Mazi Fiil By: selsebil Date: 12 Eylül 2009, 02:12:00
Fiili Mazi iki kýsýmdýr:
a) Mazi Malum
b) Mazi Meçhul
MAZÝ MALUM:
Mazi malum üç þekil üzere bulunur:
1) فَعَلَ kalýbýnda gelir. كَتَبَ gibi.
2) فَعِلَ kalýbýnda gelir. عَلِمَ gibi.
3) فَعُلَ kalýbýnda gelir. كَبُرَ gibi.
Üç þekli birbirinden ayýran ikinci harfin harekesidir. Birinci ve üçüncü harf üç þekilde de üstündür.
Dikkat:
Bir fiili mazi harekeli ise harekesine bakarak hangi kalýptan geldiðini anlarýz. Eðer harekesi yoksa nasýl okunacaðýný sözlükten öðreniriz.
فَعَلَ kalýbýnda bulunan كَتَبَ mazifiilin çekimi þöyledir:
جَمْعٌ Çoðul تَثْنِيَةٌ Ýkil مُفْرَدٌ Tekil
كَتَبُوا كَتَبَا كَتَبَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
كَتَبْنَ كَتَبَتَا كَتَبَتْ مُؤَنَّثٌ Diþil
كَتَبْتُمْ كَتَبْتُمَا كَتَبْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
كَتَبْتُنَّ كَتَبْتُمَا كَتَبْتِ مُؤَنَّثٌ Diþil
كَتَبْنَا كَتَبْتُ مُتَكَلِّمٌ
فَعَلَ kalýbýnda bulunan ضَرَبَ mazi fiilin çekimi þöyledir:
جَمْعٌ Çoðul تَثْنِيَةٌ Ýkil مُفْرَدٌ Tekil
ضَرَبُوا ضَرَبَا ضَرَبَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
ضَرَبْنَ ضَرَبَتَا ضَرَبَتْ مُؤَنَّثٌ Diþil
ضَرَبْتُمْ ضَرَبْتُمَا ضَرَبْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
ضَرَبْتُنَّ ضَرَبْتُمَا ضَرَبْتِ مُؤَنَّثٌ Diþil
ضَرَبْنَا ضَرَبْتُ مُتَكَلِّمٌ
فَعَلَ kalýbýnda bulunan فَتَحَ mazi fiilin çekimi þöyledir:
جَمْعٌ Çoðul تَثْنِيَةٌ Ýkil مُفْرَدٌ Tekil
فَتَحُوا فَتَحَا فَتَحَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
فَتَحْنَ فَتَحَتَا فَتَحَتْ مُؤَنَّثٌ Diþil
فَتَحْتُمْ فَتَحْتُمَا فَتَحْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
فَتَحْتُنَّ فَتَحْتُمَا فَتَحْتِ مُؤَنَّثٌ Diþil
فَتَحْنَا فَتَحْتُ مُتَكَلِّمٌ
فَعِلَ kalýbýnda bulunan عَلِمَ mazi fiilin çekimi þöyledir:
جَمْعٌ Çoðul تَثْنِيَةٌ Ýkil مُفْرَدٌ Tekil
عَلِمُوا عَلِمَا عَلِمَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
عَلِمْنَ عَلِمَتَا عَلِمَتْ مُؤَنَّثٌ Diþil
عَلِمْتُمْ عَلِمْتُمَا عَلِمْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
عَلِمْتُنَّ عَلِمْتُمَا عَلِمْتِ مُؤَنَّثٌ Diþil
عَلِمْنَا عَلِمْتُ مُتَكَلِّمٌ
فَعُلَkalýbýnda bulunan كَبُرَ mazi fiilin çekimi þöyledir:
جَمْعٌ Çoðul تَثْنِيَةٌ Ýkil مُفْرَدٌ Tekil
كَبُرُوا كَبُرَا كَبُرَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
كَبُرْنَ كَبُرَتَا كَبُرَتْ مُؤَنَّثٌ Diþil
كَبُرْتُمْ كَبُرْتُمَا كَبُرْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
كَبُرْتُنَّ كَبُرْتُمَا كَبُرْتِ مُؤَنَّثٌ Diþil
كَبُرْنَا كَبُرْتُ مُتَكَلِّمٌ
فَعِلَ kalýbýnda bulunan حَسِبَ mazi fiilin çekimi þöyledir:
جَمْعٌ Çoðul تَثْنِيَةٌ Ýkil مُفْرَدٌ Tekil
حَسِبُوا حَسِبََا حَسِبَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
حَسِبْنَ حَسِبَتَا حَسِبَتْ مُؤَنَّثٌ Diþil
حَسِبْتُمْ حَسِبْتُمَا حَسِبْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
حَسِبْتُنَّ حَسِبْتُمَا حَسِبْتِ مُؤَنَّثٌ Diþil
حَسِبْنَا حَسِبْتُ مُتَكَلِّمٌ
MAZÝ MEÇHUL:
- Mazi meçhul fiili sadece فُعِلَ kalýbýnda bulunur.
- فَعُلَ kalýbýnda (5. bab) bulunan mazi malumlarýn meçhulü yoktur. Bu kalýp üzerinde bulunan tüm fiillerin hepsi lazýmdýr. Lazým fiilin meçhulü olmaz.
- Fakatفَعَلَ yahut فَعِلَ kalýbýnda bulunup ta müteaddi olan mazi malumlarýn meçhulünü elde etmek için o mazi malumlarý فُعِلَ þeklinde okumalýyýz.
Örnek: كَتَبَ mazi fiilin meçhulü كُتِبَ dir. عَلِمَ mazi fiilin meçhulü عُلِمَ dir.
فَعَلَ kalýbýnda bulunan كُتِبَ mazi meçhul fiilin çekimi þöyledir:
جَمْعٌ Çoðul تَثْنِيَةٌ Ýkil مُفْرَدٌ Tekil
كُتِبُوا كُتِبَا كُتِبَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
كُتِبْنَ كُتِبَتَا كُتِبَتْ مُؤَنَّثٌ Diþil
كُتِبْتُمْ كُتِبْتُمَا كُتِبْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
كُتِبْتُنَّ كُتِبْتُمَا كُتِبْتِ مُؤَنَّثٌ Diþil
كُتِبْنَا كُتِبْتُ مُتَكَلِّمٌ
فَعَلَ kalýbýnda bulunan ضُرِبَ mazi meçhul fiilin çekimi þöyledir:
جَمْعٌ Çoðul تَثْنِيَةٌ Ýkil مُفْرَدٌ Tekil
ضُرِبُوا ضُرِبَا ضُرِبَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
ضُرِبْنَ ضُرِبَتَا ضُرِبَتْ مُؤَنَّثٌ Diþil
ضُرِبْتُمْ ضُرِبْتُمَا ضُرِبْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
ضُرِبْتُنَّ ضُرِبْتُمَا ضُرِبْتِ مُؤَنَّثٌ Diþil
ضُرِبْنَا ضُرِبْتُ مُتَكَلِّمٌ
فَعَلَ kalýbýnda bulunan فُتِحَ mazi meçhul fiilin çekimi þöyledir:
جَمْعٌ Çoðul تَثْنِيَةٌ Ýkil مُفْرَدٌ Tekil
فُتِحُوا فُتِحَا فُتِحَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
فُتِحْنَ فُتِحَتَا فُتِحَتْ مُؤَنَّثٌ Diþil
فُتِحْتُمْ فُتِحْتُمَا فُتِحْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
فُتِحْتُنَّ فُتِحْتُمَا فُتِحْتِ مُؤَنَّثٌ Diþil
فُتِحْنَا فُتِحْتُ مُتَكَلِّمٌ
فَعِلَ kalýbýnda bulunan عُلِمَ mazi meçhulün çekimi þöyledir:
جَمْعٌ Çoðul تَثْنِيَةٌ Ýkil مُفْرَدٌ Tekil
عُلِمُوا عُلِمَا عُلِمَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
عُلِمْنَ عُلِمَتَا عُلِمَتْ مُؤَنَّثٌ Diþil
عُلِمْتُنَّ عُلِمْتُمَا عُلِمْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
عُلِمْتُنَّ عُلِمْتُمَا عُلِمْتِ مُؤَنَّثٌ Diþil
عُلِمْنَا عُلِمْتُ مُتَكَلِّمٌ
فَعُلَ kalýbýnda bulunan كَبُرَ mazi meçhul fiilin çekimi olmaz!... Çünkü lazým fiillerdir.
