Yetimlik Ne Zaman Sona Erer By: reyyan Date: 16 Kasým 2011, 21:49:49
9- Yetimlik Ne Zaman Sona Erer
2873... Ali b. EbîTalib'(in þöyle) dedi(ði rivayet olunmuþtur.) Rasûlullah (s.a.)'in þu sözü hatýrýmdadýr:
" Erginlik çaðýna geldikten sonra yetimlik yoktur. Gece-gündüz susmak da yoktur."[58]
Açýklama
Babasýný kaybetmiþ bir çocuk yetim sayýldýðýndan, ergenlