Kesimden Sonraki Mendup Ve Mekruhlar By: sumeyye Date: 01 Aðustos 2012, 14:37:55
21. Kesimden Sonraki Mendup Ve Mekruhlar:
a) Kesimden sonra, hayvanýn bütün organlarýnýn sakinleþmesine ve soðumasýna, canlýlýðýn bütün cesette sona ermesine kadar beklemek müstehap, bundan önce yüzmek vb. mekruhtur,
b) Mükellefin ve aile halkýnýn kurban etinden yemesi Hanefî Mezhebine göre müstehaptýr; Ýmam Malik'e göre hem yemek, hem tasadduk gerekir, sadece biri caiz deðildir; Ýbnu'l-Mevvaz'e göre, mükellef ikisinden birini uygulayabilir. [789]
c) Efdal olan, kesilen kurbanýn üçte birini kendi evinde yemek, üçte birini akraba ve dostlara daðýtmak, kalan üçte birini de fakir fukaraya daðýtmak menduptur; Zahirî Mezhebine göre, bu hareket tarzý þarttýr. [790]
d) Kurban etinin bütünüyle tasadduku caiz olduðu gibi, tamamýnýn ev halký için saklanmasý da caizdir, ancak efdal olan yedirme ve tasadduktur. Bununla birlikte, kendi aile üyeleri kalabalýk ve orta halli kimselerin, kurbanlýðý tamamen kendilerine saklamasý menduptur. [791]
e) Kasaba veya kesene, kurban etini ücret olarak vermek helal deðildir. Kurbaný kesen fakir olursa da ayný hüküm uygulanýr.
f) Kurban etlerinin satýlmasý caiz deðildir; deri vb.'nin satýlmasý konusundaki hükümler, aþaðýdaki gibidir: [792]
(1) Cumhur'a göre, derilerin satýlmasý caiz deðildir.
(2) Ebu Hanife'ye göre, sahibi kurban derisini evde kullanabilir. Deri vb. ayný kalabilecek þekilde kendisinden faydalanýlan, yani tüketim malý olmayan maddelerle satýþ suretiyle deðiþtirilebilir, ancak kendisinden faydalanýlamayan para vb. karþýlýðýnda satýlmasý helal deðildir. Buna raðmen satýþ yapýldýysa, bu satýþ, Ebu Yusuf’a göre nafiz (geçerli) deðilken; Ebu Hanife ve Muhammed eþ-Þeybanî'ye göre nafizdir, bedelin tasadduku gerekir.
Kurbanýn derisi ve diðer' aksamý daðýtýlacaðý zaman, ilkin bunlar fakirlere yerilir. Ýstifadesi daha çok olursa, Ýmam Hatip Liseleri, ilmî dernek ve vakýflar vb. din ve millet yararýna çalýþan güvenilir kurumlara da verilebilir. Yapýlan yardýmlarý kötü yolda kullanan veya kurbana inanmadýðý halde et ve derisi gibi kýsýmlarýndan faydalanarak, hatta bazan müslümanlýðýn aleyhinde çalýþan kurum ve kiþilere, bu kýsýmlarý vermek asla doðru deðildir. Bu gibi kurumlara yapýlacak yardýmlarla, onlarýn günahýna ve suçuna ortak olunacaðý gözden uzak tutulmamalýdýr.
Kurban etleri, müslüman olmayanlara da tasadduk edilebilir.
[789] Kurban etlerinin yenip yenmemesi konusunu biraz açalým.
1. Yenip Yenmemesinde Ýttifak Olanlar:
a. Mükellefin Etini Yemesi Caiz Kurban:
Udhiye (bayram) kurbanýnýn etinden, hem sahibi, hem de aile halký yiyebilir.
b. Mükellefin Etini Yiyemediði Kurbanlar:
Ýhsar, av ve ceza hedyi ile adak kurbanlarýndan mükellef ve ailesi yiyemez. Kurban bayramýnýn geçmesiyle udhiye (bayram kurbanýnýn eti), kesiminden önce doðan yavru ve mükellefin yakýný veya sevdiði ölü adýna onun emriyle kesilen kurbanlar da sahibi tarafýndan yenmez.
2. Yenip Yenmemesi Ýhtilaflý Olanlar:
Hanefî Mezhebine göre, þükür hedyinin etinden sahibi yiyebilir, eþ-Þafiî'ye göre yiyemez. Sahibinin etinden yemesi caiz kurbanýn et ve diðer aksamýnýn kesimden sonra tasadduku vacip deðilken, sahibinin yemesi caiz olmayan kurbanlarýn bu kýsýmlarýnýn tasadduku vaciptir. Kesiminden sonra etin kaybolmasý ve telefi halinde, her iki tür için de tazminat ödenmez; fakat tüketim mükellef tarafýndan olursa, birinci için deðerini tasadduk gerekmezken, ikinci için gerekir. Kurbanlýk hayvanlarýn satýlmasý halinde, satýþ nafizdir (geçerlidir), ancak bedelin tasadduku gerekir.
[790] Ahmod b. Hanbel, Mesûil, s. 262, no:970; Ýbn Rüþd, BM, c. I, s. 355.
[791] Mergýnânî, age, c. IV, s. 76; Ýbn Mace, Sünen, H. No: 3159; Müslim, el-Edahi, s. 5. Hukukçularýn bir kýsmý el-Hacc: 2.2/36 ile 28 âyetlerini bu konuya delil olarak göstermektedirler.