Süneni Ebu Davud
Pages: 1
Mekkeye Girmek By: reyyan Date: 08 Þubat 2012, 21:43:03
44. Mekke'ye Girmek

 

1865. ...Nâfi'den rivayet edildiðine göre, Ýbn Ömer (r.anhuma) Mekke'ye gireceði zaman geceyi sabaha kadar Zû Tuvâ'da geçirir, yýkanýr. Sonra Mekke'ye gündüzün girerdi ve Peygamber (s.a.)'in de böyle yaptýðým söylerdi.[233]

 

Açýklama
 

Abdullah  b.  Ömer teberrük  kasdýyla  Resûl-i Ekrem'in namaz kýldýðý yerleri araþtýrýr ve oralarda namaz kýlardý. Ýþte bu maksatla Mekke'ye girmeden önce Zû Tuvâ denilen yerde gece­ler orada ibâdet eder, sabahleyin yýkanýp gündüzün Mekke'ye girerdi. Bi­lindiði gibi Zû Tuvâ, Mekke'nin batýsýnda ve Kedâ denilen giriþ yolu üze­rindedir. Resûl-i Ekrem (s.a.) Veda Haccýnda Mekke'ye girerken geceyi burada geçirmiþti.[234]

 

Bazý Hükümler
 

1. Mekke'ye  girmek  isteyen  ihramlý  bir  kimsenin geceyi Zu Tuva da geçirmesi müstehab ol­duðu gibi Ýmam Mâlik'in dýþýnda diðer mezheb ulemasýna göre hayýzlý ve­ya nifaslý bir kadýn bile olsa herkesin gusletmesi müstehabdýr. Yýkanýlma-dýðý takdirde fidye gerekmez. Ulemanýn pek çoðuna göre alýnacak bir ab-dest de yeterlidir. Ayný zamanda Zû Tuvâ'mn hizasýna gelen ihramlý bir kimsenin de gusletmesi müstehabtýr. Ýmam Þafiî'ye göre Zû Tuvâ'ya veya hizasýna uðrayan bir kimse þayet gusletmekten âcizse teyemmüm eder.

Mâliki ulemasýna göre ise, hayýzlý ve nifaslý olan kimselerin dýþýnda Zû Tuvâ'ya uðrayan bir ihramhnm orada gusletmesi menduptur. Çünkü Mâlikilere göre gusül Mekke'ye girmek için deðil, mescide girmek ve tavaf için lâzýmdýr.

2. Ýhramlýnýn Mekke'ye gündüzün girmesi müstehabdýr. Ýbn Ömer, Atâ, Ýshak ve Hanefî ulemâsý bu görüþtedirler. Þafiî ulemâsýna göre de en sahih plan görüþ budur. Mekke'ye gündüzün girilmesinin hikmeti, di­nin alâmetlerinin izhar edilmesidir. Bunun için en uygun zaman da gün­düzdür. Bilhassa Mekke'ye giren dinî bir önder ise, o zaman dinî alâmet­lerin izharý daha da önem kazanýr.                                   

Âiþe ve Said b. Cübeyr'e göre ise, Mekke'ye geceleyin girmek müste-haptýr. Çünkü Muharriþ el-Ka'bî'nin rivayetine göre Peygamber (s.a.) Ci'râne'den umreye niyet ederek geceleyin çýkmýþ, Mekke'ye geceleyin girmiþ ve umresini edâ ettikten sonra ayný gece (Mekke'den) çýkarak sabahý ci'râne'de yapmýþtýr.”[235]

Tavus, Sevrî ve el-Mâverdî'ye göre ise, Mekke'ye gece girmekle gün­düz girmek arasýnda bir fark yoktur. Bununla beraber hadisin zahirine uyarak Mekke'ye geceleyin girmek daha uygun bir hareket olur. Resûl-i Ekrem (s.a.)'in Mekke'ye gece giriþi, bunun caiz olduðunu göstermek içindir.[236]

 

