Hudeybiyeden Sonraki Gazve Ve Seriyyeler By: saniyenur Date: 20 Mayýs 2012, 16:09:47
3- Hudeybiye'den Sonraki Gazve Ve Seriyyeler
Hudeybiye antlaþmasý olaylarýn mahiyetini ve istikametini tamamen deðiþtirdi. Hudeybiye pratik olarak Kureyþ'in müslümanlara karþý düþmanlýðýnýn sonu oldu. O zamana kadar müslümanlara karþý yapýlan bütün askerî harekâtlarýn baþlatýcýsý Kureyþ olmuþtu ve Kabe'nin koruyucularý konumunda olmalarý hasebiyle diðer Arap kabileleri Kureyþ'i desteklediler. Kureyþ, RasululÝah'la barýþ yapýnca, onunla zaten hiçbir þahsî anlaþmazlýklarý ve husumetleri olmayan diðer Arap kabileleri müslümanlarla ve dinleriyle yakýn iliþkilere girdiler, önyargýsýz olarak îslâm't ciddiyetle incelemeye baþladýlar. Daha önce Ýslâm hakkýnda hiçbir þey bilmeyen, hiçbir zaman onu hakkýyla anlamamýþ olan ve Kureyþ yüzünden Ýslâm'a savaþ açmýþ olan yüzlerce ve binlerce kabile mensubu, artýk onu incelemek, müslümanlarýn diðer Araplara nazaran maddî ve manevî üstünlüklerini görerek þüphelerini ve yanlýþ anlamalarýný gidermek imkâný buldular. Ýslâm dininin ve onun liderlerinin karakter ve davranýþlarýnýn bu barýþ ortamýnda yerli yerince anlaþýlmasý insanlarý topluluklar halinde Ýslâm'a yöneltti. Hudeybiye antlaþmasýndan sonra bir-iki yýl içinde Ýslâm halkasýna girenlerin sayýsý daha Önceki on dokuz yýl içinde Ýslâm'a girenlerden daha fazla oldu.
Bu antlaþma, Ýslâm tarihinde gerçekten bir dönüm noktasýydý ve Rasulullah'ýn büyük bir baþarýsýydý. Hatta, askerî yönden de, Peygamber'ýn Kureyþ'in düþmanca tavrýný iyi bildiði halde Umre için Mekke'ye gelmesi onun açýsýndan çok akýllýca bir hareketti. Rasulullah bu hareketiyle Kureyþ'i çok sýkýntýlý ve kritik bir konuma düþürdü. Eðer, ihram giymiþ, beraberlerinde kurbanlýk hayvanlarla Umre maksadýyla gelen Peygamber'ý ve ashabýný engelleyip onlara saldýrsa-lar, sadace Ýslâm'ýn lehine müthiþ bir destek saðlanmasýna neden olacaklardý. Artýk bu antlaþma sayesinde Mekke müþrikleri ve diðer Arap müþrikler Medine içinde ve dýþýnda müslümanlarla serbestçe karþý karþýya geldiler. Müslümanlar, birkaç ay önce hayal bile edilemezken, bir yýl sonra Kabe'ye girebileceklerdi. Müslümanlarla, kâfirler ve özellikle de Kureyþ müþrikleri arasýndaki bu serbest faaliyetler ve münasebetler Halid b. Velid ve Amr b. el-As gibi tanýnmýþ þahsiyetleri Ýslâm halkasýna kazandýrdý. Hudeybiye antlaþmasý aslýnda binlerce Arabi Ýslâm'a getirip Ýs-lâmî hareketi güçlendirmekle kalmadý, ayný zamanda bir yýl sonraki Mekke zaferinin ve takiben diðer zaferlerin kapýsýný da açtý.
Ayný zamanda, bu antlaþma, artýk Kureyþ1 le barýþ yapmýþ olan Ýslâm devletine, arta kalan düþman Hayber yahudilerini temelli çökertme imkâný da verdi. Diðer bölgelerdeki yahudilerin birçoðu Hayber'e sýðýnmýþlar ve iyice güçlenerek Medine'ye düþman kesilmiþlerdi. Peygamber, Kureyþ'ten saldýrý endiþesi olmaksýzýn artýk Hayber kabilelerini boyun eðdirebilirdi.
Fakat, Ýslâm Devleti'nin lehine olan bu geliþmelere raðmen, askerî görüþ noktasýndan, açýk ve gizli düþmanlarýn faaliyetleri konusunda uyanýklýðý elden býrakmak veya gevþetmek ne akýllýca, ne de pratik bir politika olurdu. Bu sebeple, düþmanlarýndan ve onlarýn hem gizli, hem de açýk faaliyetlerinden tamamen haberdar olan Rasulullah, istihbarat ve keþif sistemini devam ettirmeyi Ýhmal etmedi.
