Haramdan elde edilen hediyeyi almak caiz midir? By: halim Date: 17 Kasým 2016, 20:47:12
Haramdan elde edilen hediyeyi almak caiz midir?
Kazancý haram olan kimsenin davetine gidip gitmemek konusunda bilgi verir misiniz?Meþru ve helâl dairede rýzkýný temin etmek, herkesin tabiî bir hakký ve vazifesidir. Dinimiz, kendi geçimi ve çoluk çocuðunun maiþeti için geçen çalýþma zamanýný ibâdet saymýþtýr. Bu vesileyle kazanç yollarýndan meþru olanlarý belirlediði ve teþvik ettiði gibi, gayrimeþru ve haksýz kazancý da yasaklamýþtýr.Bilindiði gibi, sanat, ticaret, ziraat gibi geçim yollarý akla gelen ilk kazanç vesileleridir. Faiz, rüþvet, karaborsacýlýk gibi yollar ise gayrimeþrudur ve haramdýr.Helâlle haram arasýndaki mesafenin daraldýðý, istikametli bir hayatýn güçleþtiði zamanýmýzda, mü’minin çok dikkatli ve titiz hareket etmesi lâzýmdýr. Ýlâhî bir emanet olan midesine haram ve þüpheli lokmanýn girmemesine âzamî ölçüde dikkat gösterilmesi gerekmektedir. Ýnsaný harama çaðýranlarýn çok ve çeþitli olmasý, helâle ve kanaate davet edenlerin de o nisbette az olmasý zamanýmýzýn bir fitnesidir.Çevrenin tesirinde kalarak veya hýrs aldatmacasýyla tadýlan haram lokma bir sefere baðlý kalmamaktadýr. Bazan düþülen hatâya bahane uydurulup, teviller yapýlabilmektedir. Zamanla haramla iç içe kalýnabilmektedir.Mü’minleri dikkate sevk eden, onlarýn imânlý hayatlarýnýn devamýný isteyen þu hadis-i þerif mânidardýr:Cennetle müjdelenen Sa’d bin Ebi Vakkas’ýn,“Ya Resulallah, dualarýmýn kabul olmasý için bana dua et.” demesine mukabil, Resul-i Ekrem (a.s.m.) Efendimiz þöyle buyururlar:“Yediklerin helâlden olsun. Helâl yiyenin duasý makbuldür. Allah’a yemin ederim ki, kiþinin haram lokma yediðinde kýrk gün duasý kabul olmaz. Eti, haksýz yoldan ve faizden meydana gelen kimseye ateþ daha lâyýktýr.”(Muhtasar Ýbni Kesir, I/149)Hal böyle olunca, dünya ve âhiret saadetimizi gölgeleyen gayrimeþru vasýtalara tevessül etmemek, dualarýmýzda da Allah’tan daima helâl rýzýk talep etmek durumundayýz. Ýnsanýn kendi þahsýnda gösterdiði bu dikkat, hiç þüphesiz, çevresine de tesir edecektir. Ýstikametli yaþayýþý örnek alýnacaktýr. Diðer taraftan, bu dikkat neticesinde mü’min, dost ve yakýnlarýyla olan münasebetlerinde zor duruma düþmeyecektir. Tutum ve davranýþlarý yadýrganmayýp, aksine takdir de edilecektir.Kendi aile hayatýmýzda riayet ettiðimiz esaslara, herhangi bir þekilde meydana gelen ziyafet, davet ve dost meclislerinde de medenî münasebetler içinde uymamýz bizi rahatlatacak ve huzurumuzu kaçýrmayacaktýr.Harama teþvik eden, tatlý gösteren vesileler çoktur. Baþta þeytan ve nefsimiz bizi o yola sürüklemeye çalýþýr. Bazan geçim sýkýntýsý ve ailevî sebepler harama bulaþmaya sebep olabilir. Bazý durumlarda da harama kendimiz girmediðimiz ve çekindiðimiz halde, bir yakýnýmýz vasýtasýyla harama bulaþmamýz söz konusu olabilir. Bu, bir davete icabet etme þeklinde olabildiði gibi, hediye ve miras halinde de olabilir.Bir yakýnýmýz ve dostumuz tarafýndan yapýlan davete icabet etmek sünnet, bazý hallerde de vaciptir. Ayný þekilde, takdim edilen hediye ve ikramlarý da reddetmemek dinî ve insanî bir vazifedir. Ancak bu gibi hallerde, veren kimsenin kazancýnýn helâl ve