1866. ...Ýbn Ömer'den rivayet edildiðine göre Peygamber (s.a.) Mekke'ye yukarý yoldan girermiþ. (Müsedded ile Ýbn Hanbel'in) Yah­ya'dan naklettiklerine göre ise, Peygamber (s.a.) Mekke'ye Kedâ'dan (yani) Bathâ yolundan girer, aþaðý yoldan çýkarmýþ, (Râvî) el-Bermekî (buraya þu cümleyi de) ekledi: "Yani Mekke'nin iki sarp yolundan" (girer çýkardý). Müsedded'in hadisi ise daha tamdýr.[237]

 

Açýklama
 

Seniyye: Aslýnda her daðýn sarp yeri, yahut yüksek yoludur. Burada  "seniyye"  kelimesiyle  kast  edilen  Mekke'nin el-Muallât denilen meþhur kabristanýnýn yukarýsýndaki yoldur. Bu yol vaktiyle çýkýlmasý güç sarp bir yermiþ. Sonra Hz. Muâviye tarafýndan düzeltilmiþ. Daha sonra Abdülmelik ve Mehdî zamanlarýnda ve 811 tarih­lerinde mevziî tamirler yapýlmýþ Mýsýr sultaný el-Müeyyed zamanýnda ka­milen tamir olunmuþtur. Mekke'ye inen yukanki yola "Kedâ", Mekke'­den çýkarken takip edilen alt yola da "Küdâ" derler.

Resûlullah (s;a.)'in Mekke'ye yukanki yoldan girip aþaðýki yoldan çýk­masýnýn hikmeti, Ýbrahim aleyhiselâm'ýn nidasý yüksek yerden yapýldýðý içindir. Bir de yüksek yerden girmek ve alçak yerden çýkmak maksa­da daha uygundur. Bazýlarýna göre Mekke'ye üst yoldan girilince Kabe'yi Muazzama karþý geldiði için girerken bu yol tercih edilmiþtir. Münafýklara Ýslâmiyetin kuvvet ve þevketini göstererek onlarý korkutmak için bu yol­dan girdiðini söyleyenler olduðu gibi Hicret esnasýnda gizlenerek gittiði için þimdi de açýktan girmek maksadýyla göze çarpmaya en müsait olan tepelerden girmeyi tercih ettiðini söyleyenler ve her iki yolla da teberrük etmek maksadýyla girerken ve çýkarken iki ayrý yoldan girmeyi tercih etti­ðini ileri sürenler de vardýr.[238]

Hadisin senedinden de anlaþýldýðý gibi bu hadis müellif Ebû Davud'a üç ayrý yoldan gelmiþtir:

1. Abdullah b. Cafer el Bermekî yoluyla,

2. Müsedded ve Ýbn Hanbel yoluyla,

3. Osman b. Ebî Þeybe yoluyla.

Hadisin metni en uzun olaný Müsedded yoluyla gelenidir.Çünkü bu rivayette Resûl-i Ekrem'in Mekke'ye girerken Bathâ'daki yukarý yolu tâkib ettiði ilâvesi yani Kedâ denilen yukarý yolun Bathâ'da olduðu ilâvesi vardýr.[239]

 

1867. ...Ýbn Ömer'den rivayet olunduðuna göre, Peygamber (s.a.) (Medine'den çýkarken) aðacýn bulunduðu yoldan çýkar, (girerken de) Muarras yolundan girerdi.[240]

 

Açýklama
 

Aslýnda bu hadisin Mekke'ye giriþ ve çýkýþý konu alan bu babla bir ilgisi yoktur. Çünkü bu hadis Mekke'ye giriþ çýkýþla deðil, Resul-i Ekrem'in Medine'ye hangi yollardan girip-çýktýðý ile ilgilidir. Aslýnda bu babýn ismi "Mekke ve Medine'ye giriþ-çýkýþ babý" olmasý gerekirdi. Nitekim Müslim'de bu hadisle bir önceki hadisi birleþtir­miþ ve bab baþlýklarýný koyan Nevevî tarafýndan "Mekke'ye yukarý yoldan girip aþaðý yoldan .çýkmanýn ve bir yere deðiþik yollardan girip- çýkmanýn müstehab oluþu" baþlýðý altýnda rivayet etmiþtir.

