Farz Olan Namaz By: reyyan Date: 18 Ocak 2012, 22:35:30
1. (Farz Olan Namaz)
391. ...Talha b. Ubeydillah[11] (r.a.)'ýn þöyle dediði rivayet edilmiþtir:
Necidlilerden, saçlarý daðýnýk bir adam Resûlullah (s.a.)'a geldi: Sesinin fýsýltýsý duyuluyor, fakat iyice yaklaþmadýkça ne dediði anlaþýlmýyordu. (Yaklaþýnca) bir de ne görelim. Resûlullah (s.a.)'a Ýslâm (farzlarýn)dan soruyor, Resûlullah (s.a.):
“Gece ve gündüzde beþ (vakit) namaz"(sana farzdýr) buyurdu. Adam:
Bana onlardan baþkasý yok mu? diye sordu. Efendimiz: "Hayýr, ama nafile kýlarsan müstesna','cevabým verdi.
Hz. Peygamber Ramazan ay' ýnýn orucunu söyledi. Adam yine:
Bana ondan baþkasý yok mu? diye sordu. Resûlullah: " Nafile tutmandan baþka yok','buyurdu.
Efendimiz bundan sonra zekâtý zikretti. Adam:
Bana ondan baþkasý yok mu? diye sordu. Hz, Peygamber (s.a.): "Hayýr, fakat sadaka vermen müstesna" buyurdu.
Bunun üzerine bu adam:
Vallahi, ne bunu artýrýrým ne de eksiltirim, diyerek dönüp gitti. Resûlullah (s.a.) (arkasýndan); "Eðer doðru söylüyorsa, kurtuldu','buyurdu.[12]
Açýklama
Hz. Talhâ b. Ubeydillah'ýn haber verdiði bu zat Buhârî'nin haberine göre Dýmam b. Sa'Iebe'dir. Necid tarafýndandýr. Necid, lûgaita yüksek rakýmlý yere denir. Hicaz ile Irak arasýndaki bölgeye özel isim olmuþtur.
Bu zat Hz. Peygamber'e Ýslâm'ýn erkânýný sormuþ Efendimiz de hadis metninde zikredildiði þekilde cevap vermiþtir. Gerçi metinde erkân veya farzlar zikredilmeden mücerred "Ýslâm'dan sordu" þeklinde vâriddir. Fakat Hz. Peygamber'in cevâbýndan ibarede muzafýn hazf edildiði, bu zatýn Ýslâm'ýn erkânýný sorduðu anlaþýlmaktadýr. Resûlullah (s.a.) soruyu namaz, oruç ve zekâtý haber vererek cevaplandýrmýþ, þehâdet kelimesini ve haccý anmamýþtýr.
Efendimizin þehâdet kelimesini mevzuu bahsetmeyiþi, adamýn zaten müs-lüman olduðundan ötürü olabilir. Hacc'ý anmayýþý ise, ya o zaman henüz farz kilýnmadýðý, veya adamýn vaziyetinden hac etme imkânýnýn olmadýðýný anlamasýndandýr. Vâcib olan bayram namazýný zikretmeyiþi, onun günlük deðil, senelik, salat-ý vitri söylememesi de bu namazýn yatsý ile birlikte mutâlaa edilmesinden veya vitrin henüz vacip kýlmmayiþmdan dolayý olabilir. Yoksa bu bazýlarýnýn dediði gibi vitrin vacip olmamasýna delalet etmez.
Görüldüðü gibi hadis-i þerif, Ýslâm'dan bahsetmektedir. Bu münâsebetle, Ýslâm kelimesi hakkýnda kýsaca bilgi vermek faydalý olacaktýr.
Ýslâm: Lûgatta, baðlanmak, ýstýlahta ise, Resûlullah (sallellahü aleyhi vesellem)in haber verdiðini kabul ve itaat etmektir. Eðer bununla birlikte inanç ve kalb ile tasdik de bulunursa o, Ýmandýr. Aksi halde deðildir. Ýman, Ýslâm'dan daha husûsidir. Ýmaný Ýslâm, Ýslâm'ý iman yerine kullanmak da caizdir.
Ýman ve Ýslâm ayný þey mi, yoksa ayrý ayrý þeyler mi, iman artýp eksilir mi konulan ulemâ arasýnda ihtilaflýdýr.
Cumhurun görüþü þudur: Ýslâm, zahirî baðlanma, ve Hz. Peygamber'in getirdiklerine boyun eðmedir.
Ýman ise, noksan sýfatlardan münezzeh kemâl sýfatlarla muttasýf olduðunu bilerek Cenab-ý Allah'ýn varlýðým, melekleri, kitaplarý, peygamberleri, âhiret gününü ve Hz. Muhammed aleyhisselâmýn getirdiði herþeyi seksiz þüphesiz tasdik etmektir.
Buna göre iman ve Ýslâm birbirinden ayrý olmaktadýr.
Ýmam Þafiî þöyle der: "Ýman, kalb ile tasdik, dil ile ikrar ve erkân ile ameldir." Buna göre de iman ile Ýslâm bir olmuþ oluyor. Þafiî'nin bu görüþü, Mâlik, Ahmed ve ashab-ý hadisten de nakledilmiþtir.
Hadis-i þerifte üç defa tekrarlanan istisnalarýn, hem münkatý, hem de muttasýl olmalarý mümkündür. Þâfiîler bunu "lâkin" manasýna munkatý kabul etmiþler ve "ancak senin tetavvu olarak yapman müstehaptýr" þeklinde anlamýþlardýr. Bundan dolayý da "Nafileye baþlayýnca bitirmek vacip deðil, müstehaptýr" demiþlerdir.
Hanefîler ve Mâlikîler ise, muttasýl kabul etmiþlerdir. Buna göre mana, "Hayýr ama, tetavvuya baþlarsan tamamlaman vacip olur" þeklinde terceme etmiþlerdir."Amellerinizi bozmayýnýz"[13] âyet-i kerimesi ve tetavvu olarak baþlanan bir haccýn tamamlanmasýnýn ittifakla vacip oluþu bu görüþü daha haklý çýkarmaktadýr. Bu görüþ sahiplerine göre baþladýðý bir nafile ibâdeti tamamlamayýp yarýda kesen kimsenin kaza etmesi vaciptir.
Hadis-i þerifin sonunda, Hz. Peygamber'in adamýn cevaplarýna karþý "eðer doðru ise kurtuldu" buyurmasý, bu zâtýn "Vallahi bunu eksiltmem" demesi ile alâkalýdýr. "Artýrmam" demesi ile ilgili olamaz. Çünkü sadece farz ve vacipleri ifâ etmekle kurtuluþa eren bir kimsenin bunlara ilâve olarak sünnet ve nafileleri de iþlemesi durumunda evleviyetle kurtuluþa ereceði gayet açýktýr. Gerçi, bu hadiste Ýslâmýn bütün erkâný zikredilmediði için bu kadarcýk bir amelle insan nasýl felaha erebilir, þeklinde bir soru hatýra gelebilir. Fakat, bu hadisin Buhâri'deki rivayetinin sonunda zikredilen "Resûlüllah (s.a.) ona Ýslâm'ýn esaslarýný haber verdi..." ifâdeleri bu soruya cevap olur.
Ayrýca, bu zâtýn "Ben vallahi bunu ne artýrýr ne eksiltirim" demekten maksadý, kendisi kavminin elçisi olabileceði için, "hâdiseyi olduðu gibi haber veririm, senin sözüne ne bir þey ilâve eder, ne de bir þey eksiltirim" manâsýnda olma ihtimali de vardýr.[14]
Bazý Hükümler
1. Dinini öðrenmek için yolculuða çýkmak meþrudur.
2. Namaz, oruç ve zekat Ýslamýn erkanýndandýr.
3. Ýstenilmeden yemin etmek caizdir.
4. Delil istemeden iman sahihtir.[15]
392. ...Nâfi' b. Mâlik b. EbîÂmir, önceki hadisi ayni isnadla rivayet edip þöyle dedi:
(Resülüllah adamýn arkasýndan):
"Babasýna yemin ederim ki, doðru söylediyse kurtuldu. Yemin ederim ki doðru söyledi ise, Cennete girdi (girecek)" buyurdu.[16]
Açýklama
Müellifin bu rivayeti kitabýna almaktaki maksadý, bundan önceki rivayet ile bunun arasýndaki farka iþarettir. Ancak, bu rivayette karþýmýza bir müþkil çýkmaktadýr. O da þudur: Resûlullah (s.a.) bir çok hadislerinde babaya yemin etmeyi men'etmektedir. Halbuki burada bizzat kendisi bu þahsýn babasýna yemin etmektedir.Bu müþkile bir kaç þekilde cevap verilmiþtir:
1. Üzerinde durduðumuz hadis, babaya yemin men' edilmeden önce vârid olmuþtur.