Turebe Üzerine Ömer b. Hattab Seriyyesi:
Turebe'de, Hevâzin'in bir kolu, Hicret'in yedinci yýlýnda Medine' ye saldýrmak üzere teþkilatlanýyordu. Rasulullah Ömer b. Hat-tab'ý on üç kiþiyle, onlarla anlaþmak için gönderdi. Ömer, yola çýktý ve gündüz saklanýp gece yol aldý, fakat kabile mensuplarý onlarý farkederek kaçtýlar. Hz. Ömer çarpýþ-maksýzýn Medine'ye döndü.
Benî Kilâb'a Karþý Ebû Bekir Seriyyesi: Benî Kilab, Necid'de bir kabileydi ve müslü-manlara saldýrmak için hazýrlýk yapýyorlardý. Bunun üzerine Rasulullah, Ebu Bekir'i bir miktar kuvvetle onlarýn bu faaliyetlerini durdurmak üzere gönderdi. Ebu Bekir, Benî Kilâb'a aniden saldýrdý, bazýlarýný öldürdü, bazýlarýný da esir aldý. Fakat geri kalanlarý kaçtý.
Beþir b. Sa'd el-Ensâri Seriyyesi: Benî Mur-re, Fedek'te bir kabileydi ve Hayber yahudi-leriyle birlikte bir takým entrikalar çeviriyorlar ve onlarý destekliyorlardý. Rasulullah, Beþir b. Sa'd'ý otuz atlýyla onlarla uðraþmasý için gönderdi. Benî Murre, müslüman bir-HðÝne gece saldýrdý ve birbirlerine ok atmaya baþladýlar. Müslümanlarýn oklarý tükenin-ci kâfirler hücuma geçtiler; müslümanlara aðýr kayýp verdirdiler ve Beþir'i yaraladýlar. Beþir daha sonra Medine'ye döndü.
Fedek Üzerine Ðâlib b. Abdullah el-Leysî Seriyyesi: öâlib b. Abdullah el-Leysî, Fedek-teki Benî Murre'yi cezalandýrmak için gönderildi. Ðâlib, onlara sürpriz bir hücum yaptý ve bazý adamlarýný öldürdü, fakat diðerleri kaçtýlar.
el-Meyfe Üzerine Ðâlib b. Abdullah el-Leysî
Seriyyesi: Peygamber, Benî 'Uval ve Benî Sa'lebe'nin düþmanca faaliyetlerini dizginlemek üzere Necid arazisinde, Medine'den yaklaþýk 90 mil uzaklýkta olan el-Meyfe üzerine Ðâlib b. Abdullah'ý gönderdi. Ðâlib, J30 adamýn komutaný olarak yürüdü ve sürpriz bir hücum yaptý. Düþmandan bazýlarýný öldürdü ve develeriyle keçilerini ele geçirdi sonra da Medine'ye geri döndü.
Yemn ve Cebâr Üzerine Beþir b. Sa'd el-Ensarî Seriyyesi: Uyeyne ve kabilesi müslümanlara karþý Hayber yahudilerine yardým etmiþti; ve Peygamber'ýn kuvvetlerine saldýrmak için Gatafan'la entrikalar çevirmekte olduðu haberi geldi. Bunun üzerine, Rasulullah onlarý cezalandýrmak için Beþir b. Sa'd'ý üçyüz adamla gönderdi. Beþir gündüz saklanýp, gece yol alarak Yemn ve Ce-bâr'a vardý. Müþrikler büyük bir ganimet býrakarak kaçtýlar. Sa'd b. Beþir düþmaný ko-valadýysa da yerini tesbit edemedi. Aldýðý esir ve ganimetle Medine'ye döndü.
Benî Süleyný'e Karþý Ýbnu Ebi'l Avca es-Siilemî Seriyyesi: Ýbn Ebî'l Avca es-Sülemî, Medine Ýslâm Devleti'ne karþý düþmanca faaliyetlerine devam etmekte olan Benî Süleym üzerine gönderildi. Fakat müslümanlarýn arasýndaki bir casus tarafýndan önceden uyarýlmýþtý. es-Sülemî, onlarý Ýslâm'a davet edince, müslümanlarýn etrafýný kuþattýlar ve ok yaðmuruna tuttular. Müslümanlar kahramanca çarpýþtýlar. Müþriklerin tamamý öldürüldü. Birçok müslüman da þehid oldu. Komutan Ebi'I-Avcâ yaran olarak Medine'ye getirildi.