"Aðaç"tan maksat, Medinelilerin mîkatý olan Zülhuleyfe Mescidinin yanýndaki aðaçtýr. “el-Muarras" ise, Medine'ye altý mil (11.130 km.) uzak­lýkta Zülhuleyfe'nin kuzey doðusunda Medine'nin güneyinde bir yerdir. Resul-i Ekrem (s.a.)'in Medine'den Mekke'ye gitmek istediði zaman ismi­ni Zülhuleyfe'deki aðaçtan alan ve oradan geçen yolu tâkib ederdi. Mek­ke'den Medine'ye dönerken de Muarras'dan geçen yolu tâkib ederdi. Fa­kat Medine'den bir savaþ maksadýyla çýkmýþ olursa o zaman Muarras'da konaklardý. Ýþte bu sebeple buraya Muarras ismi verilmiþtir. Çünkü bilin­diði gibi "ta'rîs" bir yere istirahat maksadýyla inmek demektir.[241]

 

Bazý Hükümler
 

1. Mekke'ye girmek isteyen her ihramhnýn Batha’daki yukarý yoldan girmesi, çýkarken de aþa­ðý yoldan çýkmasý müstehabtýr.

2. Sefere çýkacak olan bir kimsenin memleketinden çýkarken bir baþ­ka yolu, memleketine girerken de baþka bir yolu tâkib etmesi müstehabtýr.[242]

 

1868. ...Âiþe (r.anhâ)'den; demiþtir ki: Resûlullah (s.a.) Fetih yýlýnda Mekke'ye Mekke'nin yukarýsýndâki Kedâ (denilen yol)dan, (kaza) umre(sinde) de Küdâ (denilen aþaðý yol)dan girdi.

(Hiþam b. Urve) dedi ki: Urve, (Mekke'ye) her ikisinden girer­di. En çok Kudâ'dan girerdi. Ýki yolun evine en yakýn olaný (Küdâ) idi.[243]

 

Açýklama
 

Resul-i Ekrem (s.a.) hac  için ihramlý olarak Mekke'ye girerken "Kedâ"  demlen yukarý yolu izlemiþtir. Ancak umre için Mekke'ye girerken bu yolu izlemeye hýzûn görmemiþ, herkesin her zamanki takibettiði "küdâ" denilen aþaðý ki yolu tâkib etmiþtir. Resû1-i Ekrem'in hac ve umre esnasýnda Mekke'ye girerken izlediði yollarýn farklý oluþu bu konuyla ilgili rivayetler arasýnda çeliþki olduðunu göster­mez. Çünkü Resûl-i Ekrem'in umresiyle haccý iki ayrý olaydýr. Ancak bu hadis Buhârî'nin rivayetinde geçen; "Resûlullah (s.a.) çýkarken Mekke'­nin yukarýsýnda bulunan Küdâ'dan çýktý" þeklinde geçtiðinden konumuzu teþkil eden Ebû Dâvûd hadisine üç cihetten aykýrýdýr. Þöyle ki:

1. Konumuzu teþkil eden Ebû Dâvûd hadisine "Resûlullah (s.a.) Feth yýlýnda Mekke'ye Mekke'nin yukarý sýndaki Küdâ'dan girdi" denilirken, Buhârî'nin rivayetinde "Mekke'den çýkarken "Mekke'nin yukarýsýndâki Küdâ denilen yerden çýktý" tâbiri kullanýlmýþtýr."[244]

2. Buhârî'nin bu rivayetinde umreden bahsedilmemektedir.

3. "Küdâ'nm Mekke'nin yukarýsýnda bulunduðu ifâ'de edilmektedir ki bu açýk bir hatadýr. Hafýz Ýbn Hacer'in beyânýna göre bu hadisin aslý Amr b. el-Hâris ile Hâtem b. Ýsmail'in Hiþâm'dan naklettikleri ve "Resû­lullah (s.a.) Mekke'ye Mekke'nin yukarýsýndâki "Kedâ" denilen yoldan girdi" anlamýna gelen ibaredir. Ýbn Hacer daha.sonra bu yanlýþlýðýn Ebu Üsâme'den daha aþaðýda bulunan râvilere ait olduðuna hükmetmiþ ve Ýmam Ahmed'in Ebû Üsâme'den naklettiði rivayetin doðru bir rivayet olduðuna dikkati çekmiþtir.[245]

