Vakit Girmeden Ezan Okumak By: reyyan Date: 15 Ocak 2012, 09:08:24
40. Vakit Girmeden Ezan Okumak
532. ...Ýbn Ömer'den rivayet edildiðine göre Bilâl (r.a.) sabah olmadan ezan okumu?, Nebiyy-i Ekrem (s.a.)de ona (tekrar ezan okud-ðu yere) dönmesini ve "haberiniz olsun köBe uyudu, haberiniz olsun köle uyudu" diye seslenmesini emretmiþtir. Mûsâ (rivayetine) devamla '' Bilâl dönüp haberiniz olsun köle uyumuþtur.” diye nida etti'' cümlesini eklemiþtir.[520]
Ebû Dâvûd dedi ki; bu hadisi Eyyûb 'dan sadece Hammâd rivayet etmiþtir.[521]
Açýklama
Bilâl sabahýn olduðunu zannederek, daha sabah olmadan sabah ezanýný okumuþtur.Bunun üzerine Resûl-ü Ekrem"Tekrar ezan okuduðu yere dönerek köle (yani Bilal) uyudu" diye nida etmesini emretmiþtir.
Hattâbî'nin beyânýna göre "köle uyudu" sözünün anlamý iki þekilde açýklanabilir:
1. Bilâl bu ezaný uyku mahmurluðu ile, daha sabah olmadan yanlýþlýkla okudu.
2. Daha gece hüküm sürdüðü için Bilâl uykuya yattý.
Bu hâdisenin daha hicretin ilk günlerinde vuku bulduðu anlaþýlýyor. Çünkü Resûl-ü Ekrem (s.a.)in hayatýnýn son zamanlarýnda Bilâl (r.a.) geceleyin ezan okuyarak halkýn seher vaktinde ibâdetle meþgul olmalarý için uyanmalarýný saðlardý. Sabah olunca da Ýbn Ümmü Mektûm (r.a.) ezan okurdu. Resûlul-lah (s.a.) de "Bilâl ezan okuyunca yiyiniz, içiniz (çünkü daha oruç vakti girmemiþtir)" buyururlardý. Bir baþka ifadeyle Hz. Bilal, Hz. Peygamberin son zamanlarýnda sabahleyin deðil, gece yarýsý okurdu. Sabahleyinse Ümmü Mektûm okurdu.
Ýmam Mâlik, Evzâî, Þafiî, Ahmed ve Ýshak sabah namazý vakti girmeden ezan okumanýn caiz olduðu görüþündedirler. Ýmam Ebû Yûsuf'a göre ezam, sabah namazý vakti girmeden okumanýn bir sakýncasý yoksa da Ýmam Ebû Hanife ile Ýmam Muhammed sabah ezanýnýn sabah olmadan okunmasýnýn caiz olmadýðý görüþündedirler. Nitekim mevzumuzu teþkil eden hadis-i þerif de bu görüþü te'yid etmektedir.
Hadis ulemâsýna göre ise, bir mescidde iki müezzin varsa, sabah ezanýnýn, vaktinden önce okunmasý caizdir. Yoksa caiz deðildir. Bu âlimlere göre Hz. Peygamberin Bilâl (r.a.)i geceleyin ezan okumaktan nehyettiði sýrada Mescid-i Nebevî'de müezzin olarak sadece Hz. Bilâl vardý. Eðer orada bir baþka müezzin daha bulunsaydý onu bu ezandan nehyetmezdi.[522]
533. ...Nâfi'in, Ömer'in Mesrûh denilen müezzininden naklettiðine göre, Mesrûh sabah vakti (girmeden) önce ezan okuyunca Ömer (r.a.) O'na, ezaný yeniden okumasýný emretmiþtir.
Daha sonra (râvi Eyyûb bir öneki hadisin) aynýsýný nakletmiþtir.
Ebû Dâvûd dedi ki: Bu hadisi (bir de) Hammâd b. Zeyd, Ubeydullah b. Ömer'den, o da Nâfi'den veya baþka birinden rivayet etmiþtir. (Bu rivayete göre) Ömer (r.a.)in müezzinine Mesrûh veya baþka birþey deniyordu.
