Visal Orucu By: reyyan Date: 12 Aralýk 2011, 08:39:44
24. Visal Orucu
2360. ...Ýbn Ömer (r.a)'dan rivayet edildiðine göre, Rasûlullah (s.a.) (insanlarý) visal orucundan menetti. Oradakiler;
Ama sen visal yapýyorsun, yâ Rasûlallah! dediler. Hz. Peygamber.
"Ben sizin gibi deðilim. Bana (Rabbim tarafýndan) yedirilir ve içirilir," buyurdu.[186]
Açýklama
Visal orucu; iki veya daha çok gün, geceleri hiç iftar etmeden oruca devam etmektir.Bunun oruç tutulmasý mekruh olan günlerde de kesmemek þartýyla bütün sene oruç tutmak olduðunu söyleyenler de vardýr. Ancak bu görüþ pek benimsenmemiþtir. Ýbn Nüceym Bahru'r-râik adýndaki eserinde; þekk günü oruç tutmak mekruhtur. Visal orucu da mekruh oruçlardandýr. Ebû Yûsuf ve Muhammed, visal orucunu; aralarýnda iftar etmeden iki gün oruç tutmaktýr, þeklinde izah etmiþlerdir" der.
îmâm Nevevî de þunlarý söyler; "Ulemâmýz visal orucunun men' edildiði konusunda hem fikirdirler. O, iki veya daha çok gün, aralarýnda yiyip içmeden oruç tutmaktýr."
Hadîs-i þerîfin Buhârî'deki rivayetinde; "Oradakiler; sen visal orucu tutuyorsun ya Rasûlallah, dediler." cümlesinin yerine; "Müslümanlardan birisi, ama sen visal orucu tutuyorsun; dedi" manasýna gelen cümle yer almýþtýr. Bu farklý ifâdelendiriþ, rivayetler arasýnda bir zýddiyet olduðuna delâlet etmez. Hz. Peygamber'e söyleyenin bir kiþi olduðu halde, oradakilerin bu söze rýzâlarýndan dolayý, hepsine nisbet edilmiþ olmasý mümkündür. Ayrýca hadîsenin iki ayrý zamanda vuku' bulmuþ olmasý da imkân dahilindedir.
Hadîs-i þerîfte önce, Hz. Peygamber'in visal orucunu yasak ettiði söylenmektedir. Söz konusu yasaðýn, bundan sonra gelecek olan hadîste ifâde edilen yasaða iþaret olmasý muhtemeldir. Ayrýca, Buhârî'nin Hz. Enes*-den; Rasûlullah (s.a.)'ýn, "Visal orucu tutmayýnýz," buyurduðuna dâir olan rivayeti, îbn Ömer'den yaptýðý "Hz. Peygamber orucu vasletti, insanlar da vaslettiler. Fakat bu onlara zor geldi. Bunun üzerine (Rasûlullah) halký bundan nehyetti," þeklindeki rivayet ve Hz. Aiþe'den rivayet ettiði þu haber visal orucunun nehyedildiðine dâir haberlerdendir. "Rasûlullah (s.a.) Ýnsanlarý kendilerine rahmet olarak visal orucundan nehyetti."
Hattâbî; Visal orucunun ümmetine yasak olduðu halde Hz. Peygamber için mubah olan þeylerden birisi olduðunu söyledikten sonra ümmet için yasak oluþunun hikmetlerini þöyle beyân eder: "Buna sebep, oruçlunun zayýflayýp kuvvetten düþmesi böylece farz olan ocuca ve diðer ibadetlere gücü yetmez bir hale gelmesi veya oruçtan usanmalarý ve onlarýn karþýlaþtýklarý sýkýntýnýn, farz olan orucu da terketmelerine sebep olma ihtimalidir."
Nevevî de bu yasaðýn hikmetini tayinde aþaðý yukarý Hattâbî'nin söylediklerinin aynýsýný söyler.
Hadîs metninde görüldüðü üzere; Hz. Peygamber'in adý geçen orucu yasaklamasýndan sonra, kendisine "ama sen visal orucu tutuyorsun," þeklinde ta'rizde bulunulmuþ, Rasûlullah (s.a.)'de buna, "ben sizin gibi deðilim, bana yedirilir ve içýrilir." karþýlýðýný vermiþtir.
Rasûlullah'a Allah tarafýndan' yedirilip içirilmesinden maksadýn ne olduðunda birkaç ihtimal mevcuttur.
1. Cenâb-ý Allah Hz. Peygamber'e yemiþ-içmiþ gibi kuvvet verir. Dolayýsýyla yeme-içme ihtiyacý duymadan .ibâdetine devam edebilir.