 

Bazý Hükümler
 

1. Hac maksadýyla Mekke'ye girecek olan bir kimsenin Keda  demlen yukarý yoldan girip  Kudâ" denilen aþaðý yoldan çýkmasý müstehabtýr.

2. Umre maksadýyla Mekke'ye girmek isteyen bir kimsenin de "Küdâ" denilen aþaðý yoldan girmesi müstehabtýr.[246]

 

1869. ...Âiþe (r.anhâ)'dan rivayet edildiðine göre, Peygamber (s.a.) Mekke'ye gireceði zaman yukarýsýndan girerdi. (Çýkacaðý za­man da) aþaðýsýndan çýkardý.[247]

 

Açýklama
 

Bilindiði gibi Mekke'ye iki yoldan girmek mümkündür.Bunlardan yukarý yola  "Kedâ" aþaðý yola da "Küdâ" derler. 1867 numaralý hadisin þerhinde de ifade ettiðimiz gibi Resul-i Ek­rem Efendimiz, hac maksadýyla ihramli olarak Mekke'ye girerken "Kedâ" denilen yukarý yoldan girmiþ, çýkarken de "Küdâ" denilen aþaðý yolu izle­miþtir. Binaenaleyeh ulama bu hadis-i þerife bakarak her ne maksatla olursa olsun, Mekke'ye girmek isteyen kimselerin yukarý yoldan girmelerinin ve çýkarken de aþaðý yoldan çýkmalarýnýn müstehab olduðuna hükmetmiþlerdir.[248]

[233] Buhari, hac 39, 42, 29, 38, 148-149; Müslim, hac 226-227; Dârimî, menâsik 80; Muvatta', hac 6; Ahmed b. Hanbel, VI, 14, 16, 48.

    Sünen-i Ebu Davud Tercemem ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 7/216.

[234] Sünen-i Ebu Davud Tercemem ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 7/216.

[235] Nesâî, menâsik 104; Tirmizî, hac 90; el-Fethur-rabbanî, II, 28.

[236] Sünen-i Ebu Davud Tercemem ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 7/216-217.

[237] Buhrani, hac 40-41; Müslim, hac 223-225; Nesâî, menâsik 105; Ýbn Mâce, menâsîk 26.

    Sünen-i Ebu Davud Tercemem ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 7/217-218.

[238] Davudoðlu, SahÝh-i Müslim Terceme ve Þerhi VI, 517.

[239] Sünen-i Ebu Davud Tercemem ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 7/218.

[240] Müslim, hac 223.

    Sünen-i Ebu Davud Tercemem ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 7/218-219.

[241] Sünen-i Ebu Davud Tercemem ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 7/219.

[242] Sünen-i Ebu Davud Tercemem ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 7/219.

[243] Buharý, hac 41; meðâazî 49; Müslim, hac 224; Tirmizî, hac 30; Nesâî, menâsik 26; Ah­met b. Hanbel, II, 14, 21.

    Sünen-i Ebu Davud Tercemem ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 7/219-220.

[244] Buharî, hac 41.

[245] el-Fethu'r-rabbânî, XII, 6.

    Sünen-i Ebu Davud Tercemem ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 7/220.

[246] Sünen-i Ebu Davud Tercemem ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 7/220.

[247] Buhârî, hac 40-41, Müslim, hac 224; Tirmizî, hac 30; Nesâî, menâsik 105; Ýbn Mâce, menâsik 26; Ahmed b. Hanbel, II, 14, 21.

    Sünen-i Ebu Davud Tercemem ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 7/221

[248] Sünen-i Ebu Davud Tercemem ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 7/221.


radyobeyan