Bidat By: saniyenur Date: 29 Aralýk 2011, 20:18:07
2- BÎD'AT
I- Bid'at'ýn Tanýmý A; Luðatta Bid'at Bid'at kelimesi, "b d a" kökünden gelmiþ olup "eþi ve benzeri olmayan bir þeyi yapmak, icad etmek" manasýna gelir. Kelime, kök manasýnda ve türemiþ þekillerinde "Yenilik, icad etmek, sonradan meydana gelmek, benzeri olmamak" gibi birbirine çok yakýn müteradif manalar taþýmakla beraber, farklý kelime gruplarýyla deðiþik anlamlar kazanmýþtýr.[269] Bu konuda bir fikir vermek amacýyla bu türemiþ þekiller ve ifade ettikleri manalardan bir kaçýný hatýrlatmak istiyoruz:
Bîr þeyi benzersiz yapmak, îcad etmek.
Kuyu kazmak ve açmak.
Benzeri olmamak
Ýþini güzel yapmak.
Hastalýk, yorgunluk, zayýflýk gibi arýzalardan dolayý deve yolda kalmak.
Fulanýn delili hükümsüz kaldý.
Þair benzersiz þiir yazdý.
Yeniden bir þey peyda etmek, bid'at çýkarmak.
Bir þeyi eþsiz bulmak.
Yeni iþ, olay, þecaat ve þerefte üstün kiþi, Moda.
Sonradan ihdas olunan bid'at, Bir þeyin benzeri yokken ihdas eden, yaratan, Allah'ýn el-esmâu'1-hüsnâsýndan biri. Mükemmel, olgun, yeni tulum, semiz kiþi
Ezherî (ö.370/991) temel anlam olarak "yeni olmak" manasýný: el-Kisâî (ö.190/805) "hayýrda ve þerde sahip olunan en son nokta," olarak ifâde eder. Kelimenin "Deve zayýflýktan, hastalýktan veya yorgunluktan dolayý yolda kalmak" þeklindeki kullanýlýþýnda, temel manâ olarak "engellemek, alýkoymak" manasý da bulunmaktadýr. Nitekim hadisi þerifte bu anlam aynen kullanýlmýþtýr :
"Rasûlüllah'a bir adam gelmiþ ve
"Yâ Rasûlallah binitimin zayýf ve bitkin düþmesi beni yoldan alýkoydu, bana bir binit temin et"[270], demiþtir.
(el-Efvah), "Tebdeu" kelimesini kullanarak þu þiiri nakleder:
Her çalýþan için kendinden önceki kimselerden bir yol vardýr (Sünnet vardýr). O çalýþmasýnda ya geliþir büyür veya geri kalýr.
Ebû Said, "ebdea" kalýbýnda "bâtýl olmak" manasýnýn bulunduðunu ve kullanýmda (Falanýn hücceti bâtýl oldu) denildiðini belirtir.
el-Asmaî (ö.216/837) ise, kök kelimede "doymuþ olmak, semiz olmak" manasýnýn bulunduðunu söylerken, Ýbn Arabî (ö.231/845) "gerekli kýldý, vacip saydý" manalarýnýn bulunduðunu söyler.[271]
Görüldüðü gibi (b d a) kelimesi ve türemiþ þekillerinde anlatýlan manalarýn hepsi þu ortak manada birleþmektedir: "Mevcut durumun dýþýnda olmak". Yeni bir þey yapmak da, bir þeyi güzel yapmak ta, þaþýrtýcý bulmak da, yolcu devesinin her hangi bir arýzî sebepten dolayý yolda kalmasý da, delilin bâtýl olmasý da ve bir þeyin fazla olup doymuþluk derecesine ulaþmasý da hep mevcut durumun dýþýndaki hallere, davranýþlara ve durumlara iþaret etmektedir.
Kelimenin Kur'an-ý Kerim'de kullanýlýþý ise: Hadîd suresi 27. ayette "ihdas etmek, uydurmak" manasýna, Ahkâf suresi 9. ayette "ilk defa olmak, benzeri olmamak" anlamýnda, Bakara suresi 117. ayette ve En'am suresi 101. ayette "yaratmak" manasýna olmak üzere dört yerde geçmektedir. Bunlardan son ikisinde Allah'ýn yaratmasýndan sözedilmekte, Hadid süresindeki ayette, Ehli Kitab'ýn ruhbanlýk ihdas etmeleri, Ahkâf suresinde ise, Hz. Peygamher'in nübüvvetiyle ilgili olarak O'nun ilk gönderilmiþ peygamber olmadýðý, Allah tarafýndan O'ndan önce de peygamber gönderildiði anlatýlmaktadýr.
Hadislerde ise kelimenin kök ve türemiþ þekillerinin kullanýldýðý görülmekle birlikte, daha çok menfî manasý aðýrlýklý olarak kullanýlmýþtýr, Ayrýca kelime, Muhdes (sonradan meydana gelmiþ) kelimesinin müteradifi olarak kullanýlmýþtýr.
Bid'at kelimesiyle çok kere eþanlamlý (=müteradif) olarak kullanýlan muhdes kelimesi hakkýnda da bilgi vermek yerinde olacaktýr. Çünkü bir kýsým hadislerde Hades ve “muhdes", "muhdesât" kelimeleriyle, bid'atlar anlatýlmýþtýr.
Muhdes kelimesi, h-d-s kalýbýndan türemiþtir. Kelimenin kök manasý "Araz olsun, cevher olsun, bir þeyin sonradan ortaya çýkmasý, daha önce olmayan bir þeyin îcâd olmasý" demektir.[272] Kelimenin türemiþ þekilleri dikkate alýnýnca, "eskinin zýddý yani yeni, yaþýn genç olmasýndan kinaye olarak ifade edilmesi, icad etmek, ortaya koymak, vakýa, haber, hadis, yeni bir durum, konuþmak, bilgi vermek"[273] gibi birbirine çok yakýn manalarý olduðu görülmektedir. Ortak mânâ ise, "önceden olmayan bir þeyin ortaya çýkmasý, yani yeni olarak zuhur etmesidir." Ýnsan olsun hayvan olsun yaþý genç olanlar için kinaye olarak kullanýlmasý, ömür çizgisinde daha ilk zamana, yenilik haline iþaret ettiði gibi, eskinin zýddý olmak, hatta Ezherî'nin ifade ettiði þekliyle felaketler ve musibet manasý da, mevcut duruma göre yeni bir duruma iþaret etmektedir. Daha sonra terim olarak, "sünnette bilinmeyen ve mu'tad olmayan münker bir iþin ortaya çýkmasý" olarak anlaþýlmýþtýr. "Muhdesâtu'1-Umur" terkibiyle: "Selefi salihinin yapmadýðý þeylerden ehli hevânýn (kendilerince) icad ettikleridir" þeklinde tarif edilmiþtir.
Görülüyor ki hadislerde çokça geçen "muhdes-hades" kelimeleri de ifade ettikleri mânâ îtibariyle, bid'at kelimesiyle müteradif olarak menfî manada kullanýlmýþtýr.[274]
[269] Ýbn Manzûr, Lisânu'1-Arab, I, 229-231; Ýbn Dûreyd, Cemhere, 245, Tehânevî, Keþþâfu Istýlâhâtý'l-Fünûn, 1,133; Zebîdi, Tâcu'l-Arûs, XX, 309; Ibn Fâris, Mekâyisu'l-Lüga, 1,209-210, Atýyye, Ýzzet Ali, el-Bid'a, s.157.
[270] Ebü Dâvud, Edeb, 110; Tlrmizî, Ýlim, l; Müsned, IV, 120; V.272. 102.
[271] Ýbn Manzur,a.g.e.,göst. yer.
[272] Râgýb, el-Müfredât, s.222; Ibn Manzur, Lisân, 1/796-797; ez-Zebîdî, Tâcu'l-Arûs, 5/206-212
[273] Göst. yerler.
[274] Ali Çelik, Kavram ve Mahiyet Olarak Sünnet ve Bid’at, Beyan Yayýnlarý, Ýstanbul, 1997: 101-104.
Ynt: Bidat By: ceren Date: 24 Kasým 2015, 00:13:45
Esselamu aleykum.Bid at dinde yeri olmayan ve sonradan yer edinmis seylerdir.Bid at lar insani bazen yolundan ayirrmir ve Islama ters seyler yaptirir.Rabbim bizleri bid atlardan ve Islama aykiri davranislardan uzak eylesin insallah..
Ynt: Bidat By: Bilal2009 Date: 24 Kasým 2015, 00:54:29
Ve aleykümüsselam ve rahmetüllah. Bid'at kelimesi yeni birþey yapmak gibi manalara gelir. Sünnete olmayan bir þeyin yapýlmasý bid'attýr . Rabbim (celle celalühü) bizleri bidatlerden korusun .
Ynt: Bidat By: Mustafa/Samed Date: 24 Kasým 2015, 13:58:23
Ve Aleykümüsselam. Bidatýn dinimizde yeri yoktur. Rabbim paylaþým için razý olsun.
Ynt: Bidat By: HALACAHAN Date: 27 Þubat 2016, 21:18:00
Bidad bir þeyi benzersiz yapmak ..Yanlýþa sevkettigi için Rabbim uzak etsin bizleri .. Dinde yeri olmayan bir þeyi yapmaktan sen koru bizleri Allahim
Ynt: Bidat By: Yehma Date: 28 Ekim 2018, 03:44:22
Ve Aleyküm selam. Bidat eþi benzeri olmayan yapmak icad etmek demektir. Hadislerde falan bu þekilde müdahale çok yanlýþtýr. Bizim ne haddime hadisi deðiþtirmek