Ecel ve kader birdir By: ehlidunya Date: 05 Mayýs 2012, 17:57:42
Ecel ve kader birdir
Uþak/Akarca Köyü’nden Yüksel Cicik: “Ahzap Sûresi 16. âyet son cümlede, ölümden kaçanlarýn, bundan çok az fayda saðlayacaðý yazýyor. Tefhimu’l-Kur’ân’da kaçmaktan çok az fayda saðlanacaðý söylenmiþ. Bu ne demektir? Bediüzzaman’ýn; öldürülen kiþinin eceli konusunun bu âyeti yorumlar yönü var mý? Kader-i muallâk ne demektir?”
Bahsettiðiniz âyetin meali þöyledir: “De ki: ‘Eðer ölümden veya öldürülmekten kaçýyorsanýz, kaçýþ size kesin olarak bir yarar saðlamaz; böyle olsa bile, pek az (bir zaman) dýþýnda metalanýp yararlandýrýlmazsýnýz.” 1
Ölümden kaçan kiþi bundan fayda saðlayacaðýný, meselâ kaçýnca ölmeyeceðini düþünebilir. Veya bir savaþ esnasýnda düþman askeri tarafýndan öldürülmekten korkar, hücumu terk eder ve kaçar. Bu kiþi kaçmakla ölümden kurtulamaz.
Esasen, ölümün, kaçanlarý daha çabuk bulacaðý genel kuraldýr.
Eðer farz-ý muhal düþman kurþunundan kurtulsa bile, bunu bir yarar saysa bile, daha sonra kendi devletince sorgulanýr, yargýlanýr ve belki de ölüm cezasýna çarptýrýlýr.
Ya da en nihayet, düþman askerinden ve kendi devletinden kurtulsa bile, bir gün kaderinde zaten var olan ölüm gelip kendisini bulur.
Çünkü deðiþmez gerçek þudur: “Her nefis ölümü tadýcýdýr.” 2
Keza Kur’ân, “Nerede olursanýz olun, saðlam ve tahkim edilmiþ kaleler içinde bulunsanýz bile ölüm size ulaþacaktýr.” 3 buyuruyor.
Dolayýsýyla, kiþi kaderindeki ölümden kaçamaz. Sadece kaçtýðýný zanneder. Bir süre bununla avunur.
Onun kaderinde o an ölüm yok idiyse, o kaçsa da, kahramanca vuruþsa da ölmez. Onu düþman askeri veya baþka bir etken öldüremez.
Çünkü Kur’ân bildiriyor ki: “Her ümmet için bir ecel vardýr. Onlarýn ecelleri gelince, ne bir saat ertelenir, ne de öne alýnýr.” 4
Bu âyeti Bediüzzaman Hazretleri veciz ifadesiyle, “Ecel birdir; tegayyür etmez.” 5 sözüyle tefsir ediyor.
Netice olarak, âyete göre esasen, ölümden kaçan bundan bir fayda saðlayamaz.
Belki az bir þey faydalanabilir.
Bu da takdirde varsa.
Takdirde yoksa faydalanamaz!
Söz konusu (bahsettiðiniz) âyetin sonundaki istisna, yukarýya mealini aldýðýmýz Araf Sûresi 34. âyetiyle sýnýrlandýrýlmýþtýr.
Yani, ecel gelmemiþse bir süre faydalanabilir.
Eðer eceli gelmiþse, bitmiþtir. Artýk bu kaçýþ ona bir fayda saðlamaz!
Öldürülen kimsenin eceli konusunda Bediüzzaman, ehl-i sünnetin görüþünü açýklýyor:
Yani, ecel birdir. Hayat veren ve ölüm takdir eden Allah’týr.
Ölüm, hayat gibi mahlûktur ve nimettir.6
Öldürülen kimse katilin katletmesi ile deðil; eceliyle ölmüþtür.
Baþka bir ifadeyle, katil, öldürdüðü adamýn ömrünü kýsaltarak, ecelini öne almýþ deðildir.
Çünkü Allah’ýn takdirinde bulunan ecel, baþka bir varlýðýn müdahalesi ile öne alýnmaz, geciktirilmez; ve hiçbir þekilde deðiþmez, deðiþtirilmez.
Ecel âný, kiþinin öldüðü veya öldürüldüðü andýr.
Katil varsa, bu ancak bir sebeptir.
Katil olmasaydý, eðer ecel gelmiþse, baþka sebepler olacaktý!
Bediüzzaman bu meseleyi katil ile barýþmak gerektiðini açýklarken þöyle zikrediyor: “Hakikat ve maslahat sulhtur. Çünkü ecel birdir, deðiþmez. O maktül (öldürülen kimse), her halde, ecel geldiðinden daha dünyada kalmayacaktý.” 7
Bu yaklaþým, bahsettiðiniz âyeti de elbette açýklýyor.
Kader de tek bir kavramdýr aslýnda. Kader-i muallâk kavramý sadece teknik bir terimden ibarettir. Ýnsanýn cüz’î irade alanýný anlatýyor.
Yani, Kelâmcýlar doðum, ölüm, erkek veya kýz olmak, göz ve saç rengi gibi hususlarý kader-i mutlak kavramýyla; ibadet yapmak, iyilik veya kötülük yapmak, hýrsýzlýk yapmak gibi insanýn iradesine baðlý davranýþlarý da kader-i muallâk kavramýyla açýklamýþlardýr.
Fakat temelde her iki tecelli de sadece kaderdir.
Kaderde yoksa insan iradesi hiçbir þeye müdahil olamýyor.
Ýþte âyet: “Allah dilemedikçe siz hiçbir þeyi isteyemezsiniz.” 8
Ve iþte Bediüzzaman’ýn bu âyeti tefsiri: “Meþiet-i Ýlâhiye asýldýr, kader hâkimdir. Meþiet-i Ýlâhiye, meþiet-i insaniyeyi geri verir, ‘Ýzâ câel-kaderu umiye’l-basar” (Kader konuþursa basiret kör olur) hükmünü icra eder. Kader söylese, iktidar-ý beþer konuþmaz, ihtiyar-ý cüz’î susar.” 9
Dipnotlar:
1- Ahzab Sûresi: 16. 2- Al-i Ýmran Sûresi: 185; Enbiya Sûresi: 35; Ankebut Sûresi: 57. 3- Nisa Sûresi: 78. 4- Araf Sûresi: 34. 5- Tarihçe-i Hayat, s. 440; Emirdað Lâhikasý, s. 313. 6- Mektubat, s. 13. 7- Þuâlar, s. 418. 8- Ýnsan Sûresi: 30. 9- Mektubat, s. 56.
Ynt: Ecel ve kader birdir By: buzdaðý Date: 07 Mayýs 2012, 16:15:41
ALLAH razý olsun hocam..
radyobeyan