Bir Yeri Kiraya Verme By: saniyenur Date: 27 Kasým 2011, 20:42:46
17- Bir Yeri Kiraya Verme
1412- Câbir b. Abdullah (r.a)'tan rivayet edilmiþtir:
“Resulullah (s.a.v.), bir yeri kiraya vermeyi yasakladý.” [663]
1413- Câbir b. Abdullah (r.a)'tan rivayet edilmiþtir:
“ResululÝah (s.a.v.)'in sahabilerinden bazý kimselerin fazla yerleri vardý. Resulullah (s.a.v.):
“Kimin fazla yeri varsa onu, ya eksin yasa din kardeþine karþýlýksýz olarak emanet versin. Karþýlýksýz emanet vermeyecekse yerine sahip olsun” buyurdu. [664]
1414- Câbir b. Abdullah (r.a)'tan rivayet edilmiþtir:
“Biz, Resulullah (s.a.v.) zamanýnda su kenarlarýný sahibine vermek koþuluyla araziyi üçte birine yada dörtte birine alýrdýk. Derken Resulullah (s.a.v.) bu mesele için ayaða kalkýp:
“Kimin bir yeri varsa onu eksin. Ekmeyecekse din kardeþine karþýlýksýz olarak emanet versin. Dina kardeþine de karþýlýksýz olarak vermeyecekse ona sahip olsun” buyurdu. [665]
1415- Abdullah Ýbn Ömer (r.a)'tan rivayet ediimistir:
“Abdullah Ýbn Ömer, tarlalarýný, Resulullah (s.a.v.) zamanýnda, Ebu Bekr, Ömer, Osman'ýn devlet baþkanlýðý ile Muaviye'nin emirliðinin ilk dönemlerinde kiraya verirdi. Muaviye'nin emirliðinin sonunda, Râfi' b. Hadîc'in; Peygamber (s.a.v.)'in, tarlalarý kiraya vermeyi yasaklamasý ile ilgili bir hadis rivayet ettiðini duydu. Ben de, Abdullah Ýbn Ömer'in yanýnda olduðum halde, hemen Râfi' b. Hadîc'in yanma girip bu meseleyi sordu. Râfi b. Hadîc:
“Resulullah (s.a.v.), ekinliklerin kiraya verilmesini yasak ediyordu” dedi.
Bunun üzerine Abdullah Ýbn Ömer, bu iþten vaz geçti. Bir daha kendisine bu mesele sorulursa, Râfi' b. Hadîc:
“Resulullah (s.a.v.)'in bunu yasak ettiðini söyledi” derdi. [666]
Açýklama:
Tarlanýn kiraya verilmesi konusunda genel olarak üç görüþ vardýr:
1- Bazý alimlere göre, ne karþýlýðýnda olursa olsun tarlayý kiraya vermek caiz deðildir, Ýbn Hazm bu görüþtedir.
2- Ebu Hanîfe, Þafiî ve bir çok alime göre; karþýlýðý ne olursa olsun araziyi kiraya vermek caizdir. Fakat araziden çýkacak mahsulün bir kýsmý karþýlýðýnda araziyi kiralamayý caiz görmezler.
Ebu Hanîfe, arazinin vereceði ürünün miktarý ve hatta meyvenin çýkýp çýkmayacaðý belli olmadýðý için bu muameleyi meçhul bir ücret karþýlýðýnda yapýlan kiralama olarak görmektedir.
Ýmam Muhammed ile Ýmam Ebu Yusuf, bu tür uygulamanýn caiz olduðunu belirtmiþlerdir. Bunlara göre, bu tür bir uygulama, mudarabeye benzer. Çünkü her ikisi de elde edilecek kazançta ortak olmak üzere, sermaye bir taraftan ve emek karþý taraftan olarak kurulan bir ortaklýktýr. Mudarabede, elde edilecek kazanç belli olmadýðý halde caizdir.
Ýmam Mâlik'e göre ise; arazinin, yiyecek maddesi karþýlýðýnda kiralanmasý caiz deðil, yiyecek maddesi dýþýnda bir þey karþýlýðýnda kiralanmasý caizdir.
3- Tarlanýn belirli bir yerinden çýkacak olan mahsul, tarla sahibinin ve geri katan ise emek sahibinin olmak üzere yapýlan bir ziraî ortaklýk caizdir. Bunlarla ilgili geniþ hükümler için fýkýh kitaplarýna bakýlabilir.[663] Nesâî, Muzâraa 2; Ýbn Mâce, Ruhun 8, 2454; Ahmed b. Hanbel, Müsned, 3/369.
[664] Buhari, Muzâraa 18, Hibe 35; Nesâî, Muzâraa 2; Ýbn Mâce, Ruhun 7, 2451; Ahmed b. Hanbel, Müsned, 3/354
[665] Beyhakî, Sünemi'I-Kübrâ, 6/130
[666] Buhârî, Ýcare 22, Muzaraa 18; Ebu Dâvud, Büyü 31 (3394); Nesâî, Muzaraa 2; Ýbn Mâce, Ruhun 8 (2453)