Keffareti Gerektiren Hal Ve Hareketler By: sumeyye Date: 30 Aðustos 2012, 16:31:16
Keffareti Gerektiren Hal Ve Hareketler:
Gýda Ve Haç Kullanmak:
Gýda, insanýn yaratýlýþý itibarýyla yemeyi arzu ettiði ve yiyebildiði, karnýný doyurabileceði maddedir. Aðýzdan alman ilaçlar da bu maddeler içine girer:
I. Hükmü: [713]
a) Hanefî Mezhebine göre, þartlarý gerçekleþmiþ bir þekilde yiyerek, içerek veya ilaç kullanarak gýda alýnmasý, hem kaza, hem de keffareti gerektirir.
b) Þafiî ve Hanbelî Mezheplerine göre -arzu ister tam, ister eksik giderilsin- yalnýzca cinsi birleþmeden dolayý keffaret gerekir.
c) Malikî Mezhebine göre, kendi isteðiyle -az veya çok- kusmak keffareti gerektirir. [714] Ayrýca kasýtla, sývý maddeleri, buhur ve buhur kokusunun, aðýz, kulak, göz ve burundan boðaza ulaþmasý, hem kaza ve hem de keffareti gerektirir; sehven olunca kaza gerekir.
II. Þartlarý:
Mükellef ve iftar þekliyle ilgili þartlar, gýda ve ilaçlarý kullanmanýn keffareti gerektirmesi için de aynen geçerlidir.
III. Örnekler:
a) Bile bile yemek, içmek, ilaç ve gýda kullanmak,
b) Aðýza giren yaðmur ve kar taneciklerini bilerek ve isteyerek yutmak,
c) Aðýz dýþýndan susam tanesi kadar bir yiyecek maddesini yutmak,
d) Sigara içmek, enfiye çekmek,
e) Eroin, esrar, afyon gibi uyuþturucu maddeleri kullanmak,
f) Az miktarda tuz yemek; çok miktarda tuz yemek yalnýzca kazayý gerektirir. Çünkü, tuzun azý gýda için alýnabilir, çoðu için böyle bir þey sözkonusu olmaz.
g) Çið et, içyaðý, pastýrma yemek,
h) Kötü veya þüpheli bir davranýþtan sonra bunun orucu bozmadýðýný bildiði halde orucu bozmak; msl. gýybet eden kimsenin bu davranýþýnýn orucu bozmadýðýný bildiði halde yemesi içmesi; kan aldýrdýktan sonra ayný þekilde orucu bozmak, eþini öptükten sonra bu þekilde yemek içmek keffareti gerektirir[715].
i) Zevk almak için eþinin tükürüðünü emmek.
Cinsî Arzunun Giderilmesi:
I. Tam Giderme:
A. Hükmü:
Cinsî arzunun tam giderilmesiyle orucu bozulan mükellefe keffaret gerekir.
B. Þartlarý:
a) Mükellefle Ýlgili Þartlar:
Bunlarý, genel ve özel þartlar þeklinde iki grupta toplayabiliriz:
i) Genel Þartlar:
Keffaret için gerekli mükellefle ilgili genel þartlar, cinsî arzunun giderilmesiyle keffaretin gerekmesi için de aynen geçerlidir.
ii) Özel Þartlar:
ii.i) Orucun Sýhhatine Ýnanmak: [716]
a) Þafiî Mezhebine ve Ebu Hanife’ye göre, unutarak yiyip orucu bozuldu zannederek birleþme yapana yalnýzca kaza gerekir.
b) Hanbelî Mezhebine göre, bu durumda keffaret gerekir.