Ebû Dâvûd dedi ki; bu haberi bir de Derâverdî, Ubeydullah, Nâfi ve tbn Ömer senediyle rivayet etmiþtir. (Bu rivayette Derâverdi), "Hz. Ömer'in müezzinine Mes'ûd denirdi" demiþ ve (Hammad b. Zeyd'in rivayet ettiði hadisin) aynýsýný nakletmiþtir. (Ebû Davud dedi ki:) Þu (Abdulazizb. EbîRevvâdhadisi, Hammâdb. Seleme'ninEyyûb'dan naklettiði) öbüründen daha saðlamdýr.[523]
534. ...Bilâl'den rivayet edildiðine göre Resûlüllah (s.a.) kollarýný yana doðru açmýþ ve; "Fecrin aðardýðý sana þöyle iyice belirmedikçe (sakýn) ezan okuma" buyurmuþtur.[524]
Ebû Dâvud dedi ki: lyaz'ýn azatlýsý olan Þeddâd, Bilâl'i görmemiþtir.[525]
Açýklama
Bu hadis-i þerif sabah vakti girmeden geceleyin ezan okýrmanýn caiz oýmadýðým söyleyen Ýmam Ebû Hanife (r.a.) ile Ýmam Muhammed için bir delildir. Bu imamlara göre "ezan, vakti girdiðini halka bildirmek için meþru kýlýnmýþtýr. Vakit girmeden ezan okumak ise, bir nevi yalan söylemektir. Ayný zamanda emânete hýyanet demektir. Halbuki Resûlullah (s.a.) müezzinin emîn bir kimse olmasý lâzým geldiðini fâde buyurmuþtur. Ayrýca geceleyin ezan okumak, uyumak ihtiyacýný duyanlara zarar verdiði gibi teheccüd namazý kýlmak isteyenlere de zarar verebilir. Çünkü onlar ezan sesini duyunca sabahýn olduðunu zannederek nafile kýlamazlar. Hz. Bilâl'in sabah olmadan ezan okuyuþunun gayesi ise, Ramazanda halký uyandýrmaktý. Öyleyse Hz. Bilâl'den, bu ezaný iade etmesini istemesi (bk. 532 no'lu hadis-i þerife) fecrden Önce sabah ezaný okumanýn caiz olmadýðýný gösterir."
Nitekim Hz. Fahr-i Kâinat Efendimiz'in, "Ey Bilâl sabah olmadan asla ezan okuma"[526] buyurmuþ olmasý da bu görüþün doðruluðun isbat eder. Bu mevzuyu 532. hadisin þerhinde açýklamýþtýk.
Müellif Ebû Davud'un râvi "Þeddâd Bilâl'i görmedi'* demekten maksadý, bu hadisin zayýf olduðunu ifâde etmektir.
Buna göre Þeddâd ile Bilâl arasýnda tabiinden bir kimsenin bulunmasý lâzýmdýr. Bu kiþi senedden atlandýðýna göre hadis munkatidir. Bu niteliði taþýyan hadislerin delil olarak kabul edilip edilemeyeceði konusunda ulemâ arasýnda ihtilâf vardýr Ýmam Ebû Hanife ile Ýmam Mâlik'e ve Ýmam Ahmed'in bir görüþüne göre, bu hadis delil olarak kabul edilebilir. Hadis âlimlerinin büyük çoðunluðu bu hadisler üzerinde bir þey söylememeyi tercih etmiþlerdir. Ýmam Ahmed'in iki görüþünden biri de budur.[527]
[520] Buhârî, ezan 11, 12, 13; savm 17; þehâdet 11; âhâd 1; Müslim, sýyâm, 36-38; Tirmizî, salât 35; Nesâî, ezan 9-10; Dârimî, salât 4; muvattâ' nida 14-15; Ahmed b. Hanbel, II, 9, 57, 62, 64, 73, 79, 107, 123.
[521] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 2/354-355.
[522] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 2/355.
[523] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 2/355-356.
[524] Sadece Ebû Dâvud rivayet etmiþtir.
[525] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 2/356-357.
[526] Îbnü'l-Humam, Fethu'l-Kaadir, I 221.
[527] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 2/357.
Ynt: Vakit Girmeden Ezan Okumak By: ceren Date: 24 Nisan 2018, 14:37:43
Esselamu aleykum. Rabbim razý olsun paylasimdan kardeþim. ..
Ynt: Vakit Girmeden Ezan Okumak By: Bilal2009 Date: 24 Nisan 2018, 15:55:18
Ve aleykümüsselam Rabbim bizleri ilim sahibi kullarýndan eylesin Rabbim paylaþým için razý olsun
Ynt: Vakit Girmeden Ezan Okumak By: Sevgi. Date: 25 Nisan 2018, 15:44:30
Aleyküm Selam. Bilgiler için Allah Razý olsun