Süneni Ebu Davud
Pages: 1
Esnemek Konusunda By: reyyan Date: 02 Mart 2012, 21:21:22
89. Esnemek Konusunda (Gelen Hadisler)

 

5026... (Ýbn Ebi Said el-Hudrî'nin) babasýndan (rivayet ettiðine göre) Rasûlullah (s.a.) þöyle buyurmuþtur:

"Biriniz esnediði zaman (eliyle) aðzýný tutsun. Çünkü þeytan gi­rer."[208]

 

5027.. Süheyl'in (yine Ýbn Ebi Said el-Hudrî' ve onun babasý yoluyla yaptýðý) diðer bir rivayete göre Rasûlullah (s.a.) (þöyle) buyurmuþtur:

"(Birinizin) namazda esne(mesi gel) diði vakit gücü yettiði kadar ona engel olmaya çalýþsýn."[209]

 

Açýklama
 

Esnemek: Vücuda gevþeklik verir. Bu ise þeytanýn iþine yarar. Bu bakýmdan esneyen bir kimse ister istemez, hayýrlý iþlerden uzak kalýr ve baþarýsýzlýða düþer. Bu da netice itibariyle þeytanýn, o kimsenin içine girip kendisine hâkim olmasýna denktir hadisedir.

Namaz içerisindeki esneme ise kiþiye gaflet verip, onu namazýn özü olan huþu ve hudû'dan alýkoyar. Þeytanýn namaz kýlan bir kimseye yapa­bileceði en büyük kötülük budur.

Hadis-i þerifi bu noktadan ele alarak açýklamamýz mümkün olduðu gi­bi zahiri manasýna alarak "esneyen bir kimsenin aðzýndan içerisine þey­tanlar girip, ona zarar verebilir" þeklinde açýklamamýz da mümkündür.

Binaenaleyh esnemesi gelen bir kimse gücü yettiðince onu önlemeye ça­lýþmalý, mideyi þiþirmek, gaflet meclislerinde bulunmak gibi esnemeye sebep olacak hallerden kaçýnmalý ve eðer bütün gayretine raðmen buna mu­vaffak olamamýþsa elini aðzýna koyarak esneme anýnda yüzünün alacaðý çirkin manzarayý gizleyerek þeytana fýrsat vermemelidir. Hafýz Irakî'nin Tirmizi üzerine yazdýðý þerhindeki açýklamasýna göre, bu hadisin bazý riva­yetlerinde mutlak esnemeden bahsedilirken, bazýlarýnda namazda esneme­den bahsedilmesi "namazda esneme" payýnýn "mutlak esnemeyi" de ka­yýtladýðýný, binaenaleyh engellenmesi istenen esnemenin namazdaki esne­me olduðunu gösterir. Çünkü þeytan namazda insana her zamankinden da­ha fazla zarar vermek ister. Ayrýca namazda esnemenin diðer zamanlarda­ki esnemeden daha çirkin olduðunda þüphe yoktur. Bu namaz dýþýnda esne­menin bir sakýncasý olmadýðý anlamýna gelmez. Çünkü ister namaz içerisin­de olsun, ister namaz haricinde olsun esnemek þeytandandýr, (bk. 5028 no-lu hadis). Öyleyse her iki halde de esnemek mekruhtur. Fakaz namaz içeri­sindeki o esnemenin keraheti daha da þiddetlidir. Ýbn el-Arabî de bu görüþ­tedir.[210]

 

5028... Hz. Ebu Hüreyre'den (rivayet edildiðine göre) Rasûlullah (s.a.) þöyle buyurmuþtur:

"Muhakkak ki Allah aksýrmayý sever, esnemekten hoþlanmaz. Bi­naenaleyh, biriniz esne(mesi gel)diði zaman elinden geldiðince onu önlemeye çalýþsýn. (Esneyip de ) hâh... hââh... diye ses çýkarmasýn. Çünkü bu þeytandandýr. Þeytan buna güler."[211]

 

Açýklama
 

Allah (c.c.) esnemeyi sevmez. Çünkü esneme bejene arýz olan aðýrlýktan ve duyu organlarýnda meydana gelen gevþeklikten doðar. Ýnsana gaflet, tenbellik verir. Anlayý­þý zayýflatýr. Bu yüzden Allah (c.c.) onu sevmez. Þeytansa iþine yaradýðý için onu çok sever.