Ðâlib b. Abdullah el-Leysî Seriyyesi: Ðâlib komutasý altýndaki 60 kiþiden oluþan bu se-riyye, el-Kedid üzerindeki Benî'l-Melluh üzerine gönderilmiþti. Bu kabile kahramanlýðý ve savaþçýlýðýyla bilinirdi. Rasulullah, öâ-lib'e onlara sürpriz hücum yapmasý konusunda yazýlý talimatlar verdi. GâlÝb,onlarla çar-pýþmaksýzýn hayvanlarýný ele geçirdi ve hayvanlarla beraber Medine'ye geri döndü.
Þucâ b. Vehb el-Esedî Seriyyesi: Rasulullah 25 askerin baþýnda Þucâ b. Vehd d-Esedî'yi Medine'den yaklaþýk elli mil uzaklýktaki Rukbe topraklarýnda bir grup Hevazin'li üzerine gönderdi. Þucâ, gündüz saklanýp gece yol alarak es-Seyy mahalline vardý ve düþman üzerine aniden hücum etti. Fakat düþman kaçýnca sadece onlarýn develerini ve keçilerini yakaladý.
Ka'b b. Umeyr el-Gýfarî Seriyyesi: Çok sayýda insanýn Zâtu Etlân'da toplandýðý ve müslümanlara saldýrmak amacýnda olduklarý þeklinde bir haber alýndý. Peygamber Ka'b b. Umeyr el-Gýfarî'yi on beþ kiþiyle birlikte durumu araþtýrmasý için Zatû Etlâh'a gönderdi. Ka'b b. Umeyr komutasýndaki bu küçük birlik müþriklerle karþýlaþýnca onlara Ýslâm'ý teblið ettiler. Müþrikler silahla mukabelede bulundular. Müslüman askerleri þe-hid oluncaya kadar savaþtýlar. Sadece bir asker yaralý olarak kurtulup Medine'ye geri döndü. Peygamber derhal ordu göndermek istediyse de düþmanýn kaçtýðý haberi geldi.
Zeyd b. Harise veya Mute Seriyyesi: Rasu-lullah, Suriye'deki Busra kiralýna bir mektupla beraber bir elçi gönderdi. Bu elçi, Þu-rahbil b. Amr el-Gassanî tarafýndan durdurularak þehid edildi. Bunun üzerine, Peygamber, Zeyd b. Harise'yi 3000 kiþilik bir kuvvetle bu caniyi cezalandýrmak üzere gönderdi. Ayrýca askerleri gönderirken Rasulullah: "Eðer Zeyd öldürülürse, Cafer b. Ebî Talip komutanýnýzdýr; eðer Cafer de öldürülürse o zaman Abdullah b. Revâha komutanýnýz olsun; o da öldürülürse, o zaman da müs-lümanlar kimi dilerse onu baþýna geçirsin." buyurdu. (Ýbn Sa'd, Kitab et-Tabakat el-Kebir, sf. 7-165). Rasulullah, Zeyd'e, karþýlarýna çýkan insanlarý Ýslâm'a davet etmesini, eðer kabul ederlerse dostlukla muamele etmesini, yok eðer kabul etmezlerse onlarla çarpýþmasýný söyledi.
Þurahbil b. Amr el-Gassanî bu seferi haber alýnca 100.000 adam ve hadsiz hesapsýz savaþ araçlarý, mal ve hayvan topladý. Ýki ordu arasýnda þiddetli bir savaþ baþladý. Zeyd Þehit düþtü ve sancaðý Cafer aldý; o da þahid düþünce sancaðý Abdullah b. Revâha aldý, o da þehid düþünceye kadar çarpýþtý. Sonra bütün sahabeler Halid b. Velid'Ýn komutan olmasýna karar verdiler. HalÝd b. VelÝd düþmana þiddetli bir hücum yaptý ve büyük kayýplar verdirdi. Sonra da müslüman ordusunu sað salim Medine'ye getirdi. (Ýbn Sa'd, Kitab et-Tabakât el-Kebir).
