Zebiha" denir.
Tezkiye de, boðazlamak anlamýnda olup dinimizde iki türlüdür:
Birisi hakîki ve ihtiyarî tezkiyedir. Bu da bir hayvaný usulü üzere keskin bir aletle boðazlamaktýr. Diðeri de, hükmî ýztýrarî tezkiyedir. Bu da, bir avýn aldýðý yaradan ibarettir. Bir av, þartlarýna uygun olarak bu yaradan ölürse, boðazlanmýþ sayýlýr.
42- Bir hayvanýn göðsü üstünden býçak vurup damarlarýný kesmeye "Nahr" denir. Deveyi, zebh etmek (çenesinin altýndan kesmek) mekruhtur.
Zebh (Boðazlama) Ýþlemi
43- Din kurallarýna uygun olarak boðazlama, nefes borusu ile yemek borusunun ve bunlarýn yanlarýnda bulunan iki damarý kesmekle yapýlýr. Bu dördünden üçünün kesilmesi, Ýmamý Azam'a göre yeterlidir. Ýmam Ebû Yusuf'a göre, nefes borusu ile yemek borusunu ve iki damardan da birini kesmek þarttýr. Ýmam Muhammed'e göre de, bu dört organdan çoðunu kesmiþ olmalýdýr.
44- Hayvanlarý boðazlamak hususunda damarlarýný kesip kanlarýný akýtacak kesici bir alet yeterlidir. Býçak kafi olduðu gibi, keskin kamýþ kabuðu ve cam parçasý da yeterli olur. Ancak bu alet, hayvana eziyet vermeyecek þekilde keskin olmalýdýr. Hayvaný yere yatýrdýktan sonra bu aleti bileylemeye çalýþmak mekruhtur. Hayvaný ayaðýndan tutarak kesim yerine çekmek ve sürüklemek de mekruhtur. Hayvaný boynunun altýndan (boðazýndan) deðil de üstünden kesmek ve daha hayvaný soymadan kafasýný kesip atmak da mekruhtur.
45- Hayvaný boðazlarken Besmele çekmek þarttýr. Boðazlamada Yüce ALLAH'ýn mübarek isimlerinden herhangi birini söylemek yeterlidir. ALLAHü Ekber, ALLAHü Azam, ALLAH denilmesi gibi...
Fakat ALLAHü Teala'nýn ismini dua maksadý ile söylemek yeterli olmaz. "ALLAHümmeðfirlî" denilmesi gibi...
Hayvaný keserken: "Bismillahi ALLAHü Ekber" denilmesi müstahabdýr. Hayvaný kýble tarafýna çevirerek kesmek sünnet olduðundan bunu yapmamak mekruhtur.
46- Besmele kasden terk edilirse, hayvanýn eti yenmez, haram olur. Fakat unutarak terk edilirse, böyle kesilen hayvanýn eti yenir. Çünkü unutarak yapýlan kusurlar baðýþlanmýþtýr.
(Ýmam Þafiîye göre, hayvaný sadece boðazlamak yeterlidir. Besmele okunmasý bir müekked sünnettir. "Bismillah" denmese de, kesilen hayvanýn eti yenir, haram olmaz. Bu görüþ, Ebû Hüreyre ile Ýbnî Abbas'dan (radýyallahü anhüm) rivayet edilmiþtir. Ancak bu görüþ diðer müctehidler tarafýndan kabul edilmemiþtir. Bununla beraber Þafiîlerce de, besmeleyi terk etmek mekruhtur.)
radyobeyan