Lakaplar By: reyyan Date: 09 Nisan 2012, 18:57:58
63. Lakaplar
4962... Ebû Cebîre Ýbn Dahhâk demiþtir ki:
"Birbirinizi kötü lakablarla çaðýrmayýn, Ýmandan sonra fasýldýk ne kötü addýr..."[642] âyeti biz Seleme oðullarý hakkýnda nazil oldu. Rasûlullah (s.a.) bize (yani Medine'ye) geldi. (O zaman) bizden iki ya da üç ismi olmayan hiçbir adam yoktu. Peygamber (s.a.) (Ýçimizden birini bu isimlerden biriyle): "Ey falanca!" diye çaðýrýnca (bunu iþiten kimseler): "Ey ALLAH'ýn Rasulüî (Onu bu isimle çaðýrmaktan) vazgeç. Çünkü o bu isimden dolayý kýzýyor" demeye baþladýlar. Bunun üzerine þu "Biribirini-ze (kötü) lakablar takmayýn" âyeti indirildi.[643]
Açýklama
Lügat âlimlerinin açýklamasýna göre kiþilere verilen özel isimler ikiye ayrýlýr.
1. Övme ya da yerme, (medh veya zemm) ifade eden isimlerdir. Bunlara "lakab" denir ki bunlar kiþinin esas ismine ilâveten sonradan verilen isimlerdir.
2. a. Kiþiye babasýna ya da oðluna nisbet edilerek verilen falanýn oðlu, falanýn babasý gibi isimlerdir. Bunlara künye denir. Bu tür isimler de kiþilerin yine esas isimlerine ilâveten sonradan aldýklarý isimlerdir.
b. Kiþiye babasýna ya da oðluna nisbet edilmeksizin verilen isimlerdir. Buna da sadece "isim" denir. Bu tür isimler ise kiþilerin doðduklarý zaman aldýklarý göbek isimleridir.
Burada mevzumuzu teþkil eden isimler birinci kýsma giren yani kiþilere göbek isimlerine ilaveten onlarýn medh veya zemm için verilen isimlerdir.
Metinde geçen "Birbirinize kötü lakablar takmayýnýz.." âyet-i kerimesi kiþiye hoþlanmayacaðý lakablar takmanýn ya da onu hoþlanmayacaðý lakablarla çaðýrmanýn çirkinliðine delalet etmektedir. Çünkü bu, kiþiye sövmek kabilindendir.[644] Oysa bilindiði gibi rnüslümana sövmek fasiklýktan baþka birþey deðildir.[645]
Nitekim bazýlarýna göre sözü geçen âyet-i kerimenin devamý da bunu ifade etmektedir.[646]
Fakat kiþilere memnun olacaklarý güzel lakablar takmak sünnettendir. Nitekim Hz. Peygamber, Hz. Ebu Bekir'e Atik ve Sýddîk lakablarým verdiði gibi, Hz. Ömer'e Faruk, ismini vermiþtir. Hz. Hamza'nýn lakabý Ese-düllah (ALLAH'ýn arslaný), Hz. Halid'in lakabý da Seyfullah (ALLAH'ýn kýlýcý) idi. Binaenaleyh bu manada lakab takmakta bir sakýnca söz konusu deðildir. Hz. Ömer de böylesi lakablarýn yaygýnlaþtýrýlmasýný emretmiþtir.
Bunlarda bir sakýnca asla söz konusu olamaz. Her ne kadar kiþiyi topal, kambur gibi halk arasýnda meþhur olan ismiyle anmakta bir sakýnca yoksa da bir hadis-Ý þerifte de belirtildiði gibi; "Mü'mÝnin mü'min üzerindeki hakký onu kendisine en hoþ gelen ismiyle çaðýrmak" olduðundan kiþi mü'min kardeþini en güzel ismiyle çaðýrmalýdýr.[647]
Ýmam Nevevî'nin açýklamasýna göre bir kiþiyi kendisinde ya da annesinde veya babasýnda bulunan bir vasýfdan dolayý hoþlanmadýðý lakablarla anmanýn haram olduðunda Ýslam ulemasý ittifak etmiþlerdir.[648]
[642] Hucûrât, (49) II.
[643] Tirmizî tefsir 49, Ýbn Mace, edeb 35.
Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnevi: 16/196.
[644] Cessas, Ahkâmü'l-Kur'ân, III, 405.
[645] Buharî, iman 36. edeb 44, filen 8, Müslim, iman i 16; Tirmizî, birr 51 iman 15,Nesâî tabiim 27; Ýbn Mace, mukaddime 7, 9, fiten 4; Ahmed b. Hanbel, I, 176, 178, 385, 411, 433,454,417,439,446,460.
[646] Kurtubî, el-Camiü'l Ahkamý'1-Kur'ân, XVI, 328.
[647] Ayný eser, XVI, 329-330.
[648] Alûsî, Ruhü'l-Meanî, XXVI, 154.
Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnevi: 16/196-197.
Ynt: Lakaplar By: Haktan7/b Date: 09 Nisan 2015, 15:52:39
Ve Aleyküm Selam . Kiþiye Ne Olursa Olsun Lakap Takmamalýyýz . Lakap Takmak Çok Günahtýr . Paylaþým Ýçin Allah Razý Olsun .
Ynt: Lakaplar By: ikranur 7d Date: 09 Nisan 2015, 17:56:46
Birkiþiye lakap takmamalýyýz. Ya babasýnýn adýyla birlikte çaðýrýrýz yada sadece kendi ismiyle. lakap takmak hem çirkin bir davrasnýþ hemde günahtýr.
Ynt: Lakaplar By: saniye Date: 09 Nisan 2015, 18:02:04
Ve aleykumusselam. Genellikle iyi lakaplar yerine kötü lakaplar takýlýyor isimlerin yanýna. Ayeti kerimede açýk bir yasak varken bu konuda daha dikkatli olmalýyýz.