جَمْعٌ Çoðul تَثْنِيَةٌ Ýkil مُفْرَدٌ Tekil
yok yok yok مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
yok yok yok مُؤَنَّثٌ Diþil
yok yok yok مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
yok yok yok مُؤَنَّثٌ Diþil
yok yok yok مُتَكَلِّمٌ
فَعِلَkalýbýnda bulunan حَسِبَ mazi meçhul fiilin çekimi olmaz!...
جَمْعٌ Çoðul تَثْنِيَةٌ Ýkil مُفْرَدٌ Tekil
حَسُِوا حَسِبَا حَسِبَ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
حَسِبْنَ حَسِبَتَا حَسِبَتْ مُؤَنَّثٌ Diþil
حَسِبْتُمْ حَسِبْتُمَا حَسِبْتَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
حَسِبْتُنَّ حَسِبْتُمَا حَسِبْتِ مُؤَنَّثٌ Diþil
حَسِبْنَا حَسِبْتُ مُتَكَلِّمٌ
Dikkat:
A- Fiili maziler –gerek malum ve gerekse meçhul olsunlar- Türkçeye en çok “diligeçmiþ zaman” ile bazen de “miþligeçmiþ zaman” ile tercüme edilir. Demek oluyor ki, hangisi daha uygun düþerse öyle tercüme edilir. Mesela كَتَبَ : yazdý yahut yazmýþ, كُتِبَ :yazýldý yahutyazýlmýþ. Fiili maziler bazen de “dua kipi” anlamýnda gelir. Mesela رَحِمَ اللهُ : ALLAH rahmet etsin, قَتَلَ اللهُ : ALLAH öldürsün.
كَتَبَ : yazdý yahut yazmýþ
كُتِبَ : yazýldý yahut yazýlmýþ
رَحِمَ اللهُ : ALLAH rahmet etsin
قَتَلَ اللهُ : ALLAH öldürsün
B- Fiili mazinin baþýna olumsuzluk edatý denilen مَا yahut لاَ gelirse, Türkçeye “diligeçmiþ” veya “miþligeçmiþ” zamanýn olumsuzu ile tercüme edilir. Mesela: مَا كَتَبَ : yazmadý yahut yazmamýþ, مَا كُتِبَ : yazýlmadý yahut yazýlmamýþ, لاَ كَتَبَ : yazmadý yahut yazmamýþ, لاَ كُتِبَ : yazýlmadý yahut yazýlmamýþ.
مَا كَتَبَ : yazmadý yahut yazmamýþ
مَا كُتِبَ : yazýlmadý yahut yazýlmamýþ
لاَ كَتَبَ : yazmadý yahut yazmamýþ
لاَ كُتِبَ : yazýlmadý yahut yazýlmamýþ
Not: مَا ile لاَharflerinin çekimde hiçbir deðiþiklik yapmadan fiili mazinin her çekiminin baþýna geçebilir. Ancak mazi menfinin مَا ile kullanýlmasý daha çoktur.
