Nafile Namazda Cemaat Olmak By: saniyenur Date: 18 Aralýk 2011, 17:27:12
48- Nafile Namazda Cemaat Olmanýn Ve Hasýr, Yaygý : Seccade Türü Þeyler Üzerinde Namaz Kýlmanýn Ýz Olmasý
553- Enes b. Mâlik (r.a)'tan rivayet edilmiþtir:
“Enes'in) ninesi Müleyke (r.a), Resulullah (s.a.v.)'i kendisi için yaptýðý yemeðe giyip o da bu yemekten yemiþti. Sonra da:
“Haydi kalkýn, size namaz kýldýrayým!” buyurdu. Enes:
“Bunun üzerine kalkýp çok kullanýlmaktan kararmýþ hasýrýmýzý geldim-gittim ve onun üzerine (biraz) su serptim. Sonra Resulullah (s.a.v.) çerinde namaza durdu. Yetim ile ben, Resulullah (s.a.v.)'in arkasýnda rduk. Yaþlý kadýn da bizim arkamýzda durdu. Resulullah (s.a.v.) bize namaz kýldýrdý, sonra evimizden ayrýldý” dedi” [803] haydi kalkýn! “Size namaz kýldýrayým” ifadesi; cemaat içerisinde kadýnlar da bu zaman nasýl saf oluþturularak namaz kýlýnacaðýný öðretmek için size namaz demektir. Resulullah (s.a.v.)'in evlerde bu þekilde cemaat oluþturarak namaz kýl camiye gelemeyen kadýnlara da cemaatle namazýn nasýl kýlýnacaðýný öðretmiþ olca bu hadis, cemaat Açýklama: Ayrýca bu hadisde kýlýnan namazda kadýnlarýn safýn arkasýnda ayrýca saf ýný göstermektedir.
Davete icabetin; sünnet mi, vacip mi, yoksa farzý kifaye mi olduðu meselesi tartýþma buyurmuþtur.
Hasýnýn üzerine su serpmesi; onu yumuþatmak ve tozunu almak olduðu gibi. Ýdet kullanýlmasý sebebiyle bir pisliðin bulaþmýþ olmasý ihtimalinden dolayý da olabilir.
Yalnýz burada geçen “Nadh” kelimesi, su serpmek anlamýna geldiði gibi, yýkamak anlamýna da geldiðinden dolayý Enes'in hasýrý yýkamýþ olmasý da mümkündür. Ancak birinci ihtimal daha kuvvetlidir.
“Yaþlý kadýn”la kast edilenin, Enes'in annesi Ümmü Süleym yada Müleyke olduðu ileri sürülmüþtür. Bununla kast edilenin, Enes'in annesi Ümmü Süleym yada Müleyke olduðu ileri sürülmüþtür.
Bu hadis; cemaatle namaz kýlmanýn caiz olduðunu göstermektedir.
“Yetim” diye adlandýrýlan kimse, Resulullah (s.a.v.)'in azatlýsý Damira b. Ebi Damira'dýr.
Görüldüðü üzere bu hadiste, yemek, namazda öne geçirilmiþtir. 548 nolu hadiste önce namaz kýlýnmýþ, sonra da yemek yenmiþti. Çünkü Itban, Hz. Peygamber (s.a.v.)'i namaz kýlmasý için çaðýrmýþtý. Müleyke'nin daveti ise yemeðe idi. Resulullah (s.a.v.) hangi Ýþ için çaðýrýlýrsa onu öne geçirirdi.
554- Enes b. Mâlik (r.a)'tan rivayet edilmiþtir:
“Resulullah (s.a.v.) ahlak yönünden insanlarýn en güzeli idi. Resulullah (s.a.v.) bizim evde bulunduðu sýrada namaz vakti gelirdi. Hemen altýndaki yaygýnýn temizlenmesini emrederdi. Derhal yaygý süpürülürdü. Sonra da yaygýnýn üzerine su serpilirdi. Daha sonra Resulullah (s.a.v.) o yaygýnýn üzerinde bize imam olur, biz de arkasýna dururduk. Böylece bize namaz kýldýrýrdý. Onlarýn yaygýsý, hurma yapraðýndandý.” [804]
Açýklama:
Hadis; hasýr, post, elbise, seccade, yaygý ve sergiler üzerinde namaz kýlmanýn caiz olduðunu açýklamaktadýr. Bu yaygýlarýn, hurma yapraðý gibi bitkilerden yada hayvan derilerinden yapýlmýþ olmasý önemli deðildir. Önemli olan bunlarýn temiz olmasýdýr.
555- Enes b. Mâlik (r.a)'tan rivayet edilmiþtir:
Peygamber (s.a.v.) yanýmýza girmiþti. Evde ben, annem ve teyzem Ümmü Ha-Ti'dan baþka hiç kimse yoktu. Resulullah (s.a.v.):
“Kalkýn size namaz kýldýrayým!” buyurdu. Bu teklif, namaz vakti dýþýnda. Bunun üzerine bize namaz kýldýrdý.
Bir adam, (hadisin ravisi) Sâbit'e:
“Resulullah (s.a.v.), Enes'i nereye durdurmuþtu?” diye sordu. Sabit:
“Onu, sað tarafýna durdurmuþtu” diye cevap verdi.
Enes der ki:
“Sonra Resulullah (s.a.v.), bize, ev halkýna; bütün dünyâ ve âhiret yalarmýn hepsiyle dua etti. Annem:
“Ey Allah'ýn resulü! Bu Enes, senin küçük hizmetkârýndýr. Allah'a, un için dua et!” dedi.
Bunun üzerine bana, bütün haydarla dua etti. Bana yaptýðý duanýn sonunda: Eksir mâlehu ve veledehu ve Bârik lehu fîh” (=Allahým! Bunun ilmi ve zürriyetini çoðalt! Ona, bu hususta bereket ihsan eyle!” diyordu. [805]
Açýklama:
Bu hadislerde, Resulullah (s.a.v.)'in kýldýrdýðý namazýn, nafile namaz olduðu ve nafile mazýn, cemaatla kýlýnmasýnýn caiz olduðunu göstermektedir.
Ayrýca misafirin, ev sahibine dua etmesinin caiz olduðu ve özel bir dua istenildiðin de jn için de dua edilmesinin caiz olduðu bu hadisten anlaþýlmaktadýr.
Enes'in teyzesi Ümmü Haram, Resulullah (s.a.v.)'in süt annesidir. Ümmü Haram, Enes'in si Ümmü Süleym ile birlikte otururdu. Bu bakýmdan Resulullah (s.a.v.), sýk sýk bu iki dini ziyarete giderdi. Bazen bu ziyaret saatlerine, namaz vakti isabet ederdi. Bu sebeple de nazýn ilk sünnetini yada farz namaza baðlý olarak kýlýnan revatib sünnetlerinden birini ýda kýlardý.
556- Enes b. Mâlik (r.a)'tan rivayet edilmiþtir:
“Resulullah (s.a.v.), Enes ile annesine yada teyzesine namaz kýldýrdý. Enes;
“Resulullah (s.a.v.), beni sað tarafýna ve kadýný da arkamýza durdurdu” dedi. [806]
Açýklama:
Bu hadis, bir erkek ile bir kadýnýn imamýn arkasýnda namaz kýlmak istedikleri zaman nasýl saf oluþturacaklanný açýklamaktadýr. Buna göre imama uyan kimseler, bir erkek ve bir kadýndan ibaret olduðu zaman erkeðin imamýn saðýnda ve kadýnýn da ikisinin arkasýnda durmasý gerektiðini ifade etmektedir.
Kadýn, erkeklerin safýnda namaza durduðu zaman cumhura göre namaz sahihtir. Hanefilere göre ise kadýnýn namazý sahihtir, fakat erkeklerin namazý bozulur.
557- Peygamber (s.a.v.)'in hanýmý Meymûne (r.anhâ)'dan rivayet edilmiþtir:
“Resulullah (s.a.v.) namaz kýlar, ben de onun hizasýnda bulunurdum. Secde ettiðinde bazen elbisesi bana deðerdi.
Açýklama:
Hurma yapraklarýndan örülmüþ küçük bir hasýr üzerinde namaz kýlardý. [807]
558. Ebu Saîd el-Hudrî (r.a)'tan rivayet edilmiþtir:
“Ebu Saîd el-Hudrî, Resulullah (s.a.v.)'in yanýna girip onu bir hasýr üzerinde namaz kýlar, secde ederken bulmuþtu.” [808] 550 nolu hadisin açýklamasýnda da geçtiði üzere; hasýr ve benzeri sergiler üzerinde namaz kýlmak caizdir.
Ýbn Battal, seccade üzerinde namaz kýlmanýn caiz olduðu hususunda ilim adamlarý arasýnda görüþ birliði bulunduðunu, sadece Ömer b. Abdulaziz'in seccade üzerine toprak dökerek secde ettiðini, bunun da onun seccade üzerine secde etmeyi caiz görmediðine deðil tevazu ve huþudaki derecesine delalet ettiðini söylemiþtir.[803] Salât 20, Ezan 78, 161, 164, Teheccüd 25; Ebu Davud, SaÝât 70, 612, 91, 658; Salât 173, 234; Ncsâî, Mesâcîd 43, Ýmame 19; Ýbn Mâce, Salât 44, 975; Ahmed b. 217.
[804] Buhâri, Edcb 81, 112; Tirmizî, Salat 248, 333.
[805] Buharý, Edebü'l-Müfred, 88; Nesâî, Ýmame 20; Ahmed b. Hanbel, Müsned, 3/193, 217; Avâne, Müsned, 2/76-77; Tayâlisî, Müsned, 2027.
[806] Ebu Dâvud, Salat 69, 609; Nesâî, Ýmame 20, 21; Ýbn Mâce, Ýkametu's-Salat 44, 975.
[807] Buharý, Hayz 30, Salât 19, 107; Ebu Dâvud, Salat 90, 656; Ýbn Mâce, Ýkametu's-Salat 63, 1028.
[808] TirmÝzî, Salat, 332; Ýbn Mâce, Ýkametu's-Salat 63, 1029, 69, 1048.