Deniz Suyuyla Abdest Almak By: reyyan Date: 02 Aralýk 2011, 21:00:37
41. Deniz Suyuyla Abdest Almak
83....Saîdibn Seleme, Muðîra îbn Bürde'nin, Ebû Hüreyre (r.a.) yi “Þöyle derken dinledim" dediðini haber verdi: Bir adam Resûlul-lah (s.a.) e:
"Ya Resûlallah, biz deniz yolculuðu yaparýz ve beraberimizde pek az su taþýrýz. Onunla abdest alýrsak susuz kalýrýz. Bu durumda deniz suyundan abdest alabjjir miyiz?" diye sordu. Resûlullah (s.a.) de:
"O (denizin) suyu temiz, ölüsü helâldir" buyurdu.[389] [390]
Açýklama
Hadis-i þerifte ResuI-ü Ekrem'in kendisine deniz suyunun hükmü sorulduðu halde, denizdeki yaþayan hayvanlarýn ölüsünden de bahsetmesi, þüphesiz Üzerinde durulmasý gereken bir mes'eledir. Deniz suyunun hükmünü soran kimsenin þüphesizdeniz suyunun tadýnýn ve kokusunun deðiþik olmasýndan ileri gelmektedir. Tuzlu ve kokusunun bozuk oluþu sebebiyle içilmesi mümkün olmadýðýndan temizlikte 4e kullanýlmasýnýn caiz olamayacaðýný zannetmiþtir. Diðer taraftan deniz suyunun bu açýk olan temizleyicilik vasfýný bilmeyen kiþinin deniz hayvanlarýnýn temiz olup olmadýðýný ise hiç bilmediði anlaþýldýðýndan Rasul-i Ekrem (s.a.) bu hususu da açýklamaya lüzum görmüþ ve o anda suya olan ihtiyaçlarý balýða olan ihtiyaçlarýndan fazla olduðu için cevaba suyun hükmünü bildirerek baþlamýþtýr.
Usulcüler arasýnda meþhur olan "cevab suale uygun olmalýdýr" sözünün anlamý, "sorulan þeyin hükmünü eksiksiz Ýfâde etmelidir" demektir. Yoksa "cevabta fazlalýk olmamalýdýr" demek deðildir.
Deniz hayvanlarýnýn ölçüsü hakkýnda ulemâ arasýnda çeþitti görüþler vardýr. Ýmam Mâlik, þâfiî ve Ahmed'e göre "denizde yaþayan bütün hayvanlarý yemek helâldir". Þâfi'î ve Ýmam Ahmed'den gelen bir rivayette ise, "kurbaðadan baþka bütün deniz hayvanlarý helâldir". Ayrýca Þâfîî, Mâlikî ve Hanbelî'lere göre, denizde yaþayanlarýn hükmü, karada yaþayanlarýn hükmüne benzer. Yani þeklen karada yaþayan temiz hayvanlara benzeyenler helâldir; temiz olmayan kara hayvanlarýna benzeyenler de haramdýr.
Hanefi ulemasýna göre, suda yaþayan, hayvanlardan her nevi balýk etleri helâldir. Kalkan balýðý, sazan balýðý, yunus balýðý, yýlan balýðý bu cümledendir. Fakat diðer su hayvanlarý haram sayýlýr. Meselâ yengeçler, midyeler, istiridyeler, Ýstakozlar, helal deðildir. Etleri yenilmez. Deniz aygýn, deniz domuzu gibi balýk suretinde olmayan denir hayvanlarýnýn yenilmeleri helâl olmadýðý gibi avlanmalarý da helâl görülmemiþtir.
Suda kendi kendine zahiren sebebsiz olarak ölüp de suytm yüzüne çýkan balýklar yenilemez. Fakat suyun çekilip kurumasýndan, fazla sýcaktan, soðuktan dolayý ölen veya kuþlar tarafýndan öldürülen, su içinde baðlý tutulmakla öldürülen, buz arasýnda sýkýþarak ölen balýklar helâldir.
"üzerinden suya” çekilmesiyle "suyun kenara atmasýyla ölen (balýðý) yiyin, ama sebebsiz ölüp su yüzüne çýkan yemeyin" mealindeki hadis 3815 numarada gelecektir.