Aksýrmak ise, vücutta fazladan olan lüzumsuz salgýlarýn atýlmasýna, bu ifrazatýn atýlmasý neticesinde vücudun ve dimaðýn hafiflik kazan­masýna, ruhun zindeleþmesine, duyu organlarýn kuvvetlenmesine se­bep olduðu için Allah onu sever, þeytansa sevmez. Ancak, Allah'ýn sev­diði aksýrma nezle sebebiyle olan aksýrma deðildir. Nezle sebebiyle mey­dana gelen aksýrmalar bir nevi rahatsýzlýktan doðduðu için makbul deðil­dir. Bununla beraber, imam Nevevî hangi sebeble olursa olsun aksýran bir müslümana "yerhamükellah: Allah sana rahmet etsin" diye duada bu­lunmak müstehabdir, demiþtir.[212] Biz bu mevzudaki görüþleri (5030) nu­maralý       hadis-i       þerifin      þerhinde       açýklayacaðýz;       inþallah.

"Hadis-i þerifte esnemenin þeytandan olduðu haber verilmektedir. Es­nemenin þeytandan olmasýndan maksat, þeytanýn bundan memnun olmasý ve bunu çok arzu etmesidir. Bir baþka ifadeyle esnemenin þeytana izafe edilmesindeki izafet, riza ve irade izafetidir. Yani þeytanýn rýzasý ve ira­desi sebebiyle esneme, ona izafe ve nisbet edilmiþtir.

Ýbnü'l-Arabî'nin açýklamasýna göre aslýnda þeriat her çirkin iþi þeyta­na nisbed eder. Çünkü þeytanýn iþi insanýn çirkin iþler yapmasýna vasýta olmaktýr. Hayýrlý iþleri de meleðe nisbet eder. Çünkü meleðin iþi insanýn hayýrlý iþler yapmasýna vasýta olmaktýr.."

Buharý sarihi Bedriiddin Aynî de metinde geçen "Biriniz esn(mesi gel)diði zaman elinden geldiðince onu önlesin" cümlesini açýklarken þöyle der:

"Esnemesi gelen kimse ya eliyle aðzýný kapatarak, dudaklarýný kapata­rak, esnemeyi önlemek suretiyle, þeytanýn esneme esnasýnda yüzde mey­dana gelen çirkinliði görerek gülüp sevinmesine ya da þeytanýn aðýz boþ­luðundan sýzarak içeri girmesine[213] fýrsat vermemeli, esneme esnasýnda çýkan sesini alçaltmalý, esnemenin en kýsa zamanda sona ermesine çalýþ­malýdýr.

Aksýrmanýn da kendine göre edepleri vardýr. Bunlarý þu þekilde özetle­yebiliriz:

1. Aksýran kimse elden geldiðince sesini alçaltmalý,

2. Aksýnnca elhamdülillah demeli,

3. Yüzünü eliyle kapatarak, aðzýndan ve burnundan saçýlan salgýlarýn saða sola yayýlmasýný önlemeli,

4. Etrafýnda bulunan kiþilerin üzerine doðru aksýrmaktan kaçýnmalý dýr."[214]

 

[208] Müslim, zühd 58.

Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnevi: 16/282.

[209] Müslim, zühd 59.

Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnevi: 16/282.

[210] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnevi: 16/282-283.

[211] Buharý, edeb 125, 128; Tirmizî, edeb 7; Ahmed b. Hanbel, II, 265, 428, 517.

Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnevi: 16/283.

[212] Aynî. Uýýýdetü'1-Kârî, XXII, 227.

[213] Bknz. 5026 numaralý hadis-i þerif.

[214] Aynî, a.g.e., XXII, 227.

Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnevi: 16/283-284.

Ynt: Esnemek Konusunda By: sumeyye Date: 12 Kasým 2012, 15:24:24
s.a.. ; önemli bir konu þeytana firsat vermemek gerekli..Açiklayici ve detayli olmuþ.Rabbim c.c razi olsun kardeþim..

radyobeyan