Hisse Senetleri By: sumeyye Date: 23 Aðustos 2012, 15:10:02
2- Hisse Senetleri:
18. asýrdan sonra büyük bir hýzla geliþen teknoloji karþýmýza makinalarý çýkarmýþ, makinalar da aðýr ve hafifi ile makina sanayiini ve fabrikalarý doðurmuþtur. Çok eski zamanlardan beri insanlarýn, ticaret için sermayelerini bir araya getirmelerinden doðan ticarî þirketlerin yanýnda, son iki asýrda makina ve teçhizat almak, fabrika kurmak ve böylece daha büyük ölçüde üretim yapmak için sermayelerin bir araya geldiðine, sanayi þirketlerinin kurulduðuna þahid oluyoruz. Eskiden el, kol ve kafa gücüne dayanan zenaat ve üretimde âlet, teçhizat ve benzerine yatýrýlan sermaye önemli bir yekûn tutmaz iken, günümüzde sermayenin ta’ýnamý veya büyük bir kýsmý makina, âlet, bina ve teçhizattan ibaret olan yatýrým, kuruluþ, fabrika ve üretim vasýtalarý ortaya çýkmýþtýr. Bu yeni durumlarýn meþruiyet ve þer'î (dinî) yükümlülükleri üzerine eðilen muasýr Ýslâm âlimleri, bu arada þirketlerin ve bunlara ortak kimselerin elinde bulunan hisse senetlerinin zekâtýný da araþtýrma konusu yapmýþlardýr.
Elinde ortaklýk (hisse) senedleri bulunan hakikî þahýslar ve fertlerden önce, zekât mükellefiyeti açýsýndan þirketlerin durumunu incelemek gerekir: [851]
[851] Karaman, age, c. II, s. 114-115. Fertlerin ortaklýðý Ýçin bkz. yukarýda 25 1 4.