Süneni Ebu Davud
Pages: 1
Secdelere Ait Konular ve Tilavet Secdelerinin Adedi By: reyyan Date: 22 Ocak 2012, 19:55:52


1. Secdelere Ait Konular Ve Tilavet Secdelerinin Adedi

 
 

1401. ...Amr b. el-as (r.a.)'den rivayet edildiðine göre: ResûlulIah (s.a.) kendisine Kur'ân'da on beþ secde (âyeti) okutmuþtur. Bunlardan üçü MufassaJ(lar)dadir. Hac sûresinde de iki secde vardýr.[1]

Ebû Dâvûd dedi ki: Ebü 'd-Derdâ vasýtasýyle Resûlullah (s. a.) 'dan on bir secde rivayet edilmiþtir. Ancak bu rivayetin isnadý zayýftýr.[2]

 

Açýklama
 

Hadîs-i þerifte Kur'ân-i Kerim'deki secde âyetlerinden üçünün mufassallarda (ki bunlar Necm, Ýnþikâk ve Alâk sûreleridir), ikisinin Hac Sûresinde olduðu söylenmiþtir. Diðerlerinin yerleri­ne iþaret edilmemiþtir. Burada iþaret edilmeyen secde âyetlerinin bulunduðu sûreler þunlardýr: el-A'râf, er-Ra'd, cn-Nahl, el-Ýsrâ, Meryem, el-Furkan, en-Neml, es-Secde, Sad ve Fussýlet.

Hadis-i þerîf Kur'an-ý Kerim'deki secde âyeti sayýsýnýn on beþ olduðuna delâlet etmektedir. Leys, Ýshak, Þâfiîlerden Ýbnu'I-Münzîr ve Ýbn Süreye, Mâ-likilerden de Ýbn Habib ve Ýbn Vehb bu görüþtedirler.

Hanefîlere göre Kur'ân'da on dört secde âyeti vardýr. Hanefiler Hac sü­resindeki ikinci âyeti secde âyeti olarak kabul etmezler, onu rukû'u emir ile yan yana bulunduðu için namaz secdesi sayarlar, Zeylâî: "Ýbn Abbâs ve Ýbn Ömer'den rivayet edilen, Hac süresindeki tilâvet secdesi birincisidir. Ýkincisi namaz secdesidir, tarzýndaki rivayet bizim görüþümüzü takviye etmektedir" derler.[3] Tahâvî de Said b. Cubeyr'den Ýbn Abbas'ýn "Hac süresindeki sec­delerin birincisi azimet, ikincisi tâlimdir"[4] dediðini rivayet etmiþtir.

Þâfiîler, Hanbelîler ve Zahirîler de Kur'ân'da on dört yerde secde âyeti bulunduðunu söylerler. Ancak bunlar Hanefîlerdcn farklý olarak Hac sure-sindekini deðil, Sâd suresindekini tilâvet secdesi kabul etmezler, bunun þü­kür secdesi olduðunu söylerler.

Mâlikîler ise, Kur'ân'da on bir secde âyeti olduðu görüþündedirler. Hac süresindeki ikinci âyeti ve mufassallarda ki üç secde âyetini tilâvet secdesi say­mazlar. Ýbn Mâce'nin Ümmü'd-Derdâ (r.anhâ)dan rivayet ettiði þu haber Mâ-likîlerin delilidir:

"Ebu'd-Derdâ; Resulullah (s.a.)'la birlikte on bir (yerde) secde yaptý. Necm onlardandýr."[5] Ancak cumhur, bu hadisin senedindeki Osman b. Fâid yüzünden hadisin zayýf olduðunu söylemiþlerdir. Nitekim Ebû Dâvûd da buna hadisin sonunda iþaret etmiþtir.

Tilâvet secdesi, Hanefîlere göre vâcib, diðer üç mezhebe göre sünnettir. Ahmed b. Hanbel'den de namaz içinde okunursa vâcîh, namaz dýþýnda okunursa sünnet olduðuna dâir bir rivayet vardýr.