ÝÝ.ÝÝ) Haramhðýný Bilmek: [717]
Þafiî Mezhebine göre, cinsî birleþme yapana keffaretin gerekmesi için, bunun haram olduðunu bilmek þarttýr.
ii.iii) Müstakillen Yapmak: [718]
Þafiî Mezhebine göre, fiiliyle beraber bir þey yiyip içecek olursa, yalnýz kaza gerekir.
ii.iiii) Günahkâr Olmak: [719]
Þafiî Mezhebine göre, msl. çocuk ve yolcular oruç bozmakla günahkâr olmadýklarýndan, onlara keffaret deðil, yalnýzca kaza gerekir.
ii.iiiii) Hatalý Olmamak: [720]
a) Hanefî ve Þafiî Mezheplerine göre, fecir doðmadý veya akþam oldu zannýyla birleþme yapma halinde yalnýzca kaza gerekir. Fakat, fecir doðduðu halde bunu bile bile birleþmeye devam ederse, keffaret gerekir.
b) Hanbelî Mezhebine göre, bu durumda kaza deðil, keffaret gerekir.
ii.iiiiii) Sünnet Kýsmýnýn Girmesi: [721]
Þafiî Mezhebine ve Ebu Hanife’ye göre, birleþme halinde keffaretin gerekmesi için haþefenin girmesi gerekir.
ii.iiiiiii) Delirmemek: [722]
Þafiî Mezhebine göre, keffaretin gerekmesi için, birleþmeden sonra mükellefin aklî dengesini kaybetmemesi gerekir.
ii.iiiiiiii) Ramazan’ýn Edasý Olmak: [723]
Birleþmeyle orucun bozulmasý halinde keffaretin gerekmesi için, Cumhur’a göre, orucun Ramazan’ýn edasý olmasý gerekir; Katâde’ye göre, Ramazan orucunun kazasýnda, da keffaret gerekir; maliki hukukçulardan Ýbnu’l-Kasým ile Vehb’e göre, bütün oruçlar için gerektiðinde keffaret ödenir.
b) Birleþme Yapýlanla Ýlgili Þartlar:
i) Ýnsan olmak: [724]
Hanefi Mezhebine göre, keffaretin gerekmesi için, birleþme yapýlanýn insan olmasý gerekir.
ii) Canlý olmak: [725]
Hanefî Mezhebine göre birleþme yapýlanýn canlý olmasý gerekir.
iii) Þehvetli olmak: [726]
Hanefi Mezhebine göre, keffaret için, birleþme yapanýn þehvetli olmasý gerekir.
iiii) Fercden -ön veya arkadan- olmak: [727]
Þafiî Mezhebine göre, birleþmenin ön veya arka yollardan biriyle olmasý gerekir.
[713] Kâsânî; BS, c. II, s. 98; Merginânî, Hidâye, c. I, s. 124; Serahsî age c III, s. 74.
[714] Cezirî, Fame, c. I, s. 563
[715] Kâsânî, BS, c. II, s. 100; Merginânî, Hidâye, c. I, s. 130.
[716] Cezirî, Fame, c. I, s. 561, 562; Þeybânî, Asl, c. II, s. 181.
[717] Cezirî, Fame, c. I, s. 561.
[718] Cezîrî, Fame, c. I, s. 561.
[719] Cezîrî, Fame, c. I, s. 561.
[720] Cezirî, Fame, c. I, s. 562; Ýbn Kudâme, Mugni, c. III, s. 126.
[721] Cezirî, Fame, c. I, s. 561; Þeybânî, Asl, c. II, s. 125.
[722] Cezirî, Fame, c. I, s. 561; Ýbn Kudâme, Mugnî, c. III, s. 178.
[723] Cezirî, Fame,c. I, s. 561, 562; Ýbn Rüþd, BM, c. I, s. 215; Mergýnanî, Hidaye, c.I, s. 125; Þeybânî, Asl, c. II, s. 178.
[724] Cezirî, Fame, c. I, s. 560.
[725] Cezirî, Fame, c. I, s. 560
[726] Cezirî, Fame, c. I, s. 560.
[727] Cezirî, Fame, c. I, s. 560, 561, 562.