Balýklar temiz olmayan sularýn içinde bulunmuþ olsalar da etleri yenilebilir. Avlanan bir balýðýn içinden çýkan balýk saðlam ise yenilir. Diðer mezheb imamlarýnýn delili mevzumuzu teþkil eden bu hadistir. Hanefîlerin delili ise,"V o (Resul-i Mükerrem) onlara (domuz eti ve ölmüþ hayvan eti gibi) habis olan þeyleri haram kýlar”[391] âyetiyle Ýmam Ahmed ve Ýbn Mâce'nin riva yet ettikleri, "Bize iki ölü, iki de kan helal kýlýndý. Ýki ölü, çekirge ile bank; iki kan ise karaciðer ile dalaktýr"[392] hadis-i þerifidir. Çünkü bu hadis, mevzuumuzu teþkil eden hadisteki "meyte (ölü)" kelimesini "balýk" olarak açýklamaktadýr.
Timsah gibi hem karada hem de denizde yaþayan hayvanlara gelince; bu husus Malikî ulemâsý arasýnda ihtilaflýdýr. Bu mevzuda el-Bâcî Muvattâ Þerhi'nde þöyle diyor:
Deniz hayvaný iki kýsýmdýr; bir kýsmý karada yaþayamaz. Balýk türleri gibi. Diðeri karada da yaþayabilir: kurbaða, yengeç ve kaplumbaða gibi. Balýk ne þekilde ölürse ölsün tahîrdir ve yenilir. Mâlik ve Þafiî böyle hükmetmiþlerdir. Ebû Hanife ise, kendi kendine ve sebebsiz Ölen balýk yenilemez demiþtir. "Deniz avý ve taamý sizler için helâl kýlýndý"[393] âyeti ve (bu babta geçen) hadis bizim delilimizdir. Lügat ehli olan Ömer b. el-Hattab (r.a.) âyetin tefsirinde; "Deniz avý senin avladýðýndýr. Taamý da denize atýlandýr", demiþtir. Meyte kelimesi kayýtsýz olarak Þer-i þerifte kullanýldýðý zaman boðazlanmadan Ölen hayvan demektir.
Deniz kurbaðasý ve kaplumbaðasý gibi karada da hayatýný sürdürebilen hayvan Mâlik'e göre temiz ve helâldir. Boðazlanmasý gerekmez. îbn Nâfi ise, bunlar sebebsiz Ölürse pistir ve haramdýr, demiþtir. Ýmam Mâlik'e göre
bunlar balýk gibi deniz hayvaný olup boðazlanmasýna ihtiyaç yoktur, Ýbn Nâfi' ise bunlar kuþ gibi karada yaþayabilen hayvanlardýr.[394]
Hanbelî âlimlerine göre deniz hayvanlarýndan kurbaða, yýlan ve timsah yenilmez diðerlerinin hepsi yenilir.
Þafiî âlimlerine gelince genel hüküm þudur:
Yalnýz denizde yaþayan ve karada yaþayamayan hayvanlar fealýk þeklinde olmasa bile yenilir. Deniz köpeði ve deniz domuzu gibi... Fakat hem denizde hem karada yaþayabilen hayvanlarýn yenilmesi haramdýr. Kurbaða yengeç, yýlan, kaplumbaða ve timsah gibi... Minhâc'ýn þerhi Nihfiyetü'l-Muhtâc Müellifi Allame Muhammed er-Renüt konu hakkýnda þöyle der: "Karada yaþayamayan deniz hayvanlarýndan balýk türü nasýl ölürse Ölsün yenilir. Çünkü Cenab-ý Allah; "Deniz avý ve taamý sizin için helâl kýlýndý"
buyurmaktadýr.[395] Sahâbîlerin ve tabiinin cumhuru âyetteki "taam"ý "su yüzünde kalan" diye yorumlamýþlardýr. (Bu babta geçen) hadis de sahihtir. Ancak su yüzünde kalan balýk, þayet þiþerek sýhhî yönden zarar verecek durumda ise yenilmesi haramdýr.
