Süneni Ebu Davud
Pages: 1
Misvak Kullanmak By: reyyan Date: 02 Aralýk 2011, 21:43:41
25. Misvak Kullanmak


 

46. ...Ebû Hüreyre' den (r.a.) rivayet edildiðine göre Resûlullah (s.a.) þöyle buyurmuþtur: "Eðer mü'minlere zorluk vermeyecek olsay­dým yatsý namazýný geciktirmelerini ve her namaz (baþýn)da misvak kul­lanmalarým emrederdim."[217] 

 

Açýklama

 

Misvâk, diþleri temizlemek için kullanýlan lifli bir aðacýn dallarýna denir. Bunlarýn bir karýþ boyunda kesilerek ucundan kabuðu soyularak lifleri çýkarýlýr ve bu kýsýmla diþler fýrçalanýr.

Abdest alýrken aðzýn yýkanmasý sýrasýnda misvak kullanýlmasý sünnettir.

Misvakýn en iyisi Erâk aðacýndan olanýdýr. Bununla mîsvâklenince su ile birleþtiðinde mikrop öldürücü bir madde oluþtuðu bilinmektedir.

Hz. Peygamber muhtelif hadis-i þeriflerinde müslümanlarý misvak kul­lanmaya teþvik etmiþtir. Bunlardan bazýlarý þu mealdedir:

"Biriniz geceleyin namaz kýlmaya kalkarsa misvak kullansýn. Çünkü, o namaz kýlmaða kalkýnca kendisine bir melek gelerek aðzýný onun aðzýna temas ettirir. Artýk o kulun aðzýndan çýkanlar melâikenin aðzýna girer"[218]

"Misvak Allah'ýn rýzasýný kazandýrýr ve aðzý temizler"[219]

"Misvak kullanarak kýlman namazýn fazileti; Misvak kullanmadan ký­lýnan namazdan yetmiþ kat fazladýr"[220]

"Size misvaký tavsiye ederim"[221]

Misvak kullanmanýn fazileti hakkýndaki görüþlerden bazýlarýný da þöy­lece sýralayabiliriz:

Evzâî, "Misvak abdestin yansýdýr. Bilhassa namaz kýlýnacaðý zaman, abdest alýrken, Kur'an okurken, uykudan uyandýktan sonra ve aðýz kokusu bozulunca, misvak kullanmanýn ehemmiyeti artar. Gece namazlarýna kal­kýnca, cuma günü ve keza uykuya yatarken, vitir namazýndan sonra, sabah­leyin ve yemekten önce misvak kullanmak mustehaptýr" demiþtir.

îbn Dakiki'1-Ýd ise misvak kullanmanýn hikmetini þöyle açýklamýþtýr: "Na­maz kýlýnacaðý zaman misvak kullanmanýn müstehap oluþundaki hikmet, Al­lah'a yaklaþma hali oluþundandýr. Binâenaleyh ibâdetin þerefini göstermek için bu hâlin kemal ve temizlikle muttasýf olmasý icab eder."

Bezzâr'ýn Hz. Ali (k.v.)'den rivayet ettiði bir hadiste misvak kullanma­nýn Kur'an-ý Kerim dinleyen melâike ile ilgili olduðu, melâikenin ona, aðzýný aðzýna deðdirecek kadar yaklaþtýðý beyan edilir.

Misvakýn nasýl kullanýlacaðýna gelince, misvak, sað ele alýnýr, serçe par­maðýnýn üstünden geçirilir, baþ parmakla altýndan tutulur. Islatýlan aðzýn sað tarafýndan baþlanýr, diþlere enine sürülür.

Oruca mâni deðildir.

Misvak bulunmaz veya abdest esnasýnda diþleri kanatýrsa yerine parmak kullanýlabilir. Þöyle ki, baþparmak aðzýn sað tarafýna, þehâdet parmaðý-da sol tarafýna salýnarak üst ve alt diþler ovalanýr.[222]

 

Bazý Hükümler

 

1. Misvâk kullanmak, Resulü Ekrem için farz ise de ümmeti için mendubtur. Çünkü farz kýlýnmayýþýnýn se­bebi açýklanmýþtýr: Zorluk korkusu... Binaenaleyh Davûdu Zahirî gibi farz diyen alimler varsa da hadis-i þerif onlarýn aleyhine delildir.

Bazý kimseler misvakýn dînin sünnetlerinden olduðunu, diðer bazýlarý­nýn ise abdestin, bir takýmlarý da namazýn sünnetlerinden olduðunu söyler­ler. Bazý kimselere göre ise, dinin sünnetlerinden olmasý abdestin sünnetlerinden olmasýna mâni deðildir. Cumhurun görüþü de budur.

2. Hanefi âlimlerin çoðuna göre, abdest alýrken misvaklanmak sünnet­tir. Namazdan önce misvak kullanmak ise uygun deðildir. Zira abdestin bo­zulmasý ihtimali vardýr. Namazdan önce misvak kullanýlmasýný teþvik eden hadisler abdest öncesi kullanýlmaya hamledilmelidir.

3. Þafiî ulemasý ise, bu hususta abdestten önce ve namazdan önce misvaklanmayý teþvik eden hadisleri ayrý ayrý mütelaa ederek "hem abdestten ön­ce, hem de namazdan önce misvaklanmak müstehabtýr" derler.

Ýmam A'zam'a göre misvak kullanmak, dinî bir sünnet olduðundan her zaman kullanýlýr.Tatarhâniyye'de nakledildiðine göre þu vakitlerde misvak kullanmak müstehabtýr: a .Namaza kalkýlacaðýnda, b. Abdestten Önce, c. Aðzýn kokusu deðiþtiðinde,

d. Uykudan kalkýnca.

Îbnu'l-Hümâm bu maddelere ilâveten "diþler sarardýðý zaman da mis­vak kullanmak müstehaptýr" der.[223]

4. Misvak kullanmanýn sayýsý hakkýnda.muayyen bir adedi yoktur. Diþ­lerin temizlendiðine kanaat getirilinceye kadar sürtülür.

5. Bu hadis-i þerif, Peygamber (s.a.)in ümmetine olan sonsuz þefkat ve merhametine delildir.. Zira misvak kullanmayý farz kýlmamasý ancak onlara sýkýntý vermemek içindir.

6.  Hadis-i þerifin hükmü umûmî olduðu için, bütün namazlar için ab­dest alýndýðýnda misvak müstehaptýr. Bu

hususta farz ve nafile namaz mü­savidir.

7. Bu hadisle Nesâî oruçlu bir kimsenin öðleden sonra misvak kullan­masýnýn müstehap olduðu hükmüne varmýþtýr.

8. Bazýlarý da bu hadis-i þeriften mescidde dahi misvak kullanýlabileceði kanaatine varmýþlardýr. Zira her namaza kalkýþta misvak kullanmak söz ko­nusudur. Mescitlerse, namaz kýlýnan yerlerdir.

9. Mutlak emir vücub ifâde eder.

10. Bu hadis-i þerif yatsý namazýný, gecenin ilk üçte birine kadar veya yarýsýna kadar geciktirmenin mendub olduðuna da delildir. Bu sayede kiþi namazý bekleme sevabý alýr. Çünkü insan namazý beklediði müddetçe namaz-daymýþ gibi sevap alýr. Buhârî'nin rivayet ettiði bir hadiste, "Siz namazý bek­lediðiniz müddetçe namazdasýnýz" buyurulur. [224]

 

47....Zeyd b. Hâlid el-Cühenî[225]’ den, demiþtir ki; Resûlullah (s.a.)ý, þöyle buyururken iþittim: "Mü'minlere sýkýntý vermeyecek olsaydým, her zaman (basýn)da misvak kullanmalarýný emrederdim”

(Hadisi Zeyd'den rivayet eden (Ebû Seleme de dedi ki: "Ben Zeyd'i kulaðýna -kâtiplerin kulaklarýna kalem koyduklarý yere misvak koy­muþ olarak mescidde otururken gördüm. Her namaza kalkýþýnda mis­vak kullanýrdý."[226] 

 

Açýklama

 

Ýbn Cerîr misvakýn kulak üzerine, kalem mahalline konulmasýnýn hikmetini þöyle açýklamýþtýr: Bu halde kullanýlmasý ol­dukça kolay ve sahibine devamlý misvaklanmayý hatýrlatýr. Bu sayede o da sünneti ihmal etmemiþ olur. Ayrýca mescidde saç sakal taramak da caizdir. Caiz deðildir diyenler vücuttan ayrýlan kýlýn pis olduðunu kabul edenlerdir. Ýmam Mâlik, Ebû Hanife, Ahmed ve Þafiî'den sahih olan kavle göre kýl te­mizdir ve dolayýsýyla mescidde saç taramakta da bir sakýnca yoktur. Zira Nebiyyi Ekrem saçým mescidde taramýþ, yarýsýný Ebu Talha'ya, diðer yarýsýný da orda bulunanlara vermiþtir.

Buna dayanarak bugün müslümanlar misvaký uygun bir cebe koymak suretiyle bu sünneti kolayca yerine getirebilirler.

Ýbn Reslân gerek kulak üzerinde misvaký taþýma ve gerekse namaza kal­karken misvaklanma sünnetlerinin unutulduðunu, bu yüzden müslümanlarýn mes'ul olacaklarýný yana yakýla anlatýr.[227]

 

Bazý Hükümler

 

1. Her namaz kýlýnacaðý zaman misvak kullanmak sünnettir.

Fýkýh ulemasýnýn bu mevzudaki görüþlerini bir önceki hadisin þerhinde açýklamýþtýk.

2. Her ne kadar Mâliki ulemasýndan bazýlarý mescidi kirleteceði düþün­cesiyle "Mescitlerde misvaklanmak mekruhtur" demiþlerse de, bu hadis-i þe­riften caiz olduðu anlaþýlmaktadýr.

Mescidde misvak kullanma ve taranma konusunda Þeyhülislam Takýyyuddin Ýbn Teymiyye Fetâvâ'da þunlarý söylemektedir:

"Mescidde misvak kullanmanýn mekruh olduðunu iddia eden hiçbir âlime tesadüf etmedim. Bilâkis bütün nakledilen haberler selef-i sâlihinin mescid­de misvak kullandýklarýna delâlet ediyor. Mendil vesaire ile aðýz, burun te­mizlemek sünnetle ve ulemanýn ittifakýyla sabittir. Keza mescidde abdest almak da caizdir. Abdest alýrken misvak kullanýlacaðýna göre misvakýn mescidde kullanýlmasýnýn mekruh oluþu nasýl iddia edilebilir? Mescidlerde namaz ký­lýndýðý ve namaza kalkarken misvak kullanmanýn müstehap olduðu göz önüne getirilirse, mescitlerde misvak kullanmanýn mekruh olduðu iddiasýnýn ne kadar tutarsýz ve mesnetsiz olduðu ortaya çýkacaktýr."

 

48....Muhammed b. Yahya b. Hibbân, Abdullah b. Ömer'in oðlu Abdullah[228] 'dan rivayet ettiði hadiste dedi ki; "Abdullah b. Ömer'in oðlu Abdullah'a: dedim ki "Sen (in baban) Ýbn Ömer'in abdestli ve abdestsiz iken her namaz için abdest almasýnýn sebebi nedir? dedim. Abdullah da; "(Amcasýnýn kýzý) Esma bint-i Zeyd b. El-Hattâb*'ýn kendisine, Abdullah b. Hanzala b. Ebî Âmir **'in þöyle dediðini nak­letti: "Resûlullah (s.a.) abdestli ve abdestsiz iken her namaz için ab­dest almakla emrolundu. Bu ona zor gelince her namaz için misvak kullanmakla emredildi." Ýbn Ömer'e gelince "O, kendinde bu gücü bulduðundan dolayý her namaz için abdest almaya devam etti."

Ebû Dâvûd dedi ki, "Bu hadisi Ýbrahim, tbn Sa'd, yine Muham-med b. Ýshak'tan rivayet etmiþ, ancak ibrahim, Abdullah b. Abdul­lah yerine “Ubeydullah b. Abdullah” demiþtir.[229]

 

Açýklama

 

Mekke'nin Fethinden önceki tarihlerde Cenab-ý Peygamber (s.a.) ve ümmeti "Ey Ýman edenler namaza kalkacaðýnýz za­man yüzünüzü ve ellerinizi (dirsekleriyle beraber) yýkayýn ve baþlarýnýza mes­nedin, iki topuða kadar ayaklarýnýzý da yýkayýn”[230] âyetinin zahiriyle amel ederek her namaza kalkýþlarýnda abdestli bile olsalar yeniden abdest alýrlardý.

171 numaralý hadis-i þerifte de açýklanacaðý gibi Hz. Enes (r.a.) "Ne-biyyi Ekrem (s.a.)her namaz için abdest alýrdý da biz(abdestimiz bozulma-dýðý müddetçe) bir abdestle istediðimiz kadar namaz kýlardýk" demiþtir. Bu da gösteriyor ki her namazdan önce abdest alma emri sadece Efendimiz (s.a.)e yöneliktir. Nitekim açýklamakta olduðumuz hadis-i þerifte de "her namaz için abdest Ýle emrolundu" cümlesi bu emrin sadece Peygamberimize ait olup ümmetine ait olmadýðýný ortaya koymaktadýr.

Daha sonra da bu durum Abdullah Ýbn Hanzala hadisi (yani üzerinde durduðumuz hadîs) ve Büreyde hadisleriyle nesh edilmiþtir.[231] Hz. Bürey-de'nin rivayeti þöyledir: "Peygamberimiz (s.a.) her namaz için abdestli bile olsa yeniden abdest alýrdý. Bu durum Mekke'nin fethine kadar devam etti. Bu amel zor gelmeye baþlayýnca neshedildi de Resûlillah (s.a.) Fetih yýlýnda bir abdestle bir kaç namaz kýldý. Ancak abdest bozulunca abdest alýnmakla yetinildi ve her namaz için misvak kullanma emri geldi."

Ýbn Ömer Hazretleriyse kendinde her namaz için abdest almak gücünü görünce eskisi gibi (her namaz için abdest almaya) devam etti.[232]

Netice: Bu emrin sadece Peygamber Efendimize yönelik olduðunu söy­leyenler bulunduðu gibi, Ümmeti için de geçerli olduðu görüþünde olanlar da vardýr. Nitekim, Dârimî'nin Sunen'inde beyân edildiðine göre Hz. Ali (k.v.) de her namaz için abdest alýrdý ve (delil olarak) Mâide Sûresinin 6. âyetini okurdu.

Hattâbî, "Bu hadis bir teyemmümle iki farklý namaz kýlýnamaz diyen­ler için bir delildir. Çünkü her namaz için abdest alýnmak emredilince ona baðlý olarak teyemmüm de emredilmiþ oldu. Fakat abdestle ilgili nesh geldi­ðinde teyemmüm zikredemediði için, teyemmüm eski hali üzere kaldý. Bu, Hz. Ali (k.v.) Ýmam Mâlik, Þafiî, Ahmed ve Ýshak'ýn görüþüdür" demektedir.[233]

 

Bazý  Hükümler

 

1. Her namaz için abdest tazelemek müstehaptýr.

2. Bu hadis her abdest alýrken misvak kullanma sün­netini kuvvetlendirmektedir.

3. Bir de bu hadis, Allah Teâlâ hazretlerinin, hükümlerden istediðini neshettiðine delildir. Ayrýca bu nesih ve benzerleri ile Resulüne son derece merhametli olduðuna da bir iþarettir.[234]

[217] Buhârî, cum'a 8; temenni 9; savm 27; Müslim, tahâre 42; Tirmizî, tahâre 18; Nesâî, ta­hâre 6; mevâkît 20; Ibn mâce, tahâre 7; Dârimî, salât 168; Muvatta, tahâre 114-115; Ah-med b. Hanbel I, 80, 120; II, 245, 250, 259, 287, 399, 400, 429, 433, 460, 509, 517, 531; IV, 114. 116; V, 193, 410, VI 325, 429.

Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnevi: 1/ 89.

[218] Münzirî, el-Tergîb ve't-terhib, I, 166.

[219] Buhari, Savm 27; Nesâî, tahâre 4; Ýbn Mâce, tahâre 7; Dârýmî, vudü', 19; Ahmed b. Hanbel, I, 3, 10; VI, 47, 62, 124, 146, 238.

[220] Ahmed b. Hanbel VI.272; Münzirî, Terðib,I,167.

[221] Ýbn Mâce, Ýkâme 83; Muvatta; tahâre 113; Ahmed b. Hanbel II, 108.

[222] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnevi: 1/ 90-91.

[223] Ýbnu'l-Hümâm, Fethii'l-Kadfr, I, 16.

[224] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnevi: 1/ 91-92.

[225] Zeyd b. Halid, Ebû Abdurrahman yahut Ebû Talha'dýr. Meþhur sahabelerdendir. Resû­lullah iie birlikte HudeybÝye Musâlehasýnda bulunmuþtur. Mekke'nin Fethi günü Cüheyne kabilesi'nin bayraktarý idi. 81 hadis rivayet etmiþtir. Bunlardan 5'ini Buhârî ve Müslim müþtereken nakletmiþlmerdir. Kendisinden Yezîd, Abdurrahman b. EbÝ Umre ve Ýbn Mü-seyyeb rivayette bulunmuþlardýr. Kûfe'de bir rivayete göre de Medine'de-hicrî 78. sene­de vefat etmiþtir. (Bilgi için bk. lbnu'1-Esir, Üsdiý'l-gabe, II, 284).

