Edeb ya hu!

Edeb ya hu! By: gül_i-zemheri Date: 18 Temmuz 2009, 14:25:25

EDEB YA HU!

Hekim’e sordular:

-Edebi kimden öğrendin?

-Edebsizlerden, dedi.Beğenmediğim davranışlarını uygulamaktan kaçındı.

Osmanlı toplumunun kültürel yapısı incelendiğinde hüsnü hat levhalarının önemli bir yere sahip olduğu görülür.İnsanların sıkça girip çıktıkları, ayak altı tabir edilebilecek yerlerle evlerin en güzide yerlerine asılan bu tür levhalardan birisi de “Edeb ya hu!” dur.

Sözlüklerde; zarafet, güzel ahlak, nefis terbiyesi, mahlûka merhamet ve sevgi gibi anlamlara gelen edeb, sahibini utanılacak davranışlardan alıkoyma duygusudur.

Toplumlar erdemli insanların omuzlarında yükselir.İnsanı erdemli kılan özelliklerin başında ise edeb gelir. Nitekim şair bunu şöyle ifade eder:

Ehl-i irfan arasında aradım kıldım talep

Her hüner makbul imiş illa edeb illa edeb

Edeb binasını inşa edememiş toplumlar ilim ve teknikte ne kadan ileride olurlarsa olsunlar yıkılmaya mahkumdurlar. Romalılar, Lüt Kavmi, Semud Kavmi gibi toplumlar edeb dışı davranışlarıyla yok olup gitmişlerdir.

İslam baştan sona edeb dinidir.”Ben güzel ahlakı tamamlamak için gönderildim.” diyen Peygamberimiz de edeb dini olan İslamı bize anlatan en güzel örnektir.C.Hakk’ın eşref-i mahlukat olarak yarattığı insanın her hareketini gördüğü, izlediği, bildiği kabul edilirse bu derece edebin mihenk noktası anlaşılacaktır.

Bıçağı, kaşığı ve çatalı sağ elle tutmak, çay ve kahveyi höpürdetmeden içmek, başkalarına kötü söz söylememek, esnerken ağzını elin arkasıyla kapatmak, “kapıyı kapat” yerine “kapıyı ört” demek, hapşırdıktan sonra elhamdülillah demek, birisi konuşurken sözünü kesmemek….gibi bir sürü haslet…Bütün bunlara günlük hayattan yüzlerce daha eklemek mümkündür.Anasına koca karı, babasına moruk diyen densizlere edebi anlatmak yersizdir belki.Bu gün sokaklarda dolaşan hippi kılıklı gençlere edeb kaynaklarından beslenme imkanı verilseydi sanırım netice daha müspet olacaktı.

Edeb sahibi kişi alçak gönüllüdür; cömerttir; her türlü aşırılıktan uzaktır; merhametlidir; yalandan, hileden, gıybetten, kibir ve gururdan uzaktır; yaradılanı yaradandan ötürü hoş görendir.

“Eline, beline, diline sahip ol” prensibi insanın kendine ait olmayan bir şeyi almaması, kimsenin namusuna helal getirmemesi ve uygunsuz sözler söylememesidir.Zaten edeb kelimesi de e(eline), d(diline), b(beline) harflerinden oluşmaktadır ve insanın uyması gereken kuralları ortaya koymaktadır.Diğer taraftan “Elini tek, dilini pek, bilini berk tut” sözü de edebin başka bir tarifidir.

Hayatımızın her kademesinde yeme-içmeden konuşmaya,oturup kalkmadan çalışmaya her hareketimiz edeb dairesi içine alınmıştır.Bundan dolayı tarikatlarda edebin apayrı bir yeri vardır.Aslında müslümanın en önemli özelliği edebe riayettir.Çünkü Nurettin Topçu’nun ifadesiyle “Bizim ahlakımız hürmet, hizmet ve merhamet prensibini birleştiren aşk ahlakıdır.”

Bence insanın en büyük varlığı edebtir.Edebten nasibini alamamış kimsenin milletine faydalı olması mümkün değildir.İnsan, kendisini her türlü beladan koruyan edeb tacını bir an önce giymek zorunda olduğunu unutmamalıdır:

Edeb bir tâc imiş nur-ı Hüda’dan

Giy ol tacı emin ol her beladan

Bu yetmezse Mevlana’ya kulak verelim:

Ademoğlunun eğer edebten nasibi yoksa adem değildir,

Ademoğluyla hayvan arasındaki fark edebtir,

Gözünü aç da bak cümle Kelamullah’a,

Kur’an’ın bütün ayetlerinin manası edebten ibarettir.

Bu dahi yetmezse Yunus’u dinleyelim:

İlme ettim talep

İlla edeb illa edeb

Bu dahi yetmezse evimizdeki hüsnü hat levhasının okuyalım:

Edeb ya hu!

