Ahmed Gazali By: armi Date: 15 Ekim 2009, 18:46:06
Ýran'da yetiþen evliyânýn büyüklerinden ve fýkýh âlimi. Ýsmi Ahmed, Künyesi Ebü'l-Feth, lakabý Arif'tir. Babasýnýn ismi Muhammed'dir. Büyük âlim Ýmâm-ý Gazâlî'nin kardeþidir. Et-Tûsî ve el-Gazâlî nisbeleri verildi. Ahmed Gazâlî'nin nerede ve ne zamanda doðduðu belli deðildir. 1126 (H.520) senesinde Kazvin'de vefât etti.
Ahmed Gazâlî hazretleri küçük yaþta ilim öðrenmeye baþladý. Zamânýndaki âlimlerin bir çoðu ile görüþtü ve onlarýn sohbetlerinde bulundu. Ýlim öðrenmek için bir çok memleket dolaþtý. Pek çok tasavvuf ehlini ziyâret edip, hizmetlerinde bulundu. Ýlim ve fazîlette yüksek derecelere kavuþtu. Irak'a gittiði zaman ilmi ve fazîleti sebebiyle halk, sohbetlerine koþtu. Sonra Baðdât'ta vâz meclisi kuruldu ve sayýsý seksen üçe yakýn ders meclisinde vâzlar verdi.
Ahmed Gazâlî'nin vâzlarý gönülleri alýcý ve tesirliydi. Kerâmetler sâhibi, güler yüzlü bir zâttý. Fýkýh ilmi ile meþgul olmasýna raðmen, daha ziyâde insanlara vâz ü nasîhatlarý ile meþhur oldu. Ýmâm-ý Gazâlî hazretlerine vekâleten, bir süre Nizâmiyye Medresesinde ders okuttu.
Ahmed Gazâlî hazretleri vâzlarýnýn birinde Lâ ilâhe illallah lafzýnýn faziletini þöyle anlattý:
Allahü teâlâ hadîs-i kutsî'de; "La ilâhe illallah benim kal'amdýr. Kim benim kal'ama girerse, azâbýmdan emîn olur." buyuruyor. Lâ ilâhe illallah Allahü teâlâyý bildiren yüce bir sözdür. Kim onu kendine kal'a edinirse ebedî saâdeti ve nîmetleri elde eder. Kim bu mübârek, kelimeyi kendisine kal'a edinmezse, ebedî azâba uðrar. Fakat insanlar Lâ ilâhe illallah kelimesinden uzaklaþtýlar. Onlarda sadece dilin kelime-i tevhîdi söylemesi kaldý. Böylece insanlar sâdece kal'ayý söylemiþ oldular. Nasýl ki ateþin ismini söylemek insaný yakmadýðý, suyun ismi insaný boðmadýðý, kýlýcýn ismi insaný kesmediði gibi, kal'anýn ismi de insaný düþmandan korumaz. Bunlar gibi Kelime-i tevhîdin sâdece lafzýný söyleyip, mânâsýndan haberdâr olmamak da insaný âhiret azâbýndan korumaz.
Görülmüyor mu, insanlar Lâ ilâhe illallah diyor, fakat nefsinin arzu ve isteklerine, paraya ve dünyâya tapýyor. Yarýn kýyâmet gününde Allahü teâlâ; "Ey kulum! Olmayan þeyi niçin söylüyorsun?" buyurup, "Yalan söyledin." deyince ne cevap vereceksin. Halbuki sen, dünyâ malýna ve paraya kulluk ediyorsun. Ey insanoðlu! Niçin lezzeti ilâhî yerlerde aramýyorsun? Halbuki bütün her þey Allahü teâlânýn elindedir. O, bütün bu mülklerin sâhibidir. Mülkünde istediði gibi tasarruf eder. Âlemde, ancak O'nun dilediði ve O'nun irâde ettiði þey olur. Onun için, O'ndan baþkasýyla lezzet alma. Rahmetinden ümit kesme. Çünkü O'nun rahmetinden, ancak kâfirler ümit keserler.
Lâ ilâhe illallah öyle bir kelimedir ki, Allahü teâlânýn vahdâniyetini tanýmayý saðlar. Onun meyvesi, Allahü teâlânýn bir olduðunu ikrârdýr.