[226] Buharî, cuma 8; temennî 9, savm 27; Müslim, tahâre 42; Tirmizî, tahâre 18; Nesâî, tahâ- re 6; Mevâkît 20; Ýbn Mâce, tahâre 7; Dârimî, salât 168; Muvatta, tahâre 114-115; Ah-med b. Hanbel I, 80, 120; II, 245, 250, VI, 114, 115, 325, 439, V, 193, 410.

[227] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnevi: 1/ 93.

[228] Abdullah b. Abdullah b. Ömer, Ebû Abdurrahman el-Medenî. Babasýndan ve Ebû Hu-reyre'den, kardeþi Hamza'dan hadis rivayet etmiþtir. Kendisinden de Zuhrî, Nâfî', Mu-. hammed b. Abbâd ve Abdullah b. Ebî Seleme Hazretleri rivayette bulunmuþlardýr. Vekî', Ebû Zür'a ve Nesâî güvenilir bir kiþi olduðunu söylerler. îbn Hýbban da güvenilir râviler arasýnda zikretmiþtir. Îbn Sa'd'a göre de az hadîs rivayet eden güvenilir bir râvîdir. tbn Ebî Âsim, mürsel bir rivayetinden dolayý onu sahabeden saymaktadýr. Hicrî 105 senesin­de Hiþam b. Abdulmelik'in hilâfeti zamanýnda vefat etmiþtir. Kendisinden, Buhârî, Müs­lim, Ebü Davûd ve Nesâî rivayette bulunmuþtur. (Bilgi için bk. Ibnu'1-Esîr, ÜsdýTI-gabe, III, 300).Esma bint-Ý Zeyd b. el-Hattab: Hazret-i Ömer'in torunudur. Îbn Mende ve Ýbn HÝbbân sahabeden olduðunu söylemiþlerdir. Ebû Dâvud da ondan hadis rivayet etmiþtir.Abdullah b. Hanzala b. Ebî Âmir, Künyesi Ebu Abdirrahman veya Ebû Bekr'dir. Saha­be olmak þerefini kazananlardandýr. Doðrudan doðruya Resut-i Ekrem'den (s.a.) ve Ömer, Abdullah b. Selam ve Ka'bu'l-Ahbâr'dan rivayetleri vardýr. Kendisinden de Abdullah b. Yczid el-Hutâmî ve Kays b. Sa'd gibi birçok âlimler hadis rivayet etmiþlerdir. Hicretin 4. senesinde dünyaya geldi. 63. senesinde vefat etti. Kendisinden Ebû Dâvud hadis riva­yet etmiþtir. (Geniþ bilgi için bk. tbn Sa'd, Tabak*I, V, 65; Buhârî, et-Tarihu'I-kebÝr, V, 68; îbn Ebî Hatim, d-Ccrb ve'Ma'uH, V, 29; lbnu'1-Esîr, Üsdü'1-gabe, III, 218; Ze-hebî, A'lftmu'n-nýýbctt III, 321-325; tbn Hacer, el-tsabe, II, 299; Tehzîbn't-Tehzîb, V, 193.).

[229] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnevi: 1/ 93-95.

[230] el-Maide (5), 6.

[231] Koçkuzu, Ali Osman; Hadiste Nfisih-Mensah, s. 194.

[232] bk. 172 numaralý hadis-i þerif ve dipnotu.

[233] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnevi: 1/ 95.

[234] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnevi: 1/ 96.

Ynt: Misvak Kullanmak By: Rüveyha Date: 24 Aralýk 2014, 21:13:29
Esselamu Aleyküm ve Rahmetullah..Efendimiz misvaða çok ehemmiyet vermiþ..ÝnþaAllah bizler de mislince ehemmiyet verenlerden oluruz..Mevlam anladýklarýmýzý , hayatýmýza geçirmeyi nasip etsin inþaAllah..Rabbim razý olsun kardeþim.
Ynt: Misvak Kullanmak By: sedanurr Date: 28 Nisan 2018, 09:50:35
Ve aleykümüsselam Rabbim bizleri Peygamber Efendimiz in sünnetlerine tabi olanlardan eylesin. Rabbim paylaþým için razý olsun..
Ynt: Misvak Kullanmak By: Bilal2009 Date: 28 Nisan 2018, 14:22:19
Ve aleykümüsselam Rabbim bizleri sünneti seniyyeden ayýrmasýn Rabbim paylaþým için razý olsun
Ynt: Misvak Kullanmak By: Sevgi. Date: 27 Haziran 2018, 01:36:18
Aleyküm selam misvak kullanmak sünnettir ve diþlere çok faydasý vardýr

radyobeyan