Namaz ceza hukuku By: sumeyye Date: 12 Eylül 2012, 15:33:15
4. KISIM NAMAZ SUÇ VE CEZALARI (NAMAZ CEZA HUKUKU)
15. BÖLÜM NAMAZ CEZA HUKUKUNUN ÝLKELERÝ
67. Genel Açýklama:
Namaz ceza hukuku, genel ceza hukukundan baðýmsýz bir þekilde pek ele alýnmamýþtýr. Genel fýkýh kitaplarý, namaz suç ve cezalarýndan özellikle iki tanesini incelemiþlerdir. Bunlardan biri, namazý ihmal edenin (târiku’s-salât), diðeri ise dinden çýkan kiþinin (mürted) iman ve ceza açýsýndan sorumluluðu meselesidir. Sözkonusu iki konuyu müstakil bir inceleme konusu yapan yegâne müstakil hukukçu, “Ahkâmu Târiki’s-Salât” adýndaki eseriyle, Ýbnu’l-Kayyým el-Cevziyye’dir. Ýbnu’l-Kayyim, bu eserinde, genellikle Ahmed b. Hanbel’in görüþleri doðrultusunda açýklamalarda bulunmuþtur.
Namaz, Allah haklarýndan biri olduðu için, Ýslâm devletinde kamu haklarýndan biri olarak düþünülmüþ ve usûle uygun olarak kýlýnmasý bazý kamu görevlilerinin yetkileri içerisinde ele alýnmýþtýr. Kamu hukukunun bütün konularýný ele alan el-Ahkâmu’s-Sultâniyye kitaplarý, Vilâyetu’l-Hisbe bölümlerinde, namaz ceza hukukunun teorik ve pratik yönleri üzerinde durmuþlardýr. Kamu hukuku edebiyatýnýn baþka bir dalý olan Hisbe [160] kitaplarý da, konuyu muhtesibin görevleri çerçevesinde ele almýþtýr.
Namaz cezasýný doðuran olaylar; namazýn inkârý, namazýn kýlýnmamasý veya geciktirilmesi gerekli þartlarý taþýyan bölgede cuma namazý kýlmamak, cemaatle namaz, ezan ve temizlik konusundaki gevþekliklerdir. Bu bölümde, namaz ceza hukukunun ilkeleri ele alýnacaðý için, namaz suçlarý ve cezalarý bundan sonraki bölüme býrakýlmýþtýr.
[160] Hisbe (Ýyiliði emretme, kötülükten alýkoyma) konusunda bkz. Ýbn Teymiye, Bir Ýslâm, Kurumu Olarak Hisbe, çev, Vecdi Akyüz, Ýstanbul 1989; H. Karaman "Ýslâm'da Ýçtimaî Terbiye ve Kontrol" (îhtisâb Müessesesi), Ýslâm'ýn Iþýðýnda Günün Meseleleri, Ýstanbul 1988, 2. B., c. II, s. 688-714; Y. Z. Kavakçý, Hisbe Teþkilatý, Ankara 1975; Z. Kazýcý, Osmanlýlarda îhtisâb Müessesesi, Ýstanbul 1987.