Ehl-i Kitab Ne Demektir? By: halim Date: 27 Mart 2017, 21:50:57
Ehl-i Kitab Ne Demektir?
Yahudi, Hristiyan gibi semavi din mensuplarýna "Ehl-i Kitap" denir. Kur'an-ý Kerim'de Ehl-i kitaptan çokça bahisler vardýr. Ehl-i Kitap, Peygamberimizi (asm) kabul etmediklerinden "kafir" sayýlmakla beraber, "Allah'ý inkar eden" anlamýnda kafir deðillerdir.
Kur'an-ý Kerim, ehl-i Kitaba bazý konularda, kafirlere nispetle ayrýcalýk tanýr. Mesela, onlardan kýz almak caizdir ve kestiklerini yemek helaldir (Maide, 5/5) Onlara tanýnan bu ayrýcalýk, ehl-i küfre nispetle, imana daha yakýn olmalarýndandýr. Kur'an, onlara þöyle seslenir:
"Ey Ehl-i Kitab! Bizimle sizin aranýzdaki müþterek bir kelimeye gelin! Ancak Allah'a ibadet edelim. Hiçbir þeyi O'na ortak koþmayalým. Allah'ý býrakýp bazýnýz bazýsýný Rab edinmesin."(Âl-i Ýmran, 3/64)
Yani, birbirimizi Rab, Mevla, Hakim-i Mutlak tanýmayalým. Bütün hareketlerimizi Hakk'ýn emriyle ve Allah'ýn rýzasýyla ölçelim... Hepimiz Allah'a kul olalým. Kendimizi ancak O'na mahkum bilelim. Birbirimize de ancak bu kural çerçevesinde tabi ve baðlý olalým. (1)
Kur'an, Ehl-i kitabýn kendi alim ve ruhbanlarýný, Rab edindiklerini bildirir.(Tevbe, 9/31) Hristiyanlýktan Ýslam'a geçen Adiy b. Hatem, "Ya Resulullah, biz onlarý Rab edinmiyorduk." deyince Resulullah (asm), þu açýklamayý yapar:
"Onlar, Allah'ýn helal kýldýðýný haram, haram kýldýðýný helal yapýyor, siz de onlara uyuyordunuz. Ýþte bu, onlarý Rab edinmektir."(2)
Yoksa, herhangi birini Rab edinmek için illa ona "Rab" namýný vermek þart deðildir. (3)
Þu ayet, Ehl-i kitapla mücadelede izlenecek yolu ifade eder:
"Onlardan zalim olanlar dýþýnda, Ehl-i kitapla en güzel bir þekilde mücadele edin. Ve þöyle deyin: Biz, hem bize indirilene hem de size indirilene iman ettik. Bizim de sizin de Ýlahýmýz birdir. Ve biz, yalnýz O'na teslim olmuþ kimseleriz." (Ankebut, 29/46)
Bu ayette, Ehl-i kitap, iki kýsýmda mütaala edilmektedir: 1. Zalim olanlar. 2. Ýnsaflý olanlar.
Ýnsaflý olanlarla en güzel bir þekilde mücadele yapýlmasý emredilir. Bu tarz yaklaþým, onlarý Ýslam'a çekecek, Ýslam'a girmekte zorlanmayacaklardýr. Çünkü, Ýslam'a girdikleri zaman Hz. Musa (as)'ý, Hz. Ýsa (as)'ý reddetmeleri gerekmiyor... Böylece, son peygamberin dinine uyacaklar ve tahrif edilmiþ bir dinin mensubu olmaktan kurtulacaklardýr.
Kur'an-ý Kerim, Hristiyanlarýn Yahudilere nisbetle Ýslam'a daha yakýn olduðunu bildirir:
"Yahudi ve müþrikleri mü'minlere en çok düþmanlýk yapan kimseler olarak bulacaksýn. ‘Biz Hristiyanýz.’ diyenleri de, mü'minlere sevgide en yakýn kiþiler olarak bulacaksýn. Çünkü, onlarýn içinde bilgin keþiþler ve ruhbanlar var ve bir de onlar büyüklenmezler." (Maide, 5/82)
Tarih, üstteki ayetin bir ispatýdýr. Yahudilerden Ýslam'a girenler parmakla gösterilecek kadar azdýr. Fakat Hristiyanlardan pek çok kimse, araþtýrmalarý neticesinde Ýslam'ý seçmiþlerdir. Bugün Avrupa'da Hristiyan asýllý Müslümanlarýn sayýsý, yüz binleri geçmektedir. Yine Avrupa'da pek çok kilise, cami hâline getirilmiþ ve bunlar Ýslami faaliyet merkezleri olarak hizmet vermektedirler.