Dikkat:
Ancak harfi cer veya zarf vasýtasýyla lazým fiillerden de meçhul yapýlabilir. Örnek: غُشِىَ عَلَيْهِ (bayýldý),ذُهِبَ مَعَهُ (onunla gidildi) gibi.
a) Harfi cer vasýtasýyla lazým fiilin çekimi:
جَمْعٌ Çoðul تَثْنِيَةٌ Ýkil مُفْرَدٌ Tekil
غُشِىَ عَلَيْهِمْ غُشِىَ عَلَيْهِمَا غُشِىَ عَلَيْهِ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
غُشِىَ عَلَيْهِنَّ غُشِىَ عَلَيْهِمَا غُشِىَ عَلَيْهَا مُؤَنَّثٌ Diþil
غُشِىَ عَلَيْكُمْ غُشِىَ عَلَيْكُمَا غُشِىَ عَلَيْكَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
غُشِىَ عَلَيْكُنَّ غُشِىَ عَلَيْكُمَا غُشِىَ عَلَيْكِ مُؤَنَّثٌ Diþil
غُشِىَ عَلَيْنَا غُشِىَ عَلَىَّ مُتَكَلِّمٌ
b) Zarf vasýtasýyla lazým fiilin çekimi de þöyledir:
جَمْعٌ Çoðul تَثْنِيَةٌ Ýkil مُفْرَدٌ Tekil
ذُهِبَ مَعَهُمْ ذُهِبَ مَعَهُمَا ذُهِبَ مَعَهُ مُذَكَّرٌ Eril غَائِبٌ
ذُهِبَ مَعَهُنَّ ذُهِبَ مَعَهُمَا ذُهِبَ مَعَهَا مُؤَنَّثٌ Diþil
ذُهِبَ مَعَكُمْ ذُهِبَ مَعَكُمَا ذُهِبَ مَعَكَ مُذَكَّرٌ Eril مُخَاطَبٌ
ذُهِبَ مَعَكُنَّ ذُهِبَ مَعَكُمَا ذُهِبَ مَعَكِ مُؤَنَّثٌ Diþil
ذُهِبَ مَعَنَا ذُهِبَ مَعِى مُتَكَلِّمٌ
Dikkat: Üstte her iki çizelgede de görüldüðü üzere lazým fiillerin meçhülleri harfi cer veya zarf vasýtasýyla tasrif edildiðinde müfred müzekker gaib çekimi deðiþmeyip ancak harfi cer veya zarfýn bitiþtiði zamirler deðiþir.
Ynt: Mazi Fiil By: mevlüde06 Date: 18 Mart 2016, 18:25:19
Arapçanin en temel ko konularindan olmazsa olmazlarimizdan yine bu.
Allah razi olsun abla.cok cok isime yaradi paylasimlarin.
Ynt: Mazi Fiil By: damla6d Date: 18 Mart 2016, 18:36:38
#Esselamu aleykum..Rabbim razý olsun..#
Ynt: Mazi Fiil By: melda 6D Date: 18 Mart 2016, 18:50:59
Selamün aleyküm . Arapça bilmiyorum ama öðrenmeyi çok isterim Rabbim nasip etsin inþallah . Allah razý olsun .
Ynt: Mazi Fiil By: Fatma6969 Date: 19 Ekim 2018, 01:51:28
SiStemde emsile bile varmýþ😊😊 Allah razý olsun
Ynt: Mazi Fiil By: Sevgi. Date: 19 Ekim 2018, 01:55:43
Esselâmü Aleyküm. arapça dersini çok seviyorum. Rabbim hakkýyla öðrenenlerden eyler inþaAllah. Amin Ecmăin
Bilgiler için Allah Razý olsun
Ynt: Mazi Fiil By: ZeynepZehra Date: 19 Ekim 2018, 08:24:58
Aleyküm selam.Rabbim razý olsun inþAllah herzaman lazým olan ve olacak fiil çekimleri
radyobeyan