2. Ýbarede bir hazf vardýr. Aslý "Babasýnýn Rabbi-ne yemin olsun" þeklindedir. Muzaf hazf edilmiþtir.
3. Nehy, Þâri'nin dýþýndakileredir.
Ýbn Hacer el-Askalânî bütün bu görüþleri zayýf bulmuþtur. Ona göre doðru izahý þudur: Bu kelimeyi Hz. Peygamber maksatlý olarak deðil, insanlar arasýnda söylenen bir ifâde olmasý ve söylediklerini pekiþtirmesi maksadý ile söylemiþ olmalýdýr. Yemin kastý ile söylememiþtir.
4. Hz. Peygamber açýða vurmamakla beraber, içinden Allah'ýn adýný anmýþ þeklinde söylememiþtir. Diðer insanlar, içlerinden bunu zikretmedikleri için Efendimiz bu þekildeki yemini yasaklamýþtýr.
Hadisin bu rivayetinde diðerindekine ilâve olarak Efendimiz, mezkûr þahsýn kurtulduðunu haber verdikten sonra, Onun Cennete gireceðini de bildirmiþtir.[17]
[9] Buharý, mevakît 6; Tirmizî, edeb 80 ; Nesaî, salât 7.
[10] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi,Þamil Yayýnlarý: 2/113.
[11] Talha b. Ubeydillah: Dünyada iken Cennetle müjdelenenlerdendÝr. Islâmý kabul yönünden de sekizincidir. Resûlullah (s.a.) kendisini, Ebû Süfyan'ýn kervanýný gözetlemesi için Sa'îd b. Zeyd'le birlikte Þam'a göndermiþ, bu yüzden Bedir Savaþýnda bulunamamýþtýr. Uhud Savaþýna katýlmýþ ve Resûlullah'ýn yanýnda ölünceye kadar savaþmaya biat etmiþtir. Mâlik b. Züheyr'in, Efendimiz'in yüzüne attýðý oku, eli ile karþýlamýþ ve küçük parmaðý sakatlanmýþtýr. Uhud günü anýldýðýnda Hz. Ebû Bekir "Bugün tümüyle Talha'nýndýr" derdi. Efendimiz, Hz. Talhâ'yý Mekke'de Zübeyf'le, Medine'de de Ebû ' Eyyub el-Ensârî ile kardeþ ilan etmiþtir. Talha Cemel Vak'asýnda (h. 36) Mervan'ýn attýðý bir okla þehid olmuþtur. (Bilgi için bk. tbn Hiþam, Siyre II, 80; Ýbn Sa'd Tabakât, III, 152-161; Ebû Nuaym Hüyetu'l-evliy», I, 87; Ibnu'1-Esir, Üsdu'l-gabe, III, 85-89; er-Riyadu'n-nadira, II, 249; Zehebi, A'lanuTn-nubelâ, I, 23-40", Ibn Hacer, el-Ýsâbe, II, 229; Anlsârî, Asr-ý Saadet (Ashab-ý Kiram), I, 386-399.
[12] Buhârî, hýyel 3; iman 3; savm I; þehâdât 26; Müslim, iman 8-9; Nesâî, salât 4, siyam 1, iman 23; Muvatta', sefer 94; Dârimi, 208; Ahmed b. Hanbel, I, 162.
Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi,Þamil Yayýnlarý: 2/113-115.
[13] Muhammed (47), 8.
[14] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi,Þamil Yayýnlarý: 2/115-116.
[15] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi,Þamil Yayýnlarý: 2/116.
[16] bk. Önceki hadisin kaynaklan.
Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi,Þamil Yayýnlarý: 2/117.
[17] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi,Þamil Yayýnlarý: 2/117.
Ynt: Farz Olan Namaz By: ceren Date: 14 Haziran 2018, 04:45:38
Esselamu aleykum. RABBÝM bizleri namazýný vaktiyle ve hakkiyla kilan rahmete ve düzenlenen erisen kullardan eylesin inþallah. RABBÝM razi olsun bilgilerden kardeþim. .
Ynt: Farz Olan Namaz By: Bilal2009 Date: 14 Haziran 2018, 12:37:13
Ve aleykümüsselam Rabbim bizleri namazý eylesin Rabbim paylaþým için razý olsun
Ynt: Farz Olan Namaz By: Sevgi. Date: 15 Haziran 2018, 03:10:37
Aleykümüsselam beþ vakit namaz ve cuma namazý farz namazlardýr kýlalým býrakmayalým inþaAllah