Yiyecek Maddeleri By: sumeyye Date: 17 Aðustos 2012, 07:34:43
Yiyecek Maddeleri:
Ödemeye Esas Alýnacak Gýda Maddesinin Türü:
1) Þafiî Mezhebine göre, her mükellefin kendi yiyecek maddeleri neler ise, fitrenin de bunlardan ödenmesi gerekir. Böyle bir kimsenin, baþka cins yiyecek maddesinden fitre ödemesi mekruhtur. Bu görüþ Malik'ten de nakledilmektedir.
2) Malikî Mezhebinin benimsediði görüþe göre, fitrenin her ülkenin galip veya temsilî yiyecek maddelerinden ödenmesi gerekir. [38]
Esasen, her iki görüþ, her iki mezhepten de nakledilmektedir.
Birinci görüþün, yani fitrede Hz.Peygamber devri yiyecek maddelerinin esas alýnmasý görüþünün, günümüzde kabul edilmesi çok güçtür. Bu görüþte belirtilen maddeler, belli bir zamana, yani Hz. Peygamber, Râþid Halifeler, ve müctehid imamlar devrine; belli bir yere, yani Medine ve çevresine aittir. Öyleyse bunlar, her devirde, her ülkenin yiyecek maddelerini içine almamaktadýr. Bunun yanýsýra, günümüzdeki Medine'nin yiyecek maddelerinin, yukarýdaki devre göre çok deðiþik olduðu da kuþkusuzdur. Hatta buðday bile, bu cinsler içine Emevî halifesi Muaviye tarafýndan sokulmuþtur.
Fitrenin galip veya temsilî yiyecek maddelerinden ödenmesini savunan görüþler, sýnýrlý maddeleri savunan birinciye göre daha umumî ve akim gerçeklerine daha uygundur:
Fitrede, her ailenin galip yiyecek maddelerinin esas alýnmasý, ilk anda akla yatkýn görünmekle beraber, Hz. Peygamber'in uygulamasýna aykýrý düþmektedir. Zira O'nun uygulamasý, her ailenin yiyecek maddesine deðil, memleketin galip yiyecek maddelerine göre ödeme yolunda olmuþtur. Bu görüþün kabul edilmesinin sakýncalarýndan biri de, fitre ödeme konusunda bir ülke için umumi bir hüküm koymanýn mümkün olmamasýdýr. Adeta herkesin kendi þahsýna ait bir fitre miktarý kabul edilmiþ, dolayýsýyla tayin edilme iþi de bu durumda kiþinin kendi idaresine ve hesabýna býrakýlmýþ olacaðýndan, birçok karýþýklýklar ve yanýlmalar ortaya çýkarak, bu malî mükellefiyet baþýboþ býrakýlmýþ olacaktýr.
Tercih edilebilecek görüþ, Mahmud Þeltut, Yusuf Kardavî, Hayreddin Karaman ve Yunus Vehbi Yavuz'un belirttiði gibi, temsilî yiyecek maddelerinden fitre ödenmesi gerektiði, fakat bunun ülke çapýnda düzenlenmesini savunan görüþtür. [39] Bununla birlikte -Yusuf Kardavî'nin belirttiði üzere- her ülkenin temsili yiyecek maddeleri, ülke ortalamasýna göre yüksek fiyathysa, ödeme mükellefin kendisinkinden de yapýlabilmelidir. [38] LZK, m. 20.
[39] LZK, m. 20.