Grev ve Lokavt By: sumeyye Date: 12 Temmuz 2012, 13:32:31
F) Grev ve Lokavt:
1) Genel Olarak:
Grev sözcüðü Fransýzca olup, önceleri bir semt adý iken daha sonra kapsam deðiþtirerek bugünkü anlamýný kazanmýþtýr. Paris'te, 1806 yýlýna kadar Place de la Greve adý verilen bir yer vardý. Ortaçaðda idam mahkûmlarýnýn nasýl iþkence gördüðünü veya yakýldýðýný seyretmek
isteyenler bu alana akýn ederlerdi. Burasý ayný zamanda iþgücü arz ve talebinin karþýlaþtýðý bir emek pazarý idi. Ýþsizler bu meydanda toplanýr ve iþ arayanlar adamlarýný buraya gönderirlerdi. Grev denilince, iþ veya iþçi
bulunmaya gidilen bu iþkence ve idam mahalli anlaþýlýyordu.
Giderek, grev sözcüðünün anlamý deðiþikliðe uðramýþ, emek sahiplerinin iþlerini býrakýp meydana vakit geçirmeye gitmelerine grev denilmeye baþlanmýþtýr.
Bugün grev denilince, iþçilerin toplu olarak faaliyeti durdurmalarý anlaþýlmaktadýr. Ýþverenlerin de bir karþýlýk olarak iþ yeri kapýlarýný emek sahiplerine kapamalarý lokavt terimi ile ifade edilmektedir.
Grev, genel olarak kollektif pazarlýk anlaþmazlýklarý yüzünden çýkar. Grev ani veya tertipli olabilir. Türk hukukunda, normal prosedüre göre önceden hazýrlanarak açýlan «tertipli grev»e yer verilmiþtir [445]
Ýþçi sendikasý ile iþveren anlaþamadýklarý takdirde, bir uzlaþma ortamý aramak üzere tarafsýz aracýlar seçmek veya hakemlere baþvurmak kabildir. Tarafsýz aracýlarýn kararlarýný kabul edip etmemekte taraflar serbest sayýlmýþtýr. Fakat hakeme gidildiði takdirde, onun vereceði karara uymak zorunluluðu vardýr. Bu nedenle, sendikalar çoðu zaman hakeme gitmek yerine tarafsýz aracýlarý tercih ederler. Anlaþmazlýk bu yolla da çözülemezse grev ihtimali belirir. Sendikanýn alacaðý kararý iþçiler de oylarýyla tasvip ederlerse greve gidilir. Grevin neden ibaret olduðunu bu þekilde ortaya koyduktan sonra bu haklan Ýslâm hukuku bakýmýndan durumunu þöylece ifade edebiliriz. [446]
[445] Ergin, age. s. 351, 352.
[446] Dr. Hamdi Döndüren, Çaðdaþ Ekonomik Problemlere Ýslami Yaklaþýmlar, Ýklim Yayýnlarý: 192-193.