Vadi ul-Kurâ Üzerine Amr b. el-As Seriyyesi: Benî Kudâa halkýnýn Medine'ye saldýrmak için toplandýðý þeklinde bir haber geldi. Bunun üzerine Rasulullah, Amr Îbnu'1-As komutasý altýnda 300 kiþilik bir kuvvet gönderdi. Amr, gündüz saklanýp geceleri yol aldý. Düþmanýn sayýsýnýn müslümanlardan kat kat fazla olduðunu görünce Peygambe 'a yardým göndermesi için haber yolladý. Müslüman ordusunu desteklemek için Ebu Ubey-de b. el-Cerrah komutasý altýnda 200 kiþi gönderildi. Bu birleþik ordu düþman topraklarýnýn sýnýrýna vardý ve düþmaný toplantý halinde buldular. Müslümanlar saldýrýya geçti ve düþman kaçtý. Müslüman ordusu Medine'ye geri döndü.
Ebu Ubeyde b. Cerrah veya el-Habat Seriyyesî: Ebu Ubeyde b. Cerrah komutasý altýnda 300 kiþilik bir birlik keþif için Medine-den elli mil uzaklýktaki deniz kýyýsýna gönderildi. Bu seferde müslümanlar büyük bir açlýkla karþý karþýya kaldýlar. Öyle ki, kurumuþ aðaç yapraklarýný yemek mecburiyetinde kaldýlar. Allah'ýn inayetiyle toyük bir balýk karaya vurdu da, onu yeyip kurtuldular. Bu sefer sýrasýnda düþmana rastlamadýlar.
Ebu Kafada b. Rib'i el-Ensarî Seriyyesi: Hicret'in sekizinci yýlýnda Rasulullah, Ebu Katade komutasý altýnda 15 kiþilik bir birliði Benî Gatafan'a gönderdi ve onlara düþmana sürpriz bir hücum yapmalarýný emretti. Asýl amaçlarý düþmaný tacýz etmek ve kuvvetleri, faaliyetleri ve planlarý hakkýnda bilgi toplamaktý. Bu birlik, düþmana ani bir hücum yaptý, bir kýsmýný öldürdüler ve diðerleri de kaçtýlar. Develeri ve keçileri müslümanlar tarafýndan yakalanarak Medine'ye getirildi.
Ebu Katade b. Rib'i'nin Batnu Ýdem Üzerine Seriyyesi: Rasulullah, Batnu Ýdem tarafýna Ebu Katade komutasý altýnda sekiz kiþiden oluþan bir birlik gönderdi. Batnu Ýdem, Medine'den otuz mil uzaklýkta bir yerdi. Bu seriyyenin amacý, etraf ahaliye, özellikle de Kureyþ'e Peygamber'ýn bundan sonraki seferini bu yöne yapmayý planladýðý izlenimini vermekti. Aslýnda, Peygamber , Mekke'ye hücum etmeyi planlýyordu; çünkü Kureyþ Hudeybiye antlaþmasýný bozmuþ ve müslümanlarýn müttefiklerine Kabe'de saldýrarak onlarý Öldürmüþtü. Rasulullah, Kureyþ'i, sürpriz yaparak, hazýrlýksýz yakalamak istediðinden Mekke seferini gizli tutmak istiyordu.
Bu seriyye, kendilerini müsîüman selâmýyla selâmlayan bir adama gereksiz yere saldýrdý ve devesiyle mallarým aldýlar. Bu olayý Hz. Peygamber haber alýnca, onlarý kýnadý ve o zaman (Nisa 4: 94) ayeti nazil oldu. Bu seriyye Medine'ye dönerken, Rasulullah'm Mekke yönüne hareket ettiðini iþittiler ve yollarýný deðiþtirerek Rasulullah'a eý_ Sukya'da katýldýlar. (Ýbn Sa'd, Kitab et-Tabakat el-Kebir).
Benî Cezime Üzerine Halid b. Velid Seriyyesi: Rasulullah, Mekke'nin aþaðý kýsmýnda bulunan Benî Kinane'nin kolu Benî Cezime'ye onlarý Ýslâm'a davet etmesi için Halid b. Velid'i gönderdi. Onu savaþmasý için göndermemiþti. Halid, 350 kiþilik bir kuvvetle yola çýktý. Oraya varýnca, Halid'e halkýn Ýslâm'a girdiði söylendi, fakat o bunu müslümanlarýn gazabýndan kurtulmak için yaptýklarýný düþündü. Onlardan bazý adamlar öldürüldü. Peygamber @ bunu iþitince: "Yarabbi, Halid'in iþlediði suçtan ben mazurum." dedi. Ali b. Ebî Talib'i, Öldürülenlerin akrabalarýna kan parasýný ödemesi ve kaybettiklerini tazmin etmesi için gönderdi. (Ýbn Sa'd).
