Tarihi Ayasofya, cami olarak hizmet verecek
Trabzon'da müze olarak kullanýlýrken 52 yýl sonra yeniden ibadete açýlan tarihi Ayasofya Camisi'nin restorasyonu için yapýlan çalýþmalar hýz kazandý.
Trabzon Vakýflar Bölge Müdürü Mazhar Yýldýrýmhan, AA muhabirine yaptýðý açýklamada, Trabzon'un fethinden sonra kiliseden camiye dönüþtürülen fakat daha sonra müze olarak hizmet veren Ayasofya'nýn bir süre önce mahkeme kararýyla Kültür ve Turizm Bakanlýðýndan Vakýflar Genel Müdürlüðüne devredildiðini hatýrlattý.
Mahkemenin kararý sonrasý Ayasofya'nýn 2 yýl önce bazý deðiþiklikler yapýlarak cami olarak hizmet vermeye baþladýðýný anlatan Yýldýrýmhan, "Ayasofya, Fatih Sultan Mehmet'in vakfýnda kayýtlý bir eser. Ayasofya, uzun yýllar aslýna uygun kullanýlmamýþtý ama mahkeme kararý neticesinde Ayasofya yeniden cami fonksiyonunu görmeye baþladý" diye konuþtu.
Yýldýrýmhan, Ayasofya'nýn camiye dönüþtürülmesinin ardýndan ibadet fonksiyonunu tam anlamýyla yerine getiremediðine dikkati çekerek, þunlarý kaydetti:
"Biz Ayasofya'nýn cami fonksiyonunu sadece bir tefriþatla yerine getirebildik. Þimdi bir restorasyonla inþallah cami fonksiyonunu tam anlamýyla icra edebileceði bir þekle dönüþtüreceðiz. Bununla ilgili önce proje ihalesine çýktýk. Ayasofya'nýn restitüsyon ve rölöve projeleri büyük ölçüde bitirildi. Þimdi restorasyon projeleri tamamlanmak üzere. Restorasyon projeleri tamamlanýp Anýtlar Kurulundan geçtikten sonra 2016 yýlý içinde de inþallah Ayasofya'nýn restorasyonuna baþlamak istiyoruz."
Büyük Fatih Camisi ve Ayasofya gibi eserlerin özellikli olduðunu vurgulayan Yýldýrýmhan, "Bunlarla ilgili restorasyon çalýþmalarýnda her detaya dikkat edilmesi gerekiyor. Biz de bu titizlik içinde çalýþmalarýmýzý sürdürüyoruz" deðerlendirmesinde bulundu.
Yýldýrýmhan, þu ana kadar Ayasofya'nýn tarihi yapýsýný bozacak iþlem gerçekleþtirmediklerini, sadece mihrap ve minber konulup halý serilerek ve freskler perdeyle örtülüp tefriþat yapýlarak cami alaný oluþturulduðu bilgisini paylaþtý.
Trabzon'un fethinden sonra uzun yýllar cami olarak hizmet veren ve tapuda da cami gözüken Ayasofya, geçmiþte müzeye dönüþtürülerek Kültür ve Turizm Bakanlýðýna devredilmiþti. Mahkeme kararýyla bir süre önce Trabzon Vakýflar Bölge Müdürlüðüne devredilen Ayasofya, Temmuz 2013'te yeniden camiye dönüþtürülüp ibadete açýlmýþtý.
- Ayasofya'nýn tarihi
Trabzon Ayasofya Kilisesi, Trabzon Ýmparatorluðu krallarýndan 1. Manuel Komnenos zamanýnda (1238-1263) inþa edildi. Fatih Sultan Mehmet'in 1461'de Trabzon'u fethinin ardýndan camiye çevrilen ve vakýf eseri olan Ayasofya, Birinci Dünya Savaþý yýllarýnda sýrasýyla depo, hastane ve cami olarak kullanýldý.
Vakýflar Genel Müdürlüðü ve Edinburg Üniversitesi iþ birliðiyle 1958 ile 1962 yýllarý arasýnda restore edilen tarihi yapý, 1964'ten sonra müze olarak ziyarete açýldý. Evliya Çelebi'nin önem verdiði yapýlar arasýnda bulunan, 1868'de harabe olan Ayasofya, ayný tarihlerde Bursalý Rýza Efendi'nin teþvikiyle onarýldý.
Geç Bizans döneminin güzel örneði olan yapý, yüksek bir merkezi kubbeye sahip bulunuyor. Yapýda, Hristiyan sanatýnýn yaný sýra Selçuklu Dönemi Ýslam sanatýnýn etkileri görülüyor. Binanýn güney cephesinde Adem ile Havva'nýn yaratýlýþý kabartma olarak anlatýlýyor. Güney cephedeki kemerin kilit taþý üzerinde Trabzon'da 257 yýl hüküm süren Komnenoslar'ýn sembolü tek baþlý kartal motifi bulunuyor.
Hazreti Ýsa'nýn doðumu, vaftizi, çarmýha geriliþi ve kýyamet gününün betimlendiði yapýnýn ana kubbesinin alt kýsmýnda çok renkli mermerden yapýlmýþ yer mozaiði bulunuyor.
Fresklerde Ýncil'den alýnmýþ konular iþlenen yapýnýn kubbesindeki ana tasvirin ise Pantacrator Ýsa olduðu belirtiliyor. Bunun altýnda bir kitabe kuþaðý, daha altta ise melekler frizi bulunuyor. Yapýnýn pencere aralarýnda da 12 havari tasvir ediliyor.
