Namazdan Sonra Tezkiye By: sumeyye Date: 04 Eylül 2012, 15:42:25
9- Namazdan Sonra Tezkiye, Þahitlik Ve Konuþma Yapmak: [508]
Türkiye’deki âdete göre, cenaze namazý kýlýnýnca, imam,
“Ey cemaat bu kiþiyi nasýl bilirsiniz?” diye sorar; cemaat de
“Ýyi bilirdik, Allah rahmet eylesin” derler. Büyük þehirlerde rastladýðýmýz bir âdet daha bulunmaktadýr: Namazdan sonra, imam, cenazenin baþýnda nutuk çekiyor, onun iyiliklerinden bahsediyor, dua edip cemaatin tezkiyesini alýyor.
Ýslâm âlimleri, âyet ve hadislerin umumî hükümlerini gözönüne alarak þöyle demiþlerdir: Ahlâksýzlýk, fýsk ve bid’ati açýk olan kimselerin kötülüklerini söylemek, -eðer bunda bir faydavarsa- caizdir. Müslümanlarý uyarmak, yolundan yürümelerini önlemek, halinden ibret almalarýný temin etmek niyetiyle, bazý ölülerin kötülüklerini anmak faydalý ve caizdir.
Hz. Peygamber’den, kâfir ölüleri hakkýnda, lanet vb.’nin caiz olduðu konusuyla ilgili bir hadis nakledilmektedir. Ancak, her caizin ulu orta kullanýlmayacaðý, müslümanýn abes ile meþgul olmayacaðý tabiîdir.
Bu açýklamalar ýþýðýnda, þu sonuçlara varýlabilir:
(a) Ölü baþýnda nutuk çekmek, hem cahiliye âdetidir, hem de ölünün teçhiz ve defninde acele davranma sünnetine aykýrýdýr.
(b) Müslümanlarýn, bilmedikleri kiþiler için, yalan yere iyi veya kötü diye þahitlik etmeleri, caiz deðildir.
“Allah rahmet eylesin” denilir; bu bir duadýr, þahitlik deðildir. Ýyi bildiðimize iyi demek sünnettir, faydalýdýr. Kötü bildiðimiz kiþi hakkýnda susmak evlâ, fayda varsa durumunu anlamak caiz, bazan vazifedir.
10- Sünnetleri: [509]
ÜM’e göre, cenaze namazýnýn birtakým sünnetleri varken, Maliki Mezhebine göre, cenaze namazýnýn sünnetleri olmayýp, müstehaplarý vardýr
[508] Karaman, Ýslâm'ýn Ýþýðýnda Günün Meseleleri, s. 86-89.
[509] Ýbn Kudâme, age, c. 2, s. 492-493; Cezîrî, Fame, c. I, s. 522-523.