Mahremiyet By: reyyan Date: 19 Þubat 2012, 19:04:18
g- Mahremiyet
Evde aranan diðer bir fonksiyon, içinde yaþayanlara mahremiyet imkanlarýný saðlamasýdýr. Sünnet bu hususa da ehemmiyet vermiþtir. Sünnet açýsýndan ev, sâdece soðuða sýcaða karþý bir iltica yeri deðil, ayný zamanda insanda fýtrî olan mahremiyeti saðlama yeridir. Bu sebeple eve "haram" denmiþ ve buraya sahibinin izni olmadan girilmesi yasaklanmýþtýr.
Sünnetin beyânlarýna göre mahremiyeti ihlâl sâdece "girmek" fiiliyle tahakkuk etmez, "bakmak" la da vukua gelir. Bu sebeple, "hiç kimse izin almaksýzýn baþkasýnýn evinin içine bakmasýn, kim izinsiz bakarsa aynen girmiþ gibidir, denir ve bu fiil, "helâl olmayan fiiller" meyânýnda zikredilir. (Ebû Dâvûd, Taharet 43).
"Ýzin istemek (isti'zan) göz sebebiyle vaz edilmiþ olduðu" için izin henüz tahakkuk etmeden gözün içeriye kaymamasýna dikkat etmek gerekecektir. Bu sebeple kapýyý çalarken, kapýya yüzünü dönerek deðil, yan dönerek durmak emredilmiþtir. Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm)'in de böyle hareket ettiði belirtilir. " Kim, bir baþkasýnýn evine ýttýla peyda ederken gözü çýkarýlýr da diyet için müracaat etmeye kalkarsa bilsin ki hiçbir hak talep etmeye hakký yoktur"hükmü bu meselenin ciddiyet ve ehemmiyetini teyîd eder. Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselam) kendi evine pencereden izinsiz bakmýþ olan bir adama, elindeki taraðý göstererek: "Bilseydim ki içeri bakýyordun, þu taraðý gözüne sokardým" der, Ýbnu Abbâs (radýyallahu anh)'ýn bildirdiðine göre Hakem Ýbnu Ebîl Âsî (radýyallahu anh)'yi içeriye bakarken tesbît eden Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselam) " Ben sað olduðum müddetçe Medine'de oturmayacaksýn" diyerek Taife sürer. (Mecmau'z-Zevâid, VIII, 43)
Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm)'in: " Bir kimse kapýsý açýk býrakýlmýþ (veya giriþ kýsmýnda perde olmayan) bir eve uðrar da (içeriye) bakarsa kabahat onda deðil, ev sahibindedir" (Tirmizî, Ýsti'zân 16) sözü, mahremiyeti bozmama hususunda sâdece yoldan geçenin veya eve uðrayan ziyaretçinin deðil herkesin, bütün ev sahiplerinin dikkat etmesi gerektiðini ifade etmektedir. Her aile dýþarýya karþý mahremiyetin te'mini için gerekli tedbiri almalý, bunu te'min vâsýtasý olan perde, kapý vs. ye dikkat etmelidir. Aksi takdirde mahremiyetin ihlâli vak'asýnda "ev sahibi kabahatlidir."
Bu hadis müslümanlarý, evlerin planlanmasýnda mahremiyyet unsurlarýnýn yerleþtirilmesinde itinâya davet etmektedir. Kapýlar ve pencereler bu maksada en uygun þekilde yerleþtirilmelidir. Umumiyetle giriþ kapýlarýnýn arkasýnda yer alan aralýk (antre) kýsmý bu maksatla ihdas edilmiþ olabilir. Þu hâlde bâzý yeni plânlamalarda bunun ihmali, bir eksiklik olarak deðerlendirilmelidir.[317]
[317] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnevi: 16/577-578.