Hediye Kabul Etmek By: reyyan Date: 16 Mayýs 2012, 21:21:46
80. Hediye Kabul Etmek
3536... Hz. Âiþe (r.anha)'den rivayet edildiðine göre: Hz. Peygamber (s.a) hediye kabul eder ve karþýlýðýnda hediye verirdi.[600]
Açýklama
Hadisin; Ýbn Ebî Þeybe'nin rivayetinde Rasûhýllah'ýn, kabul ettiði hediyeye daha iyisi ile mukabelede bulunduðu belirtilmektedir.
Hz. Peygamber (s.a)'in hediye kabul etmesi, onun kereminden ve güzel ahlâkýndandýr. Çünkü hediye ile insanlarýn birbirlerine olan sevgi ve baðlýlýklarý artar. Efendimiz bir baþka hadisinde: "Hediyeleþiniz, birbirinizi seviniz" buyurmaktadýr.
Hediye yemek, Hz. Peygamber (s.a)'in özelliklerindendi. O, sadaka kabul etmezdi. Çünkü sadaka insanlarýn kiri idi. Ama hediye öyle deðildir.
Hadiste, Rasûlullah (s.a) Efendimizin, kendisine yapýlan hediyeye hediye ile karþýlýk verdiði ifade edilmektedir. Sarihlerin belirttiðine göre; bu karþýlýk, kendisine hediye edilen nesnenin kýymetinden daha az olmazdý. Hatta az önce iþaret ettiðimiz gibi Ýbn Þeybe'nin rivayetine göre, Hz. Peygamber'-in verdiði þey, aldýðý hediyeden daha deðerli olurdu.
Hz. Peygamber'in kendisine verilen hediyenin karþýlýðýný vermesi; insanlara karþý minnet borcu altýnda kalmamasý içindi. Çünkü minnet borcu, davetin sonucunu menfi bir þekilde etkileyebilir. Ayrýca hediye davete karþýlýk bir ücret gibi telakki edilebilir. Halbuki Efendimiz, peygamberlik görevi karþýlýðýnda ücret almaz. Þûra sûresinin 23. âyetinde: "De ki; ona karþýlýk sizden bir ücret istemem" buyurulmaktadýr.
Bir de meselenin þu yönü var: Hâkimlerin ve idarecilerin hediye almalarý rüþvettir. Hz. Peygamber (s.a) de kavminin lideri idi. Dolayýsýyla onun lediye alýp da karþýlýðýnda bir þey vermemesi münasip olmazdý. Bazý âlim-er; "Yaptýðýn iyiliði çok görerek baþa kakma"[601] manasýna gelen âyetin Hz. Peygamber'e has olduðunu, daha fazlasý ile karþýlýk almak için hediye vermek manasýna geldiðini söylerler. Bu âlimlerin dediklerine göre Rasûlullah s.a)'dan baþkalarýnýn daha iyisi ile mukabele görmek maksadý ile hediye ver-neleri caizdir.
Mâlikî âlimlerinden bazýlarý bu hadisle istidlal ederek, verdiði hediye karlýlýðýnda mükafat almasý âdet olan kiþilere -fakirin zengine verdiði hediye pbi- verdikleri hediyeye mukabil bir þeyler vermenin vacip olduðunu söyler-er. Zenginin fakire hediye vermesi ise böyle deðildir. Ýmam Þafiî'nin kavl-i [adîmi de böyledir.
Hanefîler ve Þâfiîlerin görüþüne göre; karþýlýk almak için hediye vermek bâtýldýr. Çünkü bu, bilinmeyen bir bedel karþýlýðýnda mal satmak denektir. Üstelik hediyenin temel esprisi teberrudur. Þu kadar var ki, hediye verýlirken bir karþýlýk þart koþulmuþsa bu þarta uyulmasý gerekir.
Hattâbî, bazý âlimlere nisbet ederek; karþýlýk verilip verilmemesi itibariyle hediyeyi üç grupta mütâlâa eder:
1- Bir kimsenin, kendisinden daha aþaðý durumda olana hediye verme-i, bir þey hibe etmesi halinde bir karþýlýk verilmesi gerekmez. Çünkü bu, ýir ikram ve lütuftur. Patronun iþçisine hibede bulunmasý bu kabildendir.
2- Zayýfýn kuvvetiyle, küçüðün büyüðe, fakirin zengine hibe etmesi, hediye vermesi. Bu durumda karþýlýk vermek gerekir. Çünkü burada hediye vermekten maksat, menfaat saðlamaktýr.