haram olmasý cihetini göz önünde bulundurmak gerekmektedir. Hiç bir þekilde araþtýrmadan, incelemeden kabul edilmesi halinde, veren kadar alana da sorumlu duruma düþer.Bu bakýmdan büyük günahlarý apaçýk iþleyen ve yaptýklarýndan bir piþmanlýk duymayan fâsýk kimselerin davetine icabet etmemek lâzýmdýr. Kazancýnýn çoðu haramdan meydana gelen, faiz, rüþvet gibi gayrimeþru yollardan kazanan kimsenin ikram ve davetine gitmek, hediyesini kabul etmek, haram yemek olacaðýndan, kabul etmekten kaçýnmak gerekir.Eðer hazýrlanan yemek, helâl bir mirastan ve borçtan alýnarak hazýrlanmýþsa, bu takdirde yenilmesinde bir mahzur görülmemektedir. Bu meselede davet sahibinin kazancýnýn helâl ve haram olmasý ekseriyete göredir. Yani maiþetinin çoðunluðu haram yoldan temin edilmiþse haram hükmündedir. Eðer helâl galipse, o zaman helâl hükmüne geçer, helâl kýsmýndan istifade edilmiþ olunur.Fakat Hanbelî mezhebine göre, kazancýnda hem helâl, hem de haram bulunan kimsenin davetine icabet mekruh görülmektedir. Ravda isimli fýkýh kitabýnda yer verilen bir rivayete göre, “fâsýkýn davetine icabet edilir” denilmektedir.Fakat bütün bunlarla birlikte, mezhep imamlarýnýn ve müçtehidlerin ittifaký, ekserîsi haram olan bir kazançtan istifade edilmeyeceði noktasýnda toplanmaktadýr.(Fetâvâ-yý Hindiyye, V/343)Miras hususunda da durum deðiþik deðildir. Miras býrakan kimse, o malý haramdan kazanmýþ, faiz, rüþvet, gasp ve karaborsacýlýk gibi yollardan temin etmiþse, mirasçýsý o malý yiyemez. Eðer o mal gaypedilmiþ, haksýz yere bazýlarýndan alýnmýþsa, sahiplerine iade edilmesi gerekir. Eðer bilmiyorsa, bir hayýr kurumuna hibe edilir. Eðer mirasçýya düþen malýn haramdan geldiði söyleniyor, fakat nereden ve ne þekilde olduðu kesin delilleriyle bilinmiyorsa, bu durumda mirasçý onu yiyebilir. Fakat takvaya en uygun olaný, o malý sahibi niyetine sadaka olarak vermektir.(Reddü’l-Muhtar, IV/130)Haram yoldan kazanç temin eden bir kimseden gelen hediyeyi geri göndermek ve iade etmek mümkün olmuyorsa, bu gibi halde de onu kendi istifademiz dýþýnda bir hayýr kuruluþuna vermemiz gerekir.Bu dinî hükümleri tatbik ederken veya icra safhasýna koyarken medenî ve insanî münasebetleri de bütün bütün kesmemeye, muhatabý rencide etmemeye dikkat gösterilmelidir.Gayrimeþru kazanç sahibi kimsenin davetini ve ikramýný kabul etmemekte esas nokta, o kiþiyi öyle bir kazançtan vazgeçirmek olmalýdýr.Selam ve dua ile...
Sorularla Ýslamiyet
Ynt: Haramdan elde edilen hediyeyi almak caiz midir? By: ceren Date: 25 Kasým 2016, 22:37:13
Esselamu aleykum.Rabbim her an helal lokma yiyen ve helal yoldan kazanc elde edip hediyelesmede bile helali goze alan kullardan olalim inþallah...
Ynt: Haramdan elde edilen hediyeyi almak caiz midir? By: muratb8 Date: 25 Kasým 2016, 23:49:52
Aleyküm selam her þeyin iyisini olaný helal olaný almalýyýz.Çünkü caiz olan þey týpký bir þeyi istek dýþý vermek gibi zorla vermek demektir.Helal þeyleri yemeliyiz.
Ynt: Haramdan elde edilen hediyeyi almak caiz midir? By: Sevgi. Date: 26 Kasým 2016, 00:28:24
Aleyna Ve Aleykümüsselăm. Allah'ýn bizlere helal ve haram kýldýðý þeylere çok dikkat etmeliyiz. Mevlam bizleri bu hususta hassas olanlardan eylesin inþaAllah. Amin