2. Gerçekten Allah (c.c.) ona geceleri yedirip, içirir. Bu hal de onun visaline mâni deðildir. Bu sâdece ona mahsûs bir haslettir. Ümmete yasak olduðu halde, Rasülullah'ýn yapmasýnda veya onu tatbikinde mahzur olmayan þeylerin baþka misalleri vardýr. Meselâ, efendimizin göðsü altýn bir tastaki su ile melekler tarafýndan yýkanmýþtýr. Oysa altýn kabýn dünyada kullanýlmasý yasaktýr.
3. Hz. Peygamber'in visal orucu esnasýnda geceleyin yeyip içmesi, uyku halinde yeyip içenin haline hamledilir, uyku halinde yeyip içenin açlýðý ve susuzluðu gittiði halde orucu bozulmadýðý gibi, bu durumda iken Hz. Peygamber'in orucu da bozulmaz. Bu Ýzah Ýbmý'l-Münzîr'e aittir.
4. Cenâb-ý Allah, Rasûlullahý, kendi azametini düþündürmek, sevgi ve muhabbeti ile içini doldurmak ve marifeti ile gýdalandýrmak sureti ile onu yemekten içmekten müstaðni kýlar. Ýbn-i Hacer'in bu izahý îbnu'l-Kayyým el-Cevzî tarafýndan da benimsenmiþtir. Ýbnu'l-Kayyým, bu tür beslenmenin maddî beslenmeden daha çok gýdalý olduðunu söyleyerek; "çok küçük bir tecrübesi olanlar bile, kalbin ve ruhun gýdalanmasýnýn, cismin gýdalanmasýna ihtiyaç göstermeyeceðini bilirler," der.
Hadîs-i þeriften, arada iftar etmeden peþi peþine iki veya üç gün oruç tutmanýn yasak olduðu anlaþýlmaktadýr. Ancak bu yasaðýn hükmü konusunda bâzý farklý görüþler vardýr. Bunlar bir sonraki hadîsin þerhinde ortaya konulacaktýr.[187]
2361. ...Ebû Said el-Hudrî Peygamber (s.a.)'i þöyle buyururken dinlemiþtir;
"Aralarýnda iftar etmeden peþi peþine oruç tutmayýnýz. Hanginiz böyle visal orucu tutmak isterse, sehere kadar tutsun.
"Ama sen visal orucu tutuyorsun” dediler.
"Ben sizin gibi deðilim. Þüphesiz benim için bir yediren var, bana yedirir, bir içiren var, bana içirir."[188]
Açýklama
Aralarýnda iftar etmeden peþi peþine oruç tutmayý yasaklama bakýmýndan bu hadîs de önceki hadîse benzemektedir. Farklý olarak bu hadîste, Peygamber (s.a.)'in visal yapmak isteyenlerin, sehere kadar oruçlarýný uzatýp o zaman iftar etmelerini tavsiye buyurduðu belirtilmektedir.
Hz. Peygamber'in bu tavsiyesi, güneþ battýktan sonra oruç olmaz diyenlerin aleyhine bir delildir. Gerçi Ibn Huzeyme, Rasûlullah (s.a.)'ýn, sahâbilerin oruçlarým sahur vaktine kadar uzatmalarýný men' ettiðine dâir bir hadîs rivayet etmiþtir. Ancak bu rivayet râvîleri arasýnda bulunan Ubeyd b. Humeyd'den dolayý güvenilirliðini kaybetmiþtir. Ýþaret edilen Ýbn Huzeyme hadîsinin sahîh olmasý halinde, Rasûlullah (s.a.)'ýn önce orucu sahura ve sabaha kadar uzatmayý men' ettiðine sonra da, üzerinde durduðumuz Ebû Said hadîsinde belirtildiði üzere seher vaktine kadar uzatmaya müsaade ettiðine hamledilir.
Bu hadîste de Rasûlullah (s.a.)'m, kendisinin yedirilip içirildiðini, bu sebeple sahâbîlerin kendisine benzemediklerini söylediði görülmektedir. Hz. Peygamberin yedirilip içirilmesinden maksadýn ne olduðu, önceki hadîsin þerhinde izah edilmiþtir.
Bu ve önceki hadîsleri, arada iftar etmeden peþi peþine iki veya daha fazla gün oruç tutmanýn Hz. Peygambere has bir þey olup, bunun ümmet için yasak olduðu anlaþýlmaktadýr. Ancak bu yasaðýn hükmü nedir? Bu konuda ihtilâf edilmiþtir:
Cumhura göre bu þekilde oruç tutmak mekruhtur. Çünkü Buhârî'nin Ebû Hureyre'den rivayet ettiði bir hadîste, Hz. Peygamberdin ashabý ile birlikte orucu vaslettiði bildirilmektedir. Bu, orucu vasletmenin haram olmadýðýný gösterir. Ýþaret edilen hadîs þu þekildedir:
Rasûlullah (s.a.) iftar etmeden peþi peþine oruç tutmaktan men' etti. Bunun üzerine müslümanlardan bir adam;
Ama yâ Rasûlallah! sen vaslediyorsun! dedi. Efendimiz;
"Hanginiz benim gibidir? Ben geceyi, rabbim bana yedirir ve içirir olduðu halde geçiririm." buyurdu. Ýnsanlar visale son vermek istemeyince, Hz. Peygamber de onlarla birlikte orucu iki gün peþi peþine uladý. Sonra hilâli gördüler. Rasûlallah;
"Eðer hilâl gecikseydi orucu ulamayý arttýracaktým," buyurdu.[189]
Sahîh-i Müslim'de de Enes b. Mâlik'ten rivayet edilen ve Rasûlullah (s.a.) zamanýnda ashabýn orucu vaslettiklerini bildiren bir haber mevcuttur.
Rasûlullah'ýn, ashabýný visalden nehyettiði halde, onlarla birlikte vas-lederek oruç tutmasý, onlarýn visali býrakmak istememelerine karþý bir cezadýr.
Eðer visal haram olsaydý, Hz. Peygamber ashabýn orucu vasletmeleri-ne hiç müsamaha etmez, onlarý kesinlikle men' ederdi.
Zahirî mezhebine göre, visal haramdýr. Ýbnu'l-Arâbî, Mâlikîlerden de ayný görüþü nakletmiþtir. Bunlar bu bâbda zikredilen hadîslerin zahirine sarýlmýþlardýr. Ayrýca, Taberânî'nin el-Mu'cemu'l-Evsât'ýnda Ebû Zer (r.a.)'den yaptýðý þu rivayet de bu görüþün delilleri arasýndadýr;
"Cebrail (a.s.), Rasûlullah (s.a.)'e; "Allah (c.c.) senin visalini kabul etti. Bu, senden sonra hiç kimseye helâl deðildir," dedi.
Cumhur, Taberânî'nin bu hadîsinin isnadýnýn sahîh olmadýðým, dolayýsýyla delîl olamayacaðým söylerler.
Ýçlerinde» Abdullah b. ez-Zübeyr ve Mâlikîlerden Îbnu'l-Vaddah'ýn da bulunduðu bir gurup, visalin mubah olduðunu söylemiþlerdir. Kadý îyâz bunun, Ýbn Vehb, Ýshâk ve Ahmed b. Hanbel'den de nakledildiðini söylemektedir. Bunlar da Hz. Peygamberdin ashabý ile birlikte orucu vaslettiðini bildiren hadîslere dayanmaktadýrlar.[190]
Bazý Hükümler
1. Visâl, Hz.Peygamber için mübâh, ümmeti için yasaktýr.
2. Halktan birisinin, âlime, onun yaptýðý bir hareketi hatýrlatarak ta'rizde bulunmasý caizdir.
3. Hz. Peygamber'i Cenâb-ý Allah kendi fadlýndan yedirir, içirir.[191]
[186] Buhârî, savm 45; Müslim, sýyâm 59; Ahmed b. Hanbel, II, 23, 112; Darimî, savm 14; Mâlik, sýyâm, 37.
Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 9/206.
[187] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 9/206-208.
[188] Buharý, savm 48, 50; Dârimî, savm 14; Ahmed b. Hanbel, III, 8, 87, 96.
Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 9/208-209.
[189] Buharý, temennî 9, savm 49, hudud 42; i'tisam 5.
[190] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 9/209-210.
[191] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 9/210.
Ynt: Visal Orucu By: yagmur_7-c Date: 27 Temmuz 2016, 16:01:51
Esselamu aleykum
Visal orucu tutsak dayanir miyiz bilmem ama peygamber efendimiz sav visal orucunu bizlere men etti...Rabbim orucumuzu hayr eylesin inþallah...
Ynt: Visal Orucu By: Bilal2009 Date: 27 Temmuz 2016, 16:40:30
Ve aleykümüsselam ve rahmetüllah . Visal orucunu Peygamberimiz tavsiye etmemiþtir . Rabbim bizleri Peygamberimiz gibi oruç tutanlardan eylesin . Rabbim paylaþým için razý olsun.
Ynt: Visal Orucu By: ceren Date: 27 Temmuz 2016, 20:53:06
Aleykumselam.Peygamber efendimiz her gun oruc tutmanin vucuda iyi olmayacagini bu yuzden bir gun oruc tutulup bir gun bozulmasini emir etmistir.Rabbim razi olsun paylasimdan...