Vesvese ve amellerimiz By: hafiza aise Date: 04 Ekim 2012, 17:15:55
Vesvese ve amellerimiz
“Vesvese nedir? Yaratýlýþýmýzýn bir gereði midir? Bazen çok ince ve deðmeyen meselelerde çok vesveseleniyoruz. Bu evham ve vesveseler bazen ibâdetlerimize mal oluyor. Vesveseden kurtulmanýn bir çaresi var mý? Yoksa hep vesvese ile mi yaþamak zorundayýz? Vesveseden yararlanmak imkâný da var mýdýr?”
Vesvese, tabîatýmýzýn ve yaratýlýþýmýzýn bir parçasýdýr. Ýrâdemiz dýþý ve ansýzýn gelir; bazen bizi rahatsýz eder, bazen uyandýrýr, îkaz eder. Bazen inanç ve itikat meselelerinde gelir o; ve içimize þüpheler atar. Bizi araþtýrmaya ve doðrularý bulmaya sevk eder. Bazen namazýn içinde, namazla ilgisi olmayan bir hatýranýn tahriki þeklinde gelir; namazdaki huzurumuzu ve huþûumuzu bozar. Bazen yine namazla ilgili, namazda bir yerlerin eksik kaldýðý tarzýnda gelir; ve namazýmýzda bir eksikliðin var olduðu zehâbýna kapýlýrýz. Bazen, abdest alýrken gelir ve abdest âzâlarýmýzda kuru bir yer var olduðunu zannederiz ve uzuvlarýmýzý yýkadýkça yýkarýz. Bazen temizlik üzerinde ifrata varan bir titizlik þeklinde gelir; ve üstümüzü-baþýmýzý, oturup kalktýðýmýz yerleri durmadan inceler dururuz.
Misalleri arttýrmak mümkün. Fakat bir konuda müsterih olalým ki, insan vesvesesiz olmaz; vesvese insansýz olmaz. Çünkü melek deðiliz! Ýmtihan dünyasýndayýz. Baþýmýz þeytanla dertte.
Hem, býrakýn vesveseli olalým; ancak bunun ifrâtý olmasýn, tefriti de olmasýn! Yani ne hastalýk derecesinde aþýrýlýk, ne de safdillik derecesinde vurdumduymazlýk olmasýn; ama normal vesvese olsun içimizde. Vesvese bir ölçüde iç dünyamýzýn, olaylara karþý müthiþ bir sorgulama tekniðidir. Kendimizi durmadan sorgulayalým. Bundan hiçbir þey kaybetmeyiz.
Baþka bir ifâdeyle, vesvese, insanoðlunun dünya hayatýndaki tatlý belâsýdýr. Tatlý belâsýdýr diyorum; zîrâ vesvese kamçýsý olmadan ve bizi hep kamçýlayýp durmadan ne yanlýþlar yapabileceðimizi bir düþünebiliyor muyuz? Bu kamçý olmalý! Ve bizi hep ikaz etmeli, uyanýk bulundurmalý. Yoksa hayat akýþýmýzda “safdillik” alýr baþýný giderdi! Ve vesvesenin yapmadýðý “tokatlamayý”, bu defa hadiselerin gerçek yüzü yapardý.
Meselâ vesvesesiz olarak lavaboya girdiðimizi düþünelim; yere veya saða sola sýçrayan sularýn üstümüzü kirletebileceðinden kuþku duymaz isek eðer, emin olun, namaza yarayan üst-baþ kalmaz üzerimizde; kirlenir. Saða sola suyu sýçratmamaya özen göstermek, ve kirli yere gerek elbisemizin temasýný önlemek, gerekse bizim temasýmýzý önlemek için içimizde bir miktar vesvesenin bulunmasý normal ve olumlu karþýlanmalýdýr. Bundan rahatsýzlýk duymamalýyýz.
Þu halde, vesvesenin belli ölçülerde iç dünyamýzda bulunmasý bir zarar deðil; bir artý fonksiyonumuzdur. Bundan faydalanalým.
Ancak nasýl her duygumuzda, a) aþýrý duyarlýlýk, b) duyarsýzlýk, c) normal duyarlýlýk olmak üzere üç mertebe var ise, vesvesede de üç mertebe vardýr: Vesvesenin de ifratý, tefriti ve itidali vardýr. Yani aþýrý duyarlýlýk, duyarsýzlýk ve normal duyarlýlýk mertebeleri vardýr.
Olmadýk þeylerden kuþku duymak ve bunu bir hastalýk haline getirmek vesvesenin ifrat, yani aþýrý duyarlýlýk halidir. Bu haldeki aþýrý vesveseye imkân ve fýrsat tanýmayalým; yüz vermeyelim. Vesvesenin aþýrý olaný tam bir hastalýktýr. Ancak bu hastalýðýn tedavisi mümkündür. Hattâ bir bakýma tedavisi kendi elimizde, kendi performansýmýzýn içindedir. Böyle ifrat derecedeki vesvesenin nasýl tedavi edilebileceðini Üstad Bedîüzzaman hazretleri Yirmi Birinci Sözde îzah eder. Bu derecedeki vesvese için Bedîüzzaman Hazretleri tek cümleyle der ki: “Ehemmiyet verdikçe þiþer; ehemmiyet vermezsen söner. Ona büyük nazarýyla baksan büyür; küçük görsen, küçülür.”1
Demek, ifrat derecedeki vesvesenin tedâvîsi kendi elimizde, kendi yaklaþýmýmýzda gizlidir. Bu durumda, vesvese fazla rahatsýz ettiðinde dînimizin temel ölçülerini yeterli görüp, vesvesemizi susturacaðýz. Meselâ lavaboya girerken üzerimizi toplayýp, sözgeliþi paçamýzý, kollarýmýzý sývayýp, sýçratmamaya özen göstererek suyu kullandýðýmýzda artýk kalbimiz buna kanaat etmeli, bunu yeterli görmeli. Yeterli görmüyorsa, daha fazla titizlik istiyorsa, biz de buna kulak asmayalým, önemsemeyelim. Ehemmiyet vermeyelim ki, þiþmesin. Büyütmeyelim ki, büyümesin.
Namaz kýlarken de böyle. Namazýn rek’atleri konusunda bazen içimize þüpheler düþer, vesveseler girer. Tam selâm vereceðimiz esnâda içimizde bir þüphe: Dört rek’at mi kýldým, üç rek’at mi kýldým? Eyvah! Namazým fâsit mi oldu, sahih mi oldu? Oysa aslýnda—genelde—namazýmýz tamdýr. Bu durumda da, eðer böyle vesveselerle çok sýk karþýlaþýyor isek; buna hiç itibar etmemeli, selâmý vermeli ve tam kýldýðýmýzý kabul ederek namazdan çýkmalýyýz. Yani bu vesvesenin hastalýk haline gelmesine izin vermemeliyiz. Eðer ilk defa veya çok nadir olarak böyle bir vesvese ile karþýlaþmýþsak, düþünürüz, karar veremezsek üç kýldýðýmýzý kabul ederek—çünkü üçte kesinlik vardýr—kalkýp bir rek’at daha kýlar ve sehiv secdesi yaparýz.
Vesvesenin tefrit hali, yani duyarsýzlýk hali, yani yok hali aklýn tefrit mertebesi olan “gabâvet”e2 yakýn bir haldir ki, hiçbir þeyden haberi olmaz, hiçbir þeyi sorgulamaz, her þeye hemen inanýr. Bu derece halk deyimiyle bir nevi safdilliktir. Bu mertebede vesvese hiç yoktur. Ýnsan hiçbir hatâsýný, hiçbir kusurunu görmez. Çünkü kendisini sorgulamaz. Vesvesenin bu yok hali de iþe yaramaz.
Vesvesenin itidal, yani normal hali ise zararsýzdýr, hattâ aklýmýzýn “hikmet”e ve amelimizin “sýhhat”e ulaþmasýna vesîledir. Bu bakýmdan ifrata varmayan ve galebe çalmayan vesvese Üstad Said Nursî Hazretlerinin ifâdesiyle, “teyakkuza sebeptir, taharrîye daîdir, ciddiyete vesîledir; lâkaytlýðý atar, tehâvünü def’eder.”3 Yani, uyanýk bulunmaya sebeptir, araþtýrmaya yönlendirir, ciddî bir duruþ sergileyip hatâ yapmamaya vesîledir. Kiþi vesvesenin normal haliyle lâkaytlýðýný atar, vurdumduymazlýðý kovar. Ýbâdetlerinde daha bir huþû içine girer.
Fazla vesveseden Allah’a sýðýnmalý; “eûzübillâhimineþþeytânirracîm” demelidir. Mûtedil, yani normal vesveseyi ise korumalýdýr.
Dipnotlar:
1- Bedîüzzaman, Sözler, s. 248
2- Bakýnýz: Ýþârâtü’l-Ý’câz, s. 29
3- Sözler, s. 252
süleyman kösmene
Ynt: Vesvese ve amellerimiz By: ceren Date: 18 Ekim 2016, 22:25:05
Esselamu aleykum.Vesveseden uzak seytanin serrinden uzak kalip amelini dogru niyetini halis gerceklestirip allahin rahmetine kavuþan kullardan olalim inþallah...
Ynt: Vesvese ve amellerimiz By: HALACAHAN Date: 18 Ekim 2016, 22:50:04
Selamun aleykum ..Rabbim seytanin vesvesesinden korusun hepimizi ..Özellikle ibadet noktasýnda çok uðraþýyor insanla ..Allahim bizleri koru tüm kötülüklerden ..
Ynt: Vesvese ve amellerimiz By: HALACAHAN Date: 31 Ekim 2016, 16:58:34
Aleykum selam ..Hayatimi çok ama çok zorlaþtýran bir durum ..Yenik düþmemeye çalýþtýkça dahada usteliuor bazen vesvese..Rabbim üzerimizden alsýn bu durumu ..