Uyeyne b. Hisn el-Fezârî Seriyyesi: Rasulullah, Uyeyne yi 50 atlýyla Benî Temim üzerine gönderdi. Uyeyne, gündüz saklanýp gece yol alarak Ýlerledi. Düþman sýnýrýnda çarpýþma oldu. Benî Temîm'de birçok müþrik öldürüldü. 11 erkek, 11 kadýn ve 30 çocuk esir alýndý. Fakat Peygamber onlarý kabilelerine geri gönderdi.
Kutbe b. Amir Seriyyesi: Hicret'in dokuzuncu yýlýnda, Rasulullah Kutbe b. AmÝr'i 20 kiþiyle Haþ'em kabilesine gönderdi. Kutbe-ye dikkatli olmasý ve onlara karþý sürpriz bir hareket yapmasý talimatý verilmiþti. Haþ'em halký Ýslâm Devleti'ne karþý isyan hazýrlýðý içindeydi. Kutbe, düþmana gece sürpriz bir hücum yaptý. Her iki taraftan da adamlarýn yaralandýðý þiddetli bir çarpýþma meydana geldi. Kutbe onlarý alt etmeyi baþardý ve erkek ve kadýnlardan esirler aldý, develerini ve keçilerini ele geçirdi. Fakat Rasulullah bu esirleri serbest býraktý.
ed-Dehhâk b. Siifyan el-Kilâbî Seriyyesi: Rasululla, küçük bir birlikle ed-Dehhâk el-Kilâbî'yi kendi kabilelerini Ýslâm'a davet etmesi için gönderdi, fakat bazýlarý direndi ve birkaç adamýn öldürüldüðü bir çatýþma cereyan etti. Benî Kilâb da Ýslâm Devletine karþý isyan hazýrlýðý içindeydi.
Alkarna b. Mucezziz el-Mudlicî Seriyyesi:
Rasulullah tarafýndan, Alkarna b. Mucezziz komutasý altýnda 300 kiþilik bir seriyye, Habeþ halkýyla iliþki içinde olduklarý rivayet edilen Cidde halkýnýn hareketleri ve planlarýna göz kulak olmalarý maksadýyla gönderildi. Çarpýþma olmadan geri döndüler.
Abdullah b. Huzeyfe el-Karþî Seriyyesi: Abdullah b. Huzeyfe el-Karþî komutasý altýnda 300 kiþilik bir birlik deniz sahili boyundaki bölgelerde soygunlar yapan ve Mekke'ye hücum etmeyi planlayan kabileler üzerine gönderildi. Bu seriyyeyi haber alýnca hepsi daðýldýlar.
Son altý seriyye, çevre bölgelere düzen ve adaleti saðlamak ve Mekke zaferini pekiþtirmek için yapýlmýþtý. Mekke'nin düþmesinden sonra, bazý kabileler Ýslâm Devleti'ne isyan ettiler fakat bu çok sýnýrlý bir seviyede kaldý. Peygamber onlara isyaný diðer bölgelere yayma þansý tanýmadý ve onlarý daha tomurcuk halindeyken yolmak için güçlü askerî birlikler teþkil etmek üzere gerekli adýmlarý süratle attý. Bu zamanýnda müdahale Ýslâm Devleti'nin otoritesini tesis etti ve Mekke çevresindeki mesele çýkarmaya aday unsurlarý boyun eðdifdi.
Necrân Üzerine Halid b. Velid Seriyyesi: Ha-Hd b. Velid, Hicret'in onuncu yýlýnda Tebük seferinden sonra 420 kiþilik bir kuvvetle Necrân üzerine gönderildi. Hýristiyan yöneticilerle olan problemleri halletmeyi baþardý ve bu böygelerdeki çeþitli hýrÝstiyan liderleriyle, antlaþmalar yaptý.
AH b. Ebî Talib Seriyyesi: Ali, 300 atlýdan oluþan bir kuvvetle Yemen üzerine gönderildi. Ali'ye Rasulullah tarafýndan, düþman savaþý baþlatmadýkça onlarla savaþmamasý söylenmiþti. Ali, Yemen'lilerle karþýlaþtý ve onlarý Ýslâm'a davet etti, fakat müslüman-larýn üzerine ok ve taþ atmaya baþladýlar. O zaman Ali onlara karþý bir hücum düzenledi ve bazýlarým öldürdü, diðerleri de kaçtý. Ali, onlarýn peþine düþmedi, fakat onlarý tekrar Ýslâm'a davet etti. Yemenliler hemen kabul ettiler ve Ýslâm'a girdiler, reisleri baðlýlýk yemini etti.