Cinayet nedir ? By: sumeyye Date: 07 Aralýk 2011, 15:33:22
CÝNAYET NEDÝR?
1315 Cinayet kelimesi; aðaçtan meyvayý düþürmek manasýnadýr. Ýslâmý ýstýlahta: "Gerek nefse tealluk etsin, gerek mala tealluk etsin, Allahû Teâla (cc)'nýn haram kýldýðý bir fiili irtikap etmeye cinayet" denilmiþtir.(169) Fûkahanýn, "cinayet" kavramýný, daha ziyade insanýn hayatýna ve uzuvlarýna karþý iþlenmesi haram kýlýnan fiilleri izah için kullandýðý bilinmektedir.(170) Þurasý muhakkaktýr ki; "Cinayetler" daha ziyade ferdi ýzdýrar halinde býrakmaktadýr. Ýslâm toplumunu, ferd vasýtasýyla ilgilendirmektedir. Bu suçlarda "kul hukuku" daha aðýrlýktadýr. Cinayete muhatab olan ferd ve ailesi verilecek cezada söz sahibidir. Hududlarda þefaat ve af sözkonusu olmadýðý halde; gerek öldürmede, gerek yaralamada, zarara uðrayan ferdin veya ailesinin affetmesi mümkündür.(171) Ancak "Ulû'lemr'in veya Kadý'nýn"; ne þefaat, ne de af yetkisi, sözkonusu deðildir. Ancak sulh olmalarýný veya zarara uðrayan tarafýn affetmesini istirham edebilir. Fakat kat'iyyen bu konuda emir veremez, yetki kullanamaz.
1316 Allahû Teâla (cc)'nýn haram kýldýðýný irtikap etmek ve farz kýldýðýný ihmal etmek de; birer "cinayet" hükmündedir. Mesela; insanýn kendini öldürmesi veya kasden bir uzvunu koparmasý haramdýr. Ýntihar eden kimse; Allahû Teâla (cc)'nýn tekliflerine karþý ayaklanmýþ ve imtihandan kaçmýþtýr. Tevbe imkâný bulamadan ölmüþse, kendisini büyük bir azab beklemektedir. Fûkaha; "intihar eden kimsenin cenaze namazý kýlýnýrmý, kýlýnmaz mý?" suali çerçevesinde farklý sonuçlara varmýþtýr. Fakat intihar etmenin, büyük günah olduðu hususunda ittifak vardýr. Ferdin; kendi nefsine karþý iþlediði cinayetler (nehyedileni irtikap, emredileni yapmamak) konumuzun dýþýndadýr.
1317 Fukahanýn cinayet kavramýný ele alýþý dikkatle incelenirse; iki hadise ile karþý karþýya geliriz. Birincisi; masum olan bir kimsenin, haksýz yere öldürülmesidir ki, buna "cinayet fi'n-nefs" denir. Ýkincisi; masum bir kimsenin vücudundan uzvunun koparýlmasý, ta'tili (iþlemez hale getirilmesi) veya yaralamasýdýr ki, buna "cinayet madûnen'nefs" denir. Yani öldürmeden daha aþaðý olan cinayet.(172) Kasden iþlenen bir cinayet haramdýr.
(169) Þeyh Abdülgani El Meydani-El Lübab fi Þerhi'l Kitab-Beyrut: 1400 C: 3, Sh: 140. Ayrýca Ömer Nasuhi Bilmen-Hukuki Ýslâmiyye ve Islahat-ý Fýkhiyye Kamusu-ist: 1976 C: 3, Sh: 27-28, Þeyh Nizamüddin ve Heyet-El Feteva-ý Hindiyye-Beyrut: 1400 C: 6, Sh: 2 (Not: Esasen "Hesaba çekilmeyi gerektiren her türlü suça "Cinayet" denilmiþtir. Öldürme, uzvun koparýlmasý veya ta'tili (iþ göremez duruma getirilmesi) Cana karþý iþlenen cürümdür. Zina etmek, zina iftirasýnda ve gayr-i meþru iliþkilerde bulunmak "ýrz ve namusa" karþý iþlenen "cinayettir"; yol kesmek, soygun, hýrsýzlýk, gasb ve siyasi sebeble milkiyeti tahdid "mala" karþi iþlenen cinayettir.
(170) Ýmam-ý Serahsi-El Mebsut-Beyrut: ty C: 27, Sh: 84. Ayrýca Ýbn-i Hümam-Fethû'l Kadir-Beyrut: 1318 D. Sadr. Mtb. C: 8, Sh: 244, Molla Hüsrev-Dürerû'l Hükkam fi Þerhi'l Gureri'l Ahkam-Ýst: 1307, C: 2, Sh: 88.
(171) Ýmam-ý Kasani-El Bedaiû's Senai-Beyrut: 1974 C: 7, Sh: 246. Ayrýca Ýmam-ý Serahsi-A.g.e. C: 26 Sh: 59 (Not: Kýsasý taleb etmek; öldürülen kimsenin gerek neseb noktasýndan, gerek sebeb (hýsýmlýk, akrabalýk) notkasýndan mirasçýsý (asabesi) olan kimselerin hakkýdýr. Bu hak, kat'i nasslara tanýnmýþtýr. Þefaat ve afv yetkisi de; kýsasý taleb etme hakký olan herkese aittir.) (172) Ömer Nasuhi Bilmen-A.g.e. C: 3, Sh: 28.