Türkiye
Pages: 1
Bu sene referandum bayrama denk geldi By: hafiza aise Date: 24 Haziran 2012, 11:20:38
Bu sene referandum bayrama denk geldi
M. Mücahit KÜÇÜKYILMAZ • 66. Sayý / TÜRKÝYE


Türkiye’de Anayasa yapma veya Anayasa’yý deðiþtirme gücünün bir siyasal grubun elinde bulunmasý, muhalif gruplarý hep tedirgin eden bir faktör olageldi. Bu da demokrasi kültürünün devlet ve millet katýnda tam anlamýyla hazmedilememiþ olmasýyla ilgili bir durum. O nedenle, 1876 tarihli Kanun-ý Esasi’den baþlayarak, hemen hemen bütün Anayasalar darbe, ihtilal veya savaþlarla birlikte doðdu. Yeni Anayasa yapmak ya da mevcut Anayasa’da deðiþiklik yapmak her zaman sancýlý süreçler olarak ortaya çýktý. Zira Anayasa üzerine yapýlan tartýþmalar, ülkede gerçek gücün kimde olduðunun anlaþýlacaðý bir bilek güreþi müsabakasý gibi algýlandý. Oysa Anayasalar, toplumsal gerçeklik ile zamanýn gereklerine uygun metinler olmalý ve ülkedeki hiçbir kesimin kendisini dýþarýda hissetmemesini saðlamalý. Bu nedenle, þartlarýn deðiþmesi Anayasa metinlerinin de deðiþmesini zorunlu kýlabiliyor.

Gündemde birkaç aydan beri Hükümet’in hazýrladýðý ve parti kapatmayý zorlaþtýran maddedeki yol kazasýyla Meclis’ten geçirdiði Anayasa deðiþikliði paketi konuþuluyor. Anayasa Mahkemesi, Cumhuriyet Halk Partisi'nin iptal baþvurusu üzerine, esastan ele aldýðý Anayasa deðiþiklik paketini kýsmen iptal etti. Kýsmi iptal, Anayasa Mahkemesi'ne ve Hâkimler ve Savcýlar Yüksek Kurulu'na üye seçimiyle ilgili hükümlere odaklanýyor. Deðiþiklik paketinin bazý maddeleri, o maddeler hakkýnda hüküm veren Anayasa Mahkemesi’nin yapýsýný ilgilendiriyordu. Böylece, kuvvetler ayrýlýðý ilkesi çerçevesinde iþleyen bir demokraside, kuvvetlerden biri, kendi kaderini tek baþýna belirleme yetkisini elde etmiþ oldu. Bu durum, etik ve hukuki boyutu itibariyle tartýþýlmaya devam ediyor. 11 üyeli Anayasa Mahkemesi, 4 üyenin karþý çýkmasýna raðmen, 7 üyenin 'evet' oyuyla deðiþikliði esastan da inceledi. Baþkan Haþim Kýlýç’ýn “Bu sefer böyle bir þey oldu; gelecekte ne olur, bilemiyorum” yorumuyla deðerlendirdiði esasa girme konusu, neredeyse bir teamül haline getirilmek üzere.

Mahkeme, pakette yer alan, Anayasa Mahkemesi ve Hâkimler ve Savcýlar Yüksek Kurulu'nun üye yapýsýný deðiþtiren iki maddedeki 33 kelime ve iki baðlacý iptal etti. Böylece, muhalefet partileri ve yüksek yargýnýn eleþtiri bombardýmanýna tuttuðu pakete, Anayasa Mahkemesi ve HSYK ile ilgili düzenlemeler dýþýnda vize verilmiþ oldu. Ýptal edilen maddeler Anayasa Mahkemesi ve HSYK'ya üye seçiminde, ilgili kurumlarda yapýlacak oylamalarda her seçicinin, kaç aday belirlenecek olursa olsun, sadece bir adaya oy verebilmesini öngörüyordu. Ýptal kararýyla mevcut sistemin devamý benimsenerek, seçicilerin, belirlenecek aday sayýsý kadar oy vermesi hükme baðlanmýþ oldu. Mahkeme ayrýca Cumhurbaþkaný'nýn HSYK'ya doðrudan seçeceði dört üyeyi “iktisat ve siyasal bilimler dallarýnda görev yapan öðretim üyeleri ve üst kademe yöneticileri arasýndan belirleyebilmesi”ni öngören hükmü de iptal etti. Yeni durumda Cumhurbaþkaný, bu üyeleri hukukçu akademisyenler ile avukatlar arasýndan seçebilecek.

Mahkeme, elbette sadece esasa girmedi; deðiþiklik paketini, asýl görevi olan þekil yönünden de inceledi. CHP'nin AK Partili milletvekillerinin oylama sýrasýnda, kullandýklarý oylarý birbirine göstermesiyle 'gizlilik' ilkesinin ihlal edildiði iddiasý þekil incelemesi sýrasýnda ele alýndý. Heyet bu iddia nedeniyle paketin iptal edilmesi yönündeki talebi oybirliðiyle reddetti. Yine CHP'nin ilk teklif'te TBMM Baþkaný Mehmet Ali Þahin'in de imzasýnýn bulunduðu gerekçesiyle, teklifin iptal edilmesi talebi de üyelerce ciddiye alýnmadý. Ayrýca CHP'nin, þekil incelemesi kapsamýnda paketin ivedilikle görüþülmediði itirazýnýn da reddedilmesiyle, dava dilekçesinde yer alan þekil yönünden inceleme iddialarýnýn tamamý reddedilmiþ oldu. Þimdi, iptal edilen maddeler paketten çýkarýlacak ve Yüksek Seçim Kurulu'nun kararý doðrultusunda, deðiþiklik paketi 12 Eylül'de halkýn oyuna sunulacak.

Ýþte bu süreçte, Türk siyasal tarihinin, siyaset bilimi ve sosyolojinin dünyadaki örneklerine uymadýðýný gösteren geliþmeler yaþandý. Anayasa deðiþikliðine evet diyen iktidar ve bazý sivil toplum kuruluþlarý, deðiþim ve reform safýnda yer tuttu. Oysa iktidarlar, genellikle mevcut durumun bekasýný isterler. CHP, MHP ve BDP ise, statükoyu temsil eden HSYK, YARSAV ve bir kýsým yargý bürokrasisinin yanýnda yer alarak hayýr cephesini oluþturdu. Oysa siyaset bilimi ve sosyoloji, deðiþim, yenilik ve reformu isteyen hareketlerin genellikle muhalefet tarafýndan temsil edildiðini söyler.

Bir baþka paradoksal durum, hayýr cephesini oluþturan gruplarý analiz ederken göze çarpýyor. 12 Eylül döneminin karþýt kutbu ve en büyük iki ortak maðduru olan siyasal hareketler, BDP ve MHP, deðiþikliðe hayýr diyerek 12 Eylül Anayasasý’nýn devamýna destek vermiþ oldular. 12 Eylül askerî darbesiyle baþlayan süreçte, Kürtçülük yaptýklarý gerekçesiyle baþta Diyarbakýr Cezaevi’ndeki iþkenceler sonucu olmak üzere, yüzlerce insan hayatýný kaybetmiþti. Benzer þekilde tam rakam belli olmamakla birlikte, ülkücü harekete baðlý binlerce genç de 12 Eylül sonrasý, Türkiye demokrasi tarihinin ölü veya kayýp hanesine yazýldý.

Bakalým, yakýn tarihin bu acý ve maðduriyetleri ortadayken, bu iki parti ile sosyal demokrat CHP’nin hayýr cephesinde sergilediði mevcut ittifak tablosu tabana ve referandum sandýðýna nasýl yansýyacak? 12 Eylül 1980’in fiili maðdurlarý, 12 Eylül 2010 günü, darbecilerin yargýlanmasýnýn önünü açan düzenlemeyi de içeren Anayasa deðiþikliði paketine, gerçekten de hayýr diyebilecek mi?

Meþhur anekdotta olduðu gibi, “Hacc mevsiminin her yýl Kurban Bayramý’na denk gelmesi”ne alýþýðýz da; 12 Eylül Anayasasýnýn, 30 yýl sonra yine bir 12 Eylül günü halkýn huzuruna gelmesi gerçekten ilginç bir durum olacak. Ýnþallah iyi olacak.


radyobeyan