Sabit Unsurlar By: reyyan Date: 19 Þubat 2012, 19:33:49
d- Sabit Unsurlar
Evin mutfak, hela, gusülhâne.. gibi sabit unsurlarýna gelince, bunlardan bir kýsmýnýn eskidenberi bütün evlerde mevcut olmasýna raðmen bir kýsmýnýn îslâmî kültür ve terbiyenin bîr icâbý olarak sonrada ilâve edildiði anlaþýlmaktadýr ki bu durum, mesken sosyolojisinde "meskeni kültürün arz üzerine vurulmuþ bir damgasý kaba! edip, evdeki her bir inþâî unsurun, içerisinde yaþayanlarýn kültüründe mevcut zevk, inanç ve alýþkanlýklarýna tekabül ettiði" fikrini savunanlarý te'yîd etmektedir. Komþularýndan biriyle müþterek -olan fýrýn, bâzý kereler -maddî darlýk sebebiyle - iki ay boyunca ateþ yýkýlmadýðý bildirilen mutfak, umumiyetle evlerin üst kýsmýnda yer alýp, merdivenle çýkýldýðý anlaþýlan ve müstakil bir odadan müteþekkil meþrübe, içerisine eþya koymak için evin dâhilinde inþâ edilen ve kapýþma perde çekilerek örtülen, sofa, raf, duvarda eþya koymaya mahsus oyuk, ýþýk ve hava için açýlan delik (kevve), evin bir kenarýnda altýna eþya koymak için inþâ edilen üzeri Örtülü tariflere nazaran bugünkü dîvâný andýran sabit hücre-, vs. manâlarýna da gelen sehve, büyük odalarýn içerisinde inþâ edilen küçük çaptaki dar mahdâ, câhiliye devrinde kocasý ölen kadýnlarýn matem alâmeti olarak bir yýl boyu girdikleri tavam son derece basýk, dar âdi hýfþ gibi câhiliye evlerinde de bulunan unsurlar istisna edilirse, hela, güsûlhane, misafir odasý, namazgah gibi bâzý kýsýmlar Ýslâmî kültürün bir icabý olarak müslüman evlerin plânýnda hemen hemen umûmî bir þekilde yer almýþtýr. Ahlâk kitaplarýnda "bina hususundaki sünnetler" meyânýnda: "Büyük ve küçük, abdest bozmaya mahsûs bir yer (hela), abdest ve gusül için bir yer (gusülhâne), ziyafet için bir yer (misafir odasý - ki ziyafet odasý demek daha doðrudur-) zira hadiste vârid oldu ki: "Her þeyin bir zekâtý vardýr, evin zekâtý da ziyafettir (.,.)" ifadesine hemen hemen eyni lâfýzlarla yer verilmesi, bu plânýn umumiliðini ifâdeye kâfidir.
Ýslâmî inancýn getirdiði mühim unsurlarý görelim.[306]
[306] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnevi: 16/568.
radyobeyan