3- Bir kimsenin, kendi dengi olan birine hibe etmesi. Bu þekildeki hibede esas olan sevgi ve yakýnlýktýr. Onun için bir karþýlýk vermesi gerekmez. Ama, hediye verilirken karþýlýk verilmesi þart koþulmuþsa o zaman karþýlýk verilmesi icabeder.
Hattâbî'nin; isimlerini zikretmeden bu görüþleri kendilerine isnad ettiði âlimler, bazý Mâlikîlerdir. Yukarýda da iþaret ettiðimiz üzere, Hanefî ve Þâfiîlere göre hediye karþýlýðýnda bir þey vermek þart deðildir. Ama hibe eden hediye verirken mukabilinde bir þey þart koþsa o þarta uymak gerekir.[602]
3537... Ebû Hureyre (r.a)'den, Rasûlullah (s.a)'ýn þöyle buyurduðu rivayet edilmiþtir:
"Vallahi, bu günden sonra, Kureyþli Muhacirlerden, Ensârdan, Devslilerden ve Sakîflilerden baþka hiç kimseden hediye kabul etmeyeceðim."[603]
Açýklama
Hadis-i þeriften anladýðýmýza göre, Hz. Peygamber (s.a), insanlardan hediye kabul ederdi. Fakat bir gün, artýk Kureyþli Muhacirler, Ensâr, Devs, ve Sakîf kabilelerine mensup olanlardan baþka hiç kimseden hediye almayacaðýna yemin etti. Hz. Peygamber (s.a)'in böyle bir yemin etmesine sebep; Tirmizî'nin rivayetine göre; bir bedevinin Efendimize bir þey hediye edip karþýlýðýný istemesi idi.[604]
Bazý Hükümler
1. Hediyeleþmek meþrudur.
2. Kiþi verilen her hediyeyi kabul etmek mecburiyetinde deðildir.
3. Mubah olan bir þeyi yapma veya yapmama konusunda yemin caizdir.[605]
[600] Buharî, hibe 11; Tirmizî, birr 34; Ahmed b. Hanbel, II, 359, IV, 189.
Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnevi: 13/103.
[601] Müddessir, (74) 6.
[602] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnevi: 13/103-105.
[603] Tirmizî, menâkýb 73; Ahmed b. Hanbel, II, 292.
Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnevi: 13/105.
[604] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnevi: 13/105.
[605] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnevi: 13/105-106.
Ynt: Hediye Kabul Etmek By: Rüveyha Date: 19 Mart 2014, 17:10:40
Hediye vermek ne güzel..Ýnsanlarýn yüzünde ki o tebessüm, milyonlar verseniz satýn alýnamýyacak bir þey..Mevlam Efendimizin sünnetine uyan, hediyeleþen kullarýndan eylesin inþaAllah.
Ynt: Hediye Kabul Etmek By: mevlüdekalýnsaz Date: 19 Mart 2014, 17:22:14
Esselamü aleyküm; İnsanın mutlu olması için başkalarını mutlu etmesi gerekir.Bunun en güzel yollarında biri de şüphesiz hediyeleşmek....Bir nevi hediye kişinin karşısındakine verdiği sevginin bir göstergesidir....Bu Çok sevdiğim bir sünnet.Uygulamak da uygulanan olmak da çok güzel gerçekten...
Rabbim bizleri sünnete uyan eden fiilen uygulayan kullarından eylesin....
Ynt: Hediye Kabul Etmek By: Zeynep7D Date: 23 Nisan 2014, 10:13:03
Hediyeleþmek güzeldir :) Gerçekten kalpten verilen bir hediyenin yerini baþka bir þey tutamaz :) Allah hepimizi kalpten (sevgi ile) hediyeleþenlerden eylesin... :)
Ynt: Hediye Kabul Etmek By: MEHMET/8/A/ENES Date: 23 Nisan 2014, 10:28:43
Hediyeler insaný insan yapan eylemlerdendir bence.Hediyeleþince insan gelen dolu tabaðý boþ göndermeyip içine küçükte olsa mutluluðu ve kardeþliði koymalýdýr. Ve sýcak bir tebessümle hediyeleþme olmalýdýr.Yoksa tebessüm olmadan nasýl kuvvetlenir ki insan iliþkilerindeki baðlar. ALLAH cümlemize kardeþliði gösterecek nasipler ve vesilelerle eylesin...
Ynt: Hediye Kabul Etmek By: Rüveyha Date: 24 Nisan 2014, 01:33:30
Hediyeleþmek sünnetir.Mevlam bizleri hediyeleþen kullarýndan eylesin.Efendimizin sünnetini hayatýmýza geçirenlerden olalým inþaAllah.