Ey insanoðlu! Allahü teâlâ seni, tevhîdini, birliðini bilmen için yarattý. Âlemdeki her þeyi de, senin için yarattý. Ve bunlar arasýndaki hayvanlarý, bitkileri sana hizmetçi kýldý. Yer senin ikâmet etmeni saðlar. Melekler seni muhâfaza eder. Güneþ sana ýþýk verir. Hepsi senin için yaratýlmýþtýr. Sen, sâdece Allahü teâlâyý bir bilip, O'na kulluk için yaratýldýn. Öyleyse bütün mahlûkât, Allahü teâlânýn vahdâniyetini ve bir olduðunu kabûl edip, bunu ikrâr için yaratýlmýþtýr.
Ey insanoðlu! Allahü teâlâ bütün eþyâyý senin için yarattý. Seni de kendisi için yarattý. Sen ise, Allahü teâlânýn senin için yarattýðý þey ile meþgûl oldun, nîmetin sâhibini unuttun. Sana gelen baðýþ ve lütuflarýndan faydalandýn. Vereni hatýrlamadýn. Böylece nîmetin þükrünü edâ etmedin. Sana verdiði ihsân ve lütuflarýnýn hürmetine riâyet etmedin. Nîmet sâhibine þükür, O'nun verdiði nîmete þükür etmektir. Bu da, kendisine verdiði nîmetten dolayý O'na senâda bulunmakla olur.
Ey insanoðlu! Sâdece Allahü teâlâ verir. Öyleyse, sâdece O'nunla meþgûl ol ve O'na yönel, Bu hâsýl olursa, senin için bütün nîmetler hâsýl olur.
Ey insanoðlu! Allahü teâlâdan baþkasýna yöneldiðin, onlara iltifât ettiðin müddetçe de Lâ ilâhe illallah kelimesini söylemeye devâm et. Çünkü o, sendeki iyi olmayan þeyleri yok eder. Sana övülen iyi hasletleri getirir."
Ahmed Gazâlî hazretleri çok tevâzu sâhibiydi. Sýk sýk; "Vâz ve nasîhat husûsunda kendimi ehil görmüyorum. Vâz âlimlerin, ilim nisâbýnýn zekâtýdýr. Nisâbý olmayan nasýl ve nereden zekât verir? Eðri aðacýn gölgesi hiç düzgün olur mu?" buyururdu.
Ahmed Gazâlî hazretleri bir müþkille karþýlaþtýðý zaman, rüyâsýnda Peygamber efendimizi görür, zor olan meseleyi arz eder bu þekilde iþin doðrusunu öðrenirdi.
Talebenin ilim tahsîl ederken ne gibi hususlara dikkat etmesi gerektiði sorulduðunda þöyle buyurdu:
"Ýlim isteyen ilk önce nefsini kötü ahlâk ve huylardan temizlemelidir. Çünkü ilim öðrenmek, kalbi îmar etmekle olur. Âzâlarýn vazîfesi olan namaz, nasýl necâsetten temizlenmeden olmuyorsa, kalbin ilim ile tâmiri de, ancak kalbi her türlü kötü sýfat ve vasýflardan, fena huylardan temizledikten sonra olur.
Ynt: Ahmed Gazali By: armi Date: 15 Ekim 2009, 18:46:45
Ýkinci olarak dünyâ meþgûliyetlerinden alâkayý kesmelidir. Zîrâ dünyâ meþgalesi insaný ilimden alýkoyar. Ýnsan bir anda iki þeyle meþgûl olamaz.
Üçüncü olarak hocaya karþý kibirli olmamalý ve ona ukalâlýk etmemelidir. Bilhassa hastanýn tabibe teslim olduðu gibi hocaya teslim olmak lazýmdýr.
Dördüncü olarak ilmin baþýnda ister bu ister öteki dünyâ için olsun âlimlerin ihtilaflarýna kulak asmamalýdýr. Çünkü bu zihni zorlar doðru düþünceden uzaklaþtýrýr. Meseleler idrâk edilmez olur.
Beþinci olarak, insanýn okumaktan gâyesi kalbini kötü huylardan temizleyip, fazîletlerle süslemek, gelecekte ise Allahü teâlâya yakýn olmak ve yakýnlýk mertebesine kavuþmak olmalýdýr. Bilgisiyle; riyaset, servet, makam, düþük adamlarla mücâdele ve akranlarýna üstünlük gâyesi göstermemelidir."
Ahmed Gazâlî kardeþinin yazdýðý Ýhyâ-u Ulûm adlý eserini bir cilde kýsaltarak Lübâb-ül-Ýhyâ ismini verdi. Ayrýca Sevânih-ul-Uþþak, Zahîre fi Ýlm-i Basîre, Bevârik-ul-Ýlm, Et-Tecrid fî-Tercemet-it-Tevhîd, Sýrr-ul-Esrâr ve Teþkîl-ül-Envâr ve Havâss-üt-Tevhîd adlý eserleri vardýr.