Hanefîler, görüþlerinde Ebû Hüreyre'nin Peygamber (s.a.)'den rivayet ettiði þu hadise dayanýrlar:

Âdemoðlu secde âyetini okuyup da secde ettiði zaman, þeytan aðlaya­rak ayrýlýr ve:

Âdemoðlu secde etmekle emrolunup secde yaptý da Cennet onun ol­du. Ben ise, secde ile emrolundum ve secde etmedim. Cehennem de benim oldu, der."[6] Hadis-i þerifte müslümanlarm secde etmekle emrolunduklan hi­kâye edilmektedir. Mutlak emir ve vücûbu gerektirir. Ayrýca Cenab-i Allah secdeyi terk ettikleri için bazý kavimleri zemmetmiþtir. Meselâ bir âyette: " = Onlara Kur'ân okunduðu zaman sec­de etmezler"[7] buyurulmaktadýr. Bir kimsenin zemmedilmesi ancak vacibi ter-ketmekle olur, o halde secde vâcibtir" derler. Bugün elimizde mevcud Mushaflarda iþaret edilen secde âyetleri þu sûrelerdedir: 1. A'raf 206; 2. Ra'd 15; 3. Nahl 49-50; 4. Ýsrâ 107; 5. Meryem 58; 6. Hacc 18; (Ýhtilaflý olarak) 77; 7. Furkan 60; 8. Nemi 25; 9. Secde 15; 10. Fussilet 37; 11. Necm 62; 12. Ýnþikâk 21; 13. Alâk 19.

Þafiî ve Mâlikilere göre Nemi Süresindeki secde 26. âyettedir. Ayrýca Sâd sûresinin 24. âyeti de secde deðildir.[8]

 

1402. ...Ukbe b. Âmir[9] (r.a.)'den; demiþtir ki; Resûlullah (s.a.)'a:

Ya Resûlallah! Hacc sûresinde iki secde var mý? diye sordum.

"Evet, o secdeleri yapma(k istemi)yen o âyetleri okumasýn" buyurdu.[10]

 

 

Açýklama
 

Hadis-i þerifte bahsi geçen âyetler Hac sûresi'nin 18. ve 77. ayetleridir.

Bu hadisin Tirmizî'deki rivayeti; "Hacc sûresi faziletli kýlýndý. Çünkü onda iki tane secde âyeti vardýr" þeklinde vârid olmuþtur.

Bu hadis, Hacc Sûresi'nde iki tane secde âyeti olduðunu söyleyenlerin görüþlerini te'yid etmektedir. Ancak senedindeki Ýbn Lehî'a ve Miþrah'tan dolayý zayýftýr. Fakat Tahâvî'nin Abdullah b. Sa'lebe'den rivayet ettiði, "Ömer b. el-Hattâb bize sabah namazý kaldýrýp Hac Sûresini okudu ve iki defa secde yaptý"[11] haberi bu za'fý ortadan kaldýrmaktadýr.

Hacc Sûresinde tek secdenin olduðunu söyleyenlerin bu mânâdaki ha­dislere dair görüþleri daha önce geçen hadislerde anlatýlmýþtýr.

Hz. Peygamber'in; "Secde etmek istemeyen bu âyetleri okumasýn" bu­yurmasý, sûrenin tamamýný okumamanýn caiz olduðunu gösterir.[12]

--------------------------------------------------------------------------------

[1] ÝbnMâce, ikâme 71; Hakim el-Müstedrek, 1,223; Beyhaki es-Sünenü'1-kübra, II, 316.

[2] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 5/305-306.

[3] Zeylâi Tebyinü'l-hâkâik, I, 205.

[4] Tahavi, þerhu meânil-âsar, I, 362.

[5] Ýbn Mâce, ikâme 70.

[6] Ýbn Mâce, ikâme 70.     

[7] Ýnþikak (84), 21.

[8] Secde konusunda tamamlayýcý bilgiler 1413 ve 1415 no'Iu hadislerin þerhlerinde gelecektir.

  Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 5/306-307.

[9] Hal tercümesi için bk. I, 307.

[10] Tirmizî, cuma 54; Ahmed b. Hanbel, IV, 151, 155.

   Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 5/307.

[11] Tahâvî, Þerhu'1-Menâi'l-âsâr, I, 362.

[12] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 5/308.


radyobeyan