Hristiyan ülkelerde Ýslami faaliyetlerin güzel neticeleri gözle görülen bir realite olduðu gibi, bu ülkelerin idarecilerinin Ýslam aleyhinde tutumlarý da yine bir realitedir.
Ýnsaflý Ehl-i Kitapla en güzel bir mücadeleyi emreden Cenab-ý Hak, þu ayetle de onlarýn zalim kýsmýyla ilgili hükmü bildirir:
"Ehl-i Kitaptan Allah'a ve ahiret gününe inanmayan, Allah ve Rasulünün haram kýldýklarýný haram kabul etmeyen ve Hak dini din olarak seçmeyenlerle, onlar zelil vaziyette kendi elleriyle ‘cizye’ verinceye kadar savaþýn." (Tevbe, 9/29)
Ayette sayýlan özellikler, “Bütün Ehl-i kitabý içine alýr mý, yoksa almaz mý?” meselesi zaman zaman tartýþma konusu olmaktadýr.(4) Ayetin "Ehl-i kitabýn hepsiyle, onlar cizye verinceye kadar savaþýn." demeyip, "Ehl-i kitaptan þu özellikte olanlarla savaþýn." demesi, herhalde gözden uzak tutulmamallýdýr.(5) Resulüllah’ýn uygulamasý da bu tarzda olmuþtur.
Hz. Peygamber (asm), Ýslam'ýn Mekke döneminde bazý Müslümanlarý Hristiyan bir ülke olan Habeþistan'a göndermiþ, orada rahat edeceklerini söylemiþtir. Medine döneminde ise, hem Yahudi hem de Hristiyanlarla diyaloða girmiþ, onlara Allah'ýn dinini anlatmýþ, kendilerini iknaya çalýþmýþtýr. Bunun neticesinde Ehl-i kitaptan Ýslam'a girenler olmuþtur.
Kur'an'ýn belirttiði gibi, "Ehl-i Kitabýn hepsi bir deðildir." (Âl-i Ýmran, 3/113). Onlarýn hepsini ayný kategoride görmek, Kur'ani ve tarihi realiteye muhaliftir.
"Yahudi ve Hristiyanlarý dost edinmeyin. Onlar birbirinin dostudurlar. Ýçinizden kim onlarý dost edinirse, o da onlardandýr. Allah zalim topluluða hidayet etmez."(Maide, 5/51)
ayeti, onlarla diyaloga ve beþeri iliþkilere mani deðildir. Nitekim, ehl-i Kitaptan kýz almak, Kur'an'ýn hükmüyle sabit bir vakýadýr. (Maide suresi,5).
Hamdi Yazýr, üstteki ayetle ilgili þöyle der:
"Müminler, Yahudi ve Hristiyanlara iyilik etmekten, dostluk yapmaktan, onlara idareci olmaktan men edilmemiþ; onlarý veli ittihaz eylemekten, yardaklýk etmekten nehiy edilmiþlerdir. Çünkü onlar, müminlere yar olmazlar."(6)
Meseleyi þu þekilde özetlemek mümkündür:
Onlarla beþeri iliþkilerde bulunmak ayrý, onlarýn din-örf ve adetlerine hayran kalmak ayrýdýr. Birincisi Kur'an'ýn nehyine dahil deðilken, ikincisi kesinlikle yasaklanmýþtýr.
Kaynaklar:
1. Yazýr, II/1132.
2. Razi, XVI/37.
3. Yazýr, IV/2512.
4. Razi, X, 333; Kutub, III, 1631-1634
5. Ateþ, III, 1133-1134.
6. Beydavi, II, 211.
Selam ve dua ile...
Sorularla Ýslamiyet
Ynt: Ehl-i Kitab Ne Demektir? By: ceren Date: 27 Mart 2017, 23:05:49
Esselamu aleykum.Ehli kitap kur anin haricinde olan kutsal kitaplardir.Bizler allaha olan inancimiz ve tevekkulumuz ile ehli kitaba inaniriz.Rabbim razi olsun bilgilerden...