Karada yaþayan diðer deniz hayvanlarý da nasýl Ölürse ölsün, en sahih kavle göre, balýk gibi helâldir. er-Ravda'da belirtildiði gibi karada yaþayamayan bütün deniz hayvanlarýna "semek (balýk)" denilir.
Balýktan baþka deniz hayvanlarýnýn helâl olmadýðýna dair bir gnrüþ vardýr. Bu görüþün delili; "Bizim için iki meyte helâl kýlýndý. Bunlar da balýk ve çekirgedir" hadisidir. Fakat" semek(balýk)" kelimesinin bütün deniz hayvanlarýna verilen bir isim olduðu gerekçesi ile bu görüþ reddedilmiþtir.
Þâfîî mezhebindeki diðer bir kavle göre deniz hayvaný, eðer karadaki benzeri yenilen cinsten ise yenilir. Aksi takdirde yenilmez. Buna göre deniz merkebi ve deniz köpeði yenmez.
Kurbaða yengeç, yýlan ve kaplumbaða gibi hem denizde hem de karada .yaþayabilen hayvan yenilmez. Çünkü bunlar hem habistir, hem de zararlýdýr. Mûtemed olan görüþ de budur.[396] [397]
Bazý Hükümler
1. Bir meselevi bilmeyen kimse, Onu Öðrenmek için bilen bir kimseye sormalýdýr.
2. Deniz yolculuðu yapmak caizdir. "Hac, umre ve savaþ haricinde gemiye binilemez" mealindeki 2489 numaralý hadiþ-i þerif ise, sahih deðildir.
3. Susuzluk korkusu, içme suyunun taharette kullanýlmasýna mânidir. Yani o suyun abdest ve gusülde kullanýlmasý gerekmez.
4. Deniz suyu ile taharet caizdir. Cumhurun görüþü, budur.
5. Deniz hayvanlarýnýn etleri helâldir. Konuyla ilgili açýklama yukarýda geçmiþtir.
6. Balýðýn helal olmasý için boðazlanmasý gerekmez.
7. Müftiye bir mesele sorulduðu zaman fetvasýnýn anlaþýlmasý için lüzumlu gördüðü yardýmcý bilgileri de aktarmasý müstehabdýr.[398]
[389] Tinnizî, tahâre 53; Nesâî, tahâre 46; miyah 4, Sayd 35; Ýbn Mâce, tahâre 38; sayd 18; Mu vatta', tahâre 12, sayd 12; Dârimî, vudu 53; sayd 6; Ahmed b. Hanbel, II, 237,361, 378, 393; III, 373; V, 365.
[390] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnevi: 1/ 156..
[391] el-A'raf (7) 157.
[392] Îbn Mâce, Sayd 9; ct'ime 31; Ahmed b. Hanbel H, 97.
[393] el-Maide (5), 96.
[394] el-Bâci'nin sözü burada bitti.
[395] el-Mâide (5), 96.
[396] bk. Hatipoðlu, Haydar: Sünen-i Ýbn Mflce Terceme ve Þerhi, I, 590-591.
[397] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnevi: 1/ 157-159.
[398] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnevi: 1/ 159.
Ynt: Deniz Suyuyla Abdest Almak By: RAMAZAN 7/D Date: 05 Mayýs 2017, 19:04:03
Es Selamün Aleyküm . Ýslamda , insanlar çaresiz kaldýðýnda bir kolaylýk vardýr daima .
Rabb'im rýzasýna ulaþan kullarýndan eylesin .
ALLAH cc razý olsun
Ynt: Deniz Suyuyla Abdest Almak By: ceren Date: 05 Mayýs 2017, 21:38:05
Aleykumselam.Deniz suyu temiz ve helal oldugu icin abdest alinabilir.Rabbim razi olsun bilgilerden...
Ynt: Deniz Suyuyla Abdest Almak By: Bilal2009 Date: 06 Mayýs 2017, 14:31:34
Ve aleykümüsselam Rabbim paylaþým için razý olsun
Ynt: Deniz Suyuyla Abdest Almak By: Sevgi. Date: 06 Mayýs 2017, 14:37:32
Aleyna ve aleykümüsselam denizde yolculuk yaparken deniz suyu ile abdest alabiliriz mahsuru yoktur inþaAllah