Uygulamada Web 2.0 By: hafiza aise Date: 30 Haziran 2012, 13:30:34
Uygulamada Web 2.0
Hakký ÖCAL • 62. Sayý / DOSYA YAZILARI
WEB 2.0’ýn hepimizin hayatýna yansýyan en önemli yaný, “Kullanýcý tarafýndan saðlanan içerik” (user-contributed content) olarak özetlenebilir. Kullanýcýnýn saðladýðý içerik, iþlevsel olarak yapýlanýn ne olduðunu anlatýyor; ama biraz derin düþününce bu ifade, “kiþilerin kendilerine ait olmayan sitelere ekledikleri içerik“ anlamýna geliyor ki, sonuçta ortaya örneðin Facebook’ta sahip olduðumuz “profil” veya “sayfa” hakkýnda “bana ait olmayan site” tanýmlamasý çýkmýþ oluyor. Gerçek þu ki, bir mesh-up sitesinde (Web 2.0 ailesinden bir sitede) benim profilimi içeren sayfa benimdir ve ben bu bilgileri oraya baþkalarýnýn sayfalarýna mesh-up olsun diye yazýyorum. Neden böyle bir þeyi arzu ediyorum? Çünkü eðer ben bu bilgileri sadece kendi imalatým olan bir siteye koymuþ olsa idim, baþka birisinin bilgisayarýný her açtýðýnda benim güncellediðim bilgilerime ulaþmasý için RSS gibi zor ve onun adýna ilave çaba gerektiren eski teknolojileri kullanmasý gerekecekti. Oysa bana kendi sitesinde kendi profilimi oluþturma imkaný veren mesh-up sitesinin saðladýðý otomasyon, çok daha hýzlý bilgi alýþveriþi saðlýyor. Bana bu imkâný veren “site” neden benim kendi malým sayýlmasýn?
Fakat tümüyle kullanýcý üretimi olan bir içeriðe dayanan sitenin de elbette olumlu ve olumsuz noktalarý olsa gerek. Fakat ben ne kadar kafa patlatsam bu iþin olumsuz yanýný düþünemiyorum. Web 2.0’ý gerekli kýlan unsurlar olarak sýraladýðýmýz þeyler birer geçici toplumsal merak ise, ve tarifi gereði bu þeyler geçtiði zaman, ortada bir talep ve ona baðlý bir arz kalmayacak ise, yine de bunu zaaf saymamak gerekir. Çünkü Web 2.0, kullanýlan teknolojiler itibariyle, Web 1.0’ýn “dot com” balonu gibi, patlayacak ve patladýðý zaman hisse senedi ve tahvil borsalarýný da beraberinde sürükleyecek bir yatýrým gerektirmiyor. Fakat görüyoruz ki, Google gibi, Microsoft (MS) gibi, hatta Oracle gibi belli baþlý yerleþik Biliþim Teknolojisi (BT) firmalarý Web 2.0 ürünü giriþimlere büyük paralar yatýrmaya baþladýlar. Olsa olsa bu firmalarýn bu cesur yatýrýmlarýndan bekledikleri nema hasýl olmayabilir. Ki sonuçta bu olmasý beklenen kazançta kayýp olacaðý cihetle, ne BT endüstrisine, ne de ona dayalý diðer kurumlara bir zarar vermez.
Bu baþlýk altýnda akla gelecek bir diðer soru ise “Ýçeriðinin tümünü kullanýcýlarýndan alan bir sitede ideal yönetim nasýl olmalý?” olabilir. Böyle bir iþe kalkýþacak BT’ci kendisine, arkadaþlarýna ve kendisini destekleyecek yatýrýmcýlara bulabildiði bütün Web 2.0 kitaplarýný okumalý ve okutmalýdýr. Tim O'Reilly’nin, Web 2.0 ufkumuzu açan makalesini* iyice anlamak gerekir. Bu anlayýþýn bende doðurduðu yönetim tarzý þu olurdu: Sitenin yönetimi tamamen “hands-off” olmalýdýr, yani içeriðe karýþmamak esas olmalýdýr. Kullanýcý üretimi içeriðin, geleneksel medya kuruluþlarý karþýsýndaki gücünü henüz bu gücü üretenler bile tam kavramýþ deðil. Web 2.0’ýn önemini abartmak þöyle dursun, bu suretle oluþturulan iletiþimin neler getireceði, getirebileceði hakkýnda henüz tam düþünmeye baþlamýþ bile sayýlmayýz. Geleneksel yayýn organlarýnýn, mesh-up sitelerden yaptýklarý alýntýlara veya BBC’den tutun, AP, Reuters, NBC, ABC, CBS gibi sadece ABD’de ve Ýngiltere’de deðil, tüm dünyada geleneksel yayýn organlarýna içerik saðlayan kurumlarýn “kullanýcý” dedikleri kiþilere (Reuters haber ajansý sitesinin kullanýcýsý kimdir acaba?) kendilerine içerik vermeleri için saðladýklarý teþviklere bakarsak, “vatandaþ gazeteci” (citizen journalist) kavramýnýn nelere gebe olduðuna dair bazý ipuçlarý bulmamýz mümkün olacaktýr.
* http://www.oreillynet.com/pub/a/oreilly/tim/news/2005/09/30/what-is-web-20.html