Vesvese ne zaman teyakkuza sebeptir By: hafiza aise Date: 04 Ekim 2012, 17:08:47
Vesvese ne zaman teyakkuza sebeptir?
Bayan okuyucumuz: “Vesvese nedir? Yaratýlýþýmýzýn bir gereði midir? Bazen çok ince ve deðmeyen meselelerde çok vesveseleniyoruz. Evham ve vesveseler bazen ibadetlerimize çok iliþiyor. Vesveseden kurtulmanýn bir çaresi yok mu? Yoksa hep vesvese ile mi yaþamak zorundayýz?”
Vesvese, tabiatýmýzýn bir özelliðidir. Ýrademiz dýþý ve ansýzýn gelir; bazen bizi rahatsýz eder, bazen uyandýrýr, ikaz eder. Bazen inanç ve itikat meselelerinde gelir o; ve içimize þüpheler atar. Bizi araþtýrmaya ve doðrularý bulmaya sevk eder. Bazen namazýn içinde, namazla ilgisi olmayan bir hatýranýn tahriki þeklinde gelir; namazdaki huzurumuzu ve huþuumuzu bozar. Bazen yine namazla ilgili, namazda bir yerlerin eksik kaldýðý tarzýnda gelir ve namazýmýzda bir eksikliðin var olduðu zehabýna kapýlýrýz. Bazen, abdest alýrken gelir ve abdest azalarýmýzda kuru bir yer var olduðunu zannederiz ve uzuvlarýmýzý yýkadýkça yýkarýz. Bazen temizlik üzerinde ifrata varan bir titizlik þeklinde gelir ve üstümüzü-baþýmýzý, oturup kalktýðýmýz yerleri durmadan inceler dururuz.
Misalleri artýrmak mümkün. Fakat bir konuda müsterih olalým ki, insan vesvesesiz olmaz; vesvese insansýz olmaz. Çünkü melek deðiliz! Ýmtihan dünyasýndayýz.
Hem, býrakýn vesveseli olalým; ancak bunun ifratý olmasýn, tefriti de olmasýn! Yani ne hastalýk derecesinde aþýrýlýk, ne de safdillik derecesinde güven olmasýn; ama normal vesvese olsun içimizde. Vesvese bir ölçüde iç dünyamýzýn, olaylara karþý müthiþ bir sorgulama tekniðidir. Kendimizi durmadan sorgulayalým. Bundan hiçbir þey kaybetmeyiz.
Baþka bir ifadeyle, vesvese, insanoðlunun dünya hayatýndaki tatlý belâsýdýr. Tatlý belâsýdýr diyorum; zira vesvese kamçýsý olmadan ne yanlýþlar yapabileceðimizi bir düþünebiliyor muyuz? Bu kamçý olmalý! Ve bizi hep ikaz etmeli, uyanýk bulundurmalý. Yoksa hayat akýþýmýzda “safdillik” alýr baþýný giderdi! Ve vesvesenin yapmadýðý “tokatlamayý”, bu defa hadiselerin gerçek yüzü yapardý.
Þu halde, vesvesenin belli ölçülerde iç dünyamýzda bulunmasý bir zarar deðil; bir artý fonksiyonumuzdur. Bundan faydalanalým.
Ancak nasýl her duygumuzda, ifrat, tefrit ve itidal olmak üzere üç mertebe var ise, vesvesede de üç mertebe vardýr: Vesvesenin de ifratý, tefriti ve itidali vardýr. Yani aþýrý duyarlýlýk, duyarsýzlýk ve normal duyarlýlýk mertebeleri vardýr.
Olmadýk þeylerden kuþku duymak ve bunu bir hastalýk haline getirmek vesvesenin ifrat, yani aþýrý duyarlýlýk halidir. Bu haldeki aþýrý vesveseye imkân ve fýrsat tanýmayalým; yüz vermeyelim. Vesvesenin aþýrý olaný tam bir hastalýktýr. Ancak bu hastalýðýn tedavisi mümkündür. Hatta bir bakýma tedavisi kendi elimizde, kendi performansýmýzýn içindedir. Böyle ifrat derecedeki vesvesenin nasýl tedavi edilebileceðini Bedîüzzaman hazretleri Yirmi Birinci Söz’de izah eder. Bu derecedeki vesvese için Bedîüzzaman Hazretleri tek cümleyle der ki: “Ehemmiyet verdikçe þiþer; ehemmiyet vermezsen söner. Ona büyük nazarýyla baksan büyür; küçük görsen, küçülür.”1
Demek, ifrat derecedeki vesvesenin tedavisi kendi elimizde, kendi yaklaþýmýmýzda gizlidir. Bu durumda, vesvese fazla rahatsýz ettiðinde dinimizin temel ölçülerini yeterli görüp, nefsimizi susturacaðýz. Meselâ lavaboya girerken üzerimizi toplayýp, sözgeliþi paçamýzý, kollarýmýzý sývayýp, sýçratmamaya özen göstererek suyu kullandýðýmýzda, artýk kalbimiz bunu yeterli görmeli. Aþýrý vesveseye ehemmiyet vermeyelim ki, þiþmesin. Büyütmeyelim ki, büyümesin.