ÂHÝRET TÝCÂRETÝ
Ahmed Gazâlî hazretleri zamânýný hep vâz u nasîhat veya Allahü teâlâya ibâdetle geçirirdi. Ýnsanlara sýk sýk vakitlerini boþ geçirmemeleri ile ilgili olarak þöyle nasîhat ederdi. Buyururdu ki:
Þunu iyi bilin ki, insanlar bu âlemde yolculuk halindedirler. Onlarýn ilk konaklarý beþik, sonuncusu ise kabirdir. Hakîkî vatan, ya Cennet veya Cehennem'dir. Ýnsanýn ömrü, sefer mesâfesini teþkil eder. Yýllar konak yerleri, aylar fersahlar, günler kilometreler, nefesler metrelerdir. Yapmýþ olduðu iyilik, tâat ve ibâdetler azýðýdýr. Ömrünün en kýymetli sermâyesi vakitleridir. Þehveti ve þehevî arzularý, yolunu kesen eþkýyâdýr. Kazancý ve kârý; Cennet'i ve oradaki ebedî nîmetleri elde etmek, Allahü teâlânýn rýzâsýna ve cemâline mazhar olmaktýr. Zarar ise; Cehennem'de çeþitli azaplara mâruz kalmak, Allahü teâlânýn rahmet ve cemâlinden uzaklaþmaktýr.
Kim hesapsýz Cennet'e girmek isterse, vakitlerini Allahü teâlânýn beðendiði þeylerle geçirsin. Kim âhirette, hasenât kefesinin aðýr gelmesini isterse, vakitlerinin çoðunu ibâdet ve tâatla geçirsin. Kim sâlih bir amel iþler, sonra da günâh iþlerse, onun durumu tehlikelidir. Fakat ümit kesilmiþ de deðildir. Af, Allahü teâlânýn keremindendir. Umulur ki, Allahü teâlâ onu affeder.
Zannetmeyin ki, güneþin ve ayýn seyrinden maksat, sýralý ve düzenli bir hesaptýr. Gölgenin, nûrun ve yýldýzlarýn yaratýlmasýndan maksat, sâdece insanlarýn dünyâ iþlerinde yardýmcý olmak içindir. Bilakis insanlarýn, vakitlerini ve zamanlarýný onlar vâsýtasýyla bilip, âhiret ticâreti ve tâatlerle meþgûl olmalarý içindir. Allahü teâlâ Furkan sûresi altmýþ ikinci âyet-i kerîmesinde meâlen; "Düþünüp ibret almak veya þükretmek isteyen kimseler için, gece ile gündüzü birbiri ardýnca geçiren yine O'dur." buyuruyor.
1) Mu'cem-ül-Müellifîn; c.2, s.147
2) Vefeyât-ül-A'yân; c.1, s.28
3) Tabakât-üþ-Þâfiiyye; c.6, s.60
4) Þezerât-üz-Zeheb; c.4, s.60
5) El-Bidâye ven-Nihâye; c.12, s.196
6) Esmâ-ül-Müellifîn; c.1, s.83
7) Mîzân-ül-Ý'tidâl; c.1, s.150
8- Lisân-ül-Mîzân; c.1, s.293
9) Câmiu Kerâmât-il-Evliyâ; c.1, s.293
10) Tabakât-ül-Evliyâ; s.102
11) El-A'lâm; c.1, s.214
12) Nesâyim-ül-Mehabbe; s.230
13) Brockelmann; Gal-1, s.546, Supp-1, s.756
14) Ýslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.6, s.35-68
Ynt: Ahmed Gazali By: ceren Date: 15 Ekim 2020, 21:59:21
Esselamu aleyküm.ilim yolunda hizmet eden salih kullarin yolunda gidenlerden olalým inþallah...
Ynt: Ahmed Gazali By: Sevgi. Date: 16 Ekim 2020, 04:20:20
Aleyküm Selâm. LÂ ÝLÂHE ÝLLÂLLAH MUHAMMED'ÜN RESÛLULLÂH
Rabb'im bizleri bu güzel zikri dil ile ikrar, kalp ile tasdik edenlerden eylesin
Bu faydalý bilgileri bizlerle paylaþtýðýnýz için Allah sizlerden razý olsun
Ynt: Ahmed Gazali By: Bilal2009 Date: 17 Ekim 2020, 12:29:16
Ve aleykümüsselam Rabbim paylaþým için razý olsun
radyobeyan