: Edeb ya hu! By: haber Date: 18 Temmuz 2009, 14:37:42
Sevgili Din kardeşim paylaşımınızı son harfine kadar okudum rabbim iyliklere vesile kılsın nazicazen bir şeyde ben söyleyeyim
edeb ile ilim bir kardeştir edebin olmadığı yerde ilim olmaz ilimin olmadığı yerde edeb bulunmaz selamlar dualar saygılar...

: Edeb ya hu! By: gül_i-zemheri Date: 18 Temmuz 2009, 14:41:32
teşekkür ederim efendim...amin inşallahh...bimukabelee...

: Edeb ya hu! By: gül_i-zemheri Date: 19 Temmuz 2009, 16:59:52
teşekkr ederiimm :))

Ynt: Edeb ya hu! By: yagmur_7-c Date: 07 Şubat 2014, 13:23:31
selammünaleyküm;

Gezdim Halep ile Şamı Eyledim ilmi talep. Meğer ilim bir hiç imiş
İllâ edep illâ edep...Hz.Mevlana.. :)
Edepli insan , edebin en hasını bile kişidir.rabbim iyliklere vesile kılsın nazicazen bir şeyde ben söyleyeyim
edeb ile ilim bir kardeştir edebin olmadığı yerde ilim olmaz ilimin olmadığı yerde edeb bulunmaz selamlar dualar saygılar... İlim ilim ile edep edep ile en güzel ikilidir. :) _ :) ♥

Ynt: Edeb ya hu! By: mevlüdekalınsaz Date: 08 Mart 2014, 08:26:50
Ve aleykümüsselam; Çok güzel bir konuya değinmişsinz.Rabbim razı olsun...
Rabbim haya perdeleri yırtılmış,edebden bir haber hale gelmiş toplumumuza ,unuttuğu hakikati tez zamanda öğretsin ve üzerlerine edeb giysisini yeniden giydirsin inşALLAH..
Edeb insanın benliğidir ve o olmadan hiçbir ibadet,yalvarış,yakarış fayda sağlamaz.Ne kadar da ilim ehli olsan edebden nasibini alamamışsan eğer büyük bir gaflet içindesindir ....Bu halinle ne kendine,ne de vatanına bir hayrın dokunmaz,dokunamaz.....
Rabbim bizleri edeb tacını giyen kullarından eylesin....Bizden nasıl razı olacak ise bizleri o hal içinde bulundursun inşALLAH....

Ynt: Edeb ya hu! By: Rüveyha Date: 23 Kasım 2014, 01:30:53
Ve Aleykümüsselam ve Rahmetullah.Mevlam razı olsun kardeşim..İlla edep illa edep ..Günümüzde edep bilincine çok daha ihtiyaç var..Mevlam bizleri edepten yoksun bırakmasın inşaAllah..

Ynt: Edeb ya hu! By: aysegul999 Date: 06 Ekim 2015, 20:02:03
Esselamu Aleykum ve rahmetullahi ve berekatuh ,Rabbim edebi elimizden dilimizdeki ve dahi gönlümüzden almasın. Âmin âmin âmin

Ynt: Edeb ya hu! By: rabiayldz Date: 28 Ocak 2016, 22:07:02
Ve aleykümselam ; bazı insanlar öyle edepsiz davranıyor ki.İnsanlar herkese edepli davranır ve kötü şeyler olmaz inşALLAH.Bütün insanlar birbirlerine edepli davranır.(AMİN).

Ynt: Edeb ya hu! By: ikranur 7d Date: 28 Ocak 2016, 22:34:31
selamun aleyküm.
bizlerde inş edepli kişilerden oluruz. Rabbim edepsiz kişilerden uzak tutsun inş.
Allah c.c. razı olsun.

Ynt: Edeb ya hu! By: ceren Date: 29 Ocak 2016, 02:47:56
Aleykumselam.Rabbim bizleri edebli gayali imanli kullarindan eylesin.Ona yakisir bir kul peygamber efendimize yakisir bir ummet olmayi nasip etsin insallah...

Ynt: Edeb ya hu! By: HAZİNE ŞAHİN 7D Date: 29 Ocak 2016, 11:37:14
Rabbim bizi edepli kullarından eylesinn

Ynt: Edeb ya hu! By: HALACAHAN Date: 02 Şubat 2016, 23:14:34
Hz Ali (r.a.) şöyle buyurmuş. "hiç bir süs edep kadar güzel değildir." Edep tacı ile taçlanırız insaallah.. Allah razı olsun

Ynt: Edeb ya hu! By: Mustafa/Samed Date: 02 Şubat 2016, 23:19:31
Ve Aleykümüsselam. Rabbim edepli kullarından eylesin bizleri. Paylaşım için Rabbim razı olsun.