Utanma duygusunu kaybeden insan By: hafiza aise Date: 06 Aðustos 2012, 14:29:55
Utanma duygusunu kaybeden insani deðerini kaybetmiþ olur!
Bazý vasýflar vardýr ki, onda tüm insanlar ortaktýrlar.
Utanma duygusu da tüm insanlarýn ortak olduðu özel deðerlerden biridir. Diðer varlýklarda utanma duygusu yoktur. Aþýrýya kaçmayan utanma duygusu, insanýn koruyucusu ve kurtarýcýsýdýr da.
Nitekim utanan insan bir yanlýþ yapacaðý, bir günaha yöneleceði sýrada hemen utanma duygusu onu sýmsýcak sarar, bu yanlýþý yaptýðý takdirde önce Rabb'inin huzurunda, sonra da dostlarýnýn yanýnda ne kadar sýkýlýp mahcup olacaðýný, bilenlerin kendisini ne kadar ayýplayacaðýný düþünür, kýzarýr, bozarýr, sonra da, utanacak duruma düþmektense bu yanlýþý yapmamalýyým, diyerek vazgeçer.
Yani utanma duygusu onu yanlýþlarýndan geri döndürüp vazgeçiren koruyucu bir duygu olur.
- Neden utanma duygusunda böyle koruyucu bir özellik ve güzellik vardýr?
Utanma duygusunun kaynaðý imanýdýr da ondan. Ýmandan kaynaklanmaktadýr utanma duygusu. Nitekim utangaçlýðýyla bilinen gence bir yakýný, bu kadar utangaç olma, biraz yýrtýl, serpil... manalarýna gelen tavsiyelerde bulunurken oradan geçmekte olan Efendimiz'in yaptýðý þu ikaz da buna iþaret eder. Buyurur ki:
-Dokunma utanan gence, utansýn!. Çünkü utanma duygusu imandandýr!.
Demek ki basite alýnabilecek bir duygu deðildir utanma duygusu. Sahibini kötülüklerden koruyucu ve kurtarýcý etkisi söz konusudur.
Bu sebeple utanma duygusu, silinip atýlabilecek basit bir duygu gibi görülemez.
Hadiste de utanma duygusunun yüce deðerine çarpýcý bir ifadeyle þöyle iþaret edilmiþtir:
- Utanmadýktan sonra istediðini yap!. Çünkü en büyük kayýp, utanma duygusunun kaybýdýr. Onu kaybettikten sonra geriye koruyabileceðin bir deðerin kalmamýþ demektir. Artýk neyi istersen onu rahatça yapabilirsin..
Bir diðer hadiste de insanýn sahip olduðu en yüce vasýflar sýralanýrken utanma duygusu, en baþta gelen insani deðer olarak gösterilmiþtir.
Utanma duygusunun koruyucu özelliklerinden biri de, avret yerini açmaktan utandýrmasýdýr. Bundan dolayý utanma duygusunu kaybetmeyen insan, ne kendi avret yerini açar, ne de baþkasýnýn açýlmýþ mahrem yerine bakmaya razý olur. Selman-ý Farisi Hazretleri der ki:
-Ben yüksek yerden düþüp ölmeye razý olurum, ama avret yerimin açýlmasýna razý olmam!
Tenbihü'l Gafilin'de Hazreti Ali Efendimi'zden de þu söz nakledilir.
-Allah (cc) avret yerini açarak baktýrana da, bakana da lanet etmiþtir!
Çünkü mahrem yerini açmak da, bakmakda kötü duygularýn depreþmesine, büyük günahlara yönelme hissinin canlanmasýna sebep olur, haya duygusunu yok eder... Haya duygusunu yitirenlerde ise ne baktýrmaktan çekinme ne de bakmaktan utanma titizliði kalmaz. Bundan dolayý Efendimiz (sas) Hazretleri þöyle buyurmuþtur:
-Ansýzýn bakýþýnýzda baðýþlanýrsýnýz, ancak sonraki kasti bakýþlarýn vebali bakana da, baktýrana da yazýlýr. Bakýþlarýnýzý haramdan koruyun.
Her insanýn, koruyucu muhafaza melekleri vardýr. Bu melekler onu gölgesi gibi takip edip kötü ruhlarýn þerrinden korurlar. Ancak koruduklarý insan, avret yerini açar da teþhirde bulunursa muhafaza melekleri ona bakmaktan utanýr, uzaklaþýrlar. Meleklerin uzaklaþtýðý yere ise þeytanlar üþüþür, kötü duygular depreþir, fitneli bakýþlar baþlar. Zaten günahlar da meleklerin uzaklaþýp þeytanlarýn yakýnlaþmasýndan sonra iþlenir insanlar arasýnda..
Utanma duygusu herkeste güzeldir. Ama kadýnda daha da güzeldir. Bir kadýnýn en deðerli zineti utanma duygusudur.
Bundan dolayý büyükler demiþler ki:
- Altýn ziynetlerini kaybeden kadýn, kadýnlýk zinetlerinden hiçbir þey kaybetmemiþtir! Ancak utanma duygusunu kaybeden kadýn, kadýnlýk zinetini kaybetmiþtir! Çünkü demiþler, altýn ziynetler satýn alýnýp tekrar sahip olunabilir, ama kaybedilen utanma duygusu, satýn alýnarak sahip olunamaz!..
-Ne dersiniz, sizin yorumunuz da ayný mý, yoksa gayrý mý
....
Ahmet Þahin