AA
Trabzon'da müze olarak kullanýlýrken 52 yýl sonra yeniden ibadete açýlan tarihi Ayasofya Camisi'nin restorasyonu için yapýlan çalýþmalar hýz kazandý.
Trabzon Vakýflar Bölge Müdürü Mazhar Yýldýrýmhan, AA muhabirine yaptýðý açýklamada, Trabzon'un fethinden sonra kiliseden camiye dönüþtürülen fakat daha sonra müze olarak hizmet veren Ayasofya'nýn bir süre önce mahkeme kararýyla Kültür ve Turizm Bakanlýðýndan Vakýflar Genel Müdürlüðüne devredildiðini hatýrlattý.
Mahkemenin kararý sonrasý Ayasofya'nýn 2 yýl önce bazý deðiþiklikler yapýlarak cami olarak hizmet vermeye baþladýðýný anlatan Yýldýrýmhan, "Ayasofya, Fatih Sultan Mehmet'in vakfýnda kayýtlý bir eser. Ayasofya, uzun yýllar aslýna uygun kullanýlmamýþtý ama mahkeme kararý neticesinde Ayasofya yeniden cami fonksiyonunu görmeye baþladý" diye konuþtu.
Yýldýrýmhan, Ayasofya'nýn camiye dönüþtürülmesinin ardýndan ibadet fonksiyonunu tam anlamýyla yerine getiremediðine dikkati çekerek, þunlarý kaydetti:
"Biz Ayasofya'nýn cami fonksiyonunu sadece bir tefriþatla yerine getirebildik. Þimdi bir restorasyonla inþallah cami fonksiyonunu tam anlamýyla icra edebileceði bir þekle dönüþtüreceðiz. Bununla ilgili önce proje ihalesine çýktýk. Ayasofya'nýn restitüsyon ve rölöve projeleri büyük ölçüde bitirildi. Þimdi restorasyon projeleri tamamlanmak üzere. Restorasyon projeleri tamamlanýp Anýtlar Kurulundan geçtikten sonra 2016 yýlý içinde de inþallah Ayasofya'nýn restorasyonuna baþlamak istiyoruz."
Büyük Fatih Camisi ve Ayasofya gibi eserlerin özellikli olduðunu vurgulayan Yýldýrýmhan, "Bunlarla ilgili restorasyon çalýþmalarýnda her detaya dikkat edilmesi gerekiyor. Biz de bu titizlik içinde çalýþmalarýmýzý sürdürüyoruz" deðerlendirmesinde bulundu.
Yýldýrýmhan, þu ana kadar Ayasofya'nýn tarihi yapýsýný bozacak iþlem gerçekleþtirmediklerini, sadece mihrap ve minber konulup halý serilerek ve freskler perdeyle örtülüp tefriþat yapýlarak cami alaný oluþturulduðu bilgisini paylaþtý.
Trabzon'un fethinden sonra uzun yýllar cami olarak hizmet veren ve tapuda da cami gözüken Ayasofya, geçmiþte müzeye dönüþtürülerek Kültür ve Turizm Bakanlýðýna devredilmiþti. Mahkeme kararýyla bir süre önce Trabzon Vakýflar Bölge Müdürlüðüne devredilen Ayasofya, Temmuz 2013'te yeniden camiye dönüþtürülüp ibadete açýlmýþtý.
- Ayasofya'nýn tarihi
Trabzon Ayasofya Kilisesi, Trabzon Ýmparatorluðu krallarýndan 1. Manuel Komnenos zamanýnda (1238-1263) inþa edildi. Fatih Sultan Mehmet'in 1461'de Trabzon'u fethinin ardýndan camiye çevrilen ve vakýf eseri olan Ayasofya, Birinci Dünya Savaþý yýllarýnda sýrasýyla depo, hastane ve cami olarak kullanýldý.
Vakýflar Genel Müdürlüðü ve Edinburg Üniversitesi iþ birliðiyle 1958 ile 1962 yýllarý arasýnda restore edilen tarihi yapý, 1964'ten sonra müze olarak ziyarete açýldý. Evliya Çelebi'nin önem verdiði yapýlar arasýnda bulunan, 1868'de harabe olan Ayasofya, ayný tarihlerde Bursalý Rýza Efendi'nin teþvikiyle onarýldý.
Geç Bizans döneminin güzel örneði olan yapý, yüksek bir merkezi kubbeye sahip bulunuyor. Yapýda, Hristiyan sanatýnýn yaný sýra Selçuklu Dönemi Ýslam sanatýnýn etkileri görülüyor. Binanýn güney cephesinde Adem ile Havva'nýn yaratýlýþý kabartma olarak anlatýlýyor. Güney cephedeki kemerin kilit taþý üzerinde Trabzon'da 257 yýl hüküm süren Komnenoslar'ýn sembolü tek baþlý kartal motifi bulunuyor.
Hazreti Ýsa'nýn doðumu, vaftizi, çarmýha geriliþi ve kýyamet gününün betimlendiði yapýnýn ana kubbesinin alt kýsmýnda çok renkli mermerden yapýlmýþ yer mozaiði bulunuyor.
Fresklerde Ýncil'den alýnmýþ konular iþlenen yapýnýn kubbesindeki ana tasvirin ise Pantacrator Ýsa olduðu belirtiliyor. Bunun altýnda bir kitabe kuþaðý, daha altta ise melekler frizi bulunuyor. Yapýnýn pencere aralarýnda da 12 havari tasvir ediliyor.
AA