Ehl-i 'Urf

Ehl-i 'Urf By: saniyenur Date: 28 Ocak 2012, 02:30:03

IV. Ehl-i 'Urf

661. Mes’ele: Bîr su'âle cevapta "ahz-i şedîd ile ahz olunmak lâzım olur" deyu buyurulmuş, ahz-i şedîdden murad ehl-i 'urf şikencesi midir?

Elcevap: Hâşâ, ehl-i 'urfun ahzı irâdât olunmak dahi mümkün değildir, fekeyfe ki şikencesi ola. Ehl-i şer' ahz edip meclis-i şer'a getirip, i'timad olunur kimse ile kefile verilir. Müttehem ise yahud da'vâ olunan zulm il adavetine bir şâhid bulunur ise habs edip, şer'le teftiş tamam olunca bu veçhile etmek muraddır. Eğer kefil eğer hapis, ehl-i 'urf dahilsiz olmak lâzımdır. Hırsızlığı zahir olursa andan sonra ehl-i curfe verilir. [703]

662. Mes’ele: Mertebe-i ikrah nedir beyan buyurula?

Elcevap: "İkrar eyle ve illâ darb-i şedîd ederim" deyu tahvîf edip, ikrar etmeyicek dediğini yapacağına i'tikâd edip, ikrar edicek mu'teber olmaz. [704]

663. Mes’ele: Bekr-i ehl-i 'urf, Zeydi habs edip darb-i şedîd edip, "meclis-i şer'a varıcak Amra bin akça deyn ikrar eyle" dese, Zeyd dahi hapis ve darb havfından meclis-i şer'de Amra bin akça deyn ikrar eylese, şer'an bu ikrar sahîh olur mu?

Elcevap: "Meclis-i şer'da ikrar eylemezsen darb-i şedîd ve habs-i medîd ederim" tenhâda tahvîf ve va'îd edip, meclis-i şer'a andan sonra varıp, Bekr gâib değil iken ikrar eyledi ise sahîh değildir. Böyle ettiği sabit olucak, bu beyyine tav'an ikrar beyyinesinden evlâdır. [705]

664. Mes’ele: Ehl-i 'urf, Zeydin zulmen bir miktar akçasın alıp, ba'de zamanin da'vâ eyleyicek talâk-ı selâseye yemin verse, ba'dehu da'vâ eylemek istedikte ne veçhile da'vâ eylemek gerektir ki talâk-i selâse vâki' olmaya?

Elcevap: Zeyd, ehl-i 'urfu kendi müte'allikâtından Amr ile bile meclis-i şer'a getirip, ehl-i 'urf akçasın alıp taleb etmemeğe şart ettirdiğin hikâyet edicek, hâkim Amrı müdde'î nasb edip akçasın alıverir. Talâk dahi lâzım olmaz.[706]

665. Mes’ele: Zeyd-i yahûdi "Amr esbabım sirka etti" deyu, sancak beyi olan Bekre 'urf ettirip, altı yedi günden sonra Amr fevt olsa, esbabı sirka edenler bulunsalar Zeyde ve Bekre ne lâzım olur?

Elcevap: 'Urf edene diyet, Zeyde ta'zîr-i şedîd ve habs-i medîd lâzımdır. [707]

666. Mes’ele: Esbabı sirka olan Zeyd, mazanne olan Amrı ehl-i 'urf eline verip, ehl-i 'urfe sikence ettirip, Amr 'urf içinde fevt olsa. Amrı 'urf eden bizzat Zeyd olmayıp sebeb olmak ile, verese-i Amr, Zeydden diyet almağa şer'an kadir olurlar mı?

Elcevap: Ta'zir-i şedîd ve zindanda habs-i medîd ettirirler, diyeti 'urf edenden alırlar. [708]

667. Mes’ele: Zeyd, Amrın oğlu Bekr-i sagîri bîhak, Beşr-i ehl-i 'urfe habs ettirip bir gece 'urf ettirip, Bekr Beşrin darbından elli gün sonra fevt olsa, Beşr gaybet eylese, sebeb olan Zeyde ne lâzım olur?

Elcevap: Katil bulununca zindandan çıkarılmamak lâzımdır. [709]

[703] B. 97 b

[704] B.24.a

[705] B. 244 a

[706] A. 73 a

[707] B. 98 a

[708] B. 98 b

[709] B. 98 a