Namaz kýlarken de böyle. Namazýn rekâtlarý konusunda bazen içimize þüpheler düþer, vesveseler girer. Tam selâm vereceðimiz esnada içimizde bir þüphe: Dört rekât mý kýldým, üç rekât mý kýldým? Eyvah! Namazým fasit mi oldu, sahih mi oldu? Oysa aslýnda-–genelde—namazýmýz tamdýr. Bu durumda da, eðer böyle vesveselerle çok sýk karþýlaþýyor isek; buna hiç itibar etmemeli, selâmý vermeli ve tam kýldýðýmýzý kabul ederek namazdan çýkmalýyýz. Yani bu vesvesenin hastalýk haline gelmesine izin vermemeliyiz. Eðer ilk defa veya çok nadir olarak böyle bir vesvese ile karþýlaþmýþsak, düþünürüz, karar veremezsek üç kýldýðýmýzý kabul ederek-–çünkü üçte kesinlik vardýr—kalkýp bir rekât daha kýlar ve sehiv secdesi yaparýz.
Vesvesenin tefrit hali, yani duyarsýzlýk hali, yani yok hali aklýn tefrit mertebesi olan “gabavet”e2 yakýn bir haldir ki, hiçbir þeyden haberi olmaz, hiçbir þeyi sorgulamaz, her þeye güvenir, her þeye inanýr. Bu derece halk deyimiyle bir nevi safdilliktir. Bu mertebede vesvese hiç yoktur. Ýnsan hiçbir hatasýný, hiçbir kusurunu görmez. Çünkü kendisini sorgulamaz. Vesvesenin bu yok hali de iþe yaramaz.
Vesvesenin itidal, yani normal hali ise zararsýzdýr, hatta aklýmýzýn “hikmet”e ve amelimizin “sýhhat”e ulaþmasýna vesiledir. Bu bakýmdan ifrata varmayan ve galebe çalmayan vesvese Üstad Said Nursî Hazretlerinin ifadesiyle, “teyakkuza sebeptir, taharriye daîdir, ciddiyete vesiledir; lâkaytlýðý atar, tehâvünü defeder.”3 Yani, uyanýk bulunmaya sebeptir, araþtýrmaya yönlendirir, ciddî bir duruþ sergileyip hata yapmamaya vesiledir. Kiþi vesvesenin normal haliyle lâkaytlýðýný atar, vurdumduymazlýðý kovar. Ýbadetlerinde daha bir huþu içine girer.
Fazla vesveseden Allah’a sýðýnmalý; “Eûzübillâhimineþþeytânirracîm” demelidir. Mutedil, yani normal vesveseyi ise korumalýdýr.
Dipnotlar:
1- Bedîüzzaman, Sözler, s. 248.
2- Bakýnýz: Ýþârâtü’l-Ý’câz, s.29.
3- Sözler, s. 252
süleyman kösmene
Ynt: Vesvese ne zaman teyakkuza sebeptir By: ceren Date: 22 Mayýs 2018, 03:59:10
Esselamu aleykum. Rabbim bizleri seytanin þerrinden vesvesesinden korusun. Kalbini zikir ile dua ile besleyen rahatlatan kullardan olalim inþallah. ..
Ynt: Vesvese ne zaman teyakkuza sebeptir By: Bilal2009 Date: 22 Mayýs 2018, 15:21:57
Ve aleykümüsselam Rabbim bizleri sapýklýða ve sapkýnlýða düþürmesin Rabbim paylaþým için razý olsun
Ynt: Vesvese ne zaman teyakkuza sebeptir By: Sevgi. Date: 23 Mayýs 2018, 02:56:32
Aleykümüsselam vesvese insanýn kendi elinde deðildir bu olay kovulmuþ þeytandandýr