Deliller ve isbat mecburiyeti By: sumeyye Date: 04 Aralýk 2011, 16:18:36
DELÝLLER VE ÝSBAT MECBURÝYETÝ
1851 Adâletin tam olarak tecelli edebilmesi için; dava edilen hakkýn isbat edilebilmesi þarttýr. Çünkü Kadý (hâkim); taraflarýn getireceði ve ortaya koyacaðý delilileri esas alarak bir hüküm vermek mecburiyetindedir. Davacý haklý bile olsa; varlýðýný isbat edemediði müddetçe, hakkýný elde edemez. Ýslâm fýkhýnda isbat mecburiyeti dava açan kimsenin üzerindedir. Davalý inkâr ederse, yemin teklif edilebilir. Nitekim bir Hadis-i Þerifte: "Beyyine (Delil ile isbat) dava eden kimse üzerinedir. Yemin etmek ise; inkâr edene teklif edilir"(164) hükmü beyan buyurulmuþtur. Hakký kat'i olarak ortaya koyacak her delil (Beyyine) Hâkim'in (Kadýnýn) hükmüne mesned teþkil edebilir. Bunlar þehâdet, yemin, ikrar, yeminden nükûl, yazýlý vesikâlar, emâreler ve hâkimin þahsen durumu bilmesi þeklinde tasnif edilebilir. Önce "Þâhidlik" konusunu gündeme getirelim.
(164) Ýmam-ý Merginani-El Hidaye Þerhû Bidayetü'l Mübtedi-Kahire; 1965 C: 3 Sh: 156-157 , Ayrýca Molla Hüsrev-Dürerû'l Hükkam fi Þehrû Gureri'l Ahkam-Ýst: 1307 C: 2 Sh: 333, Ýbn-i Hümam-A.g.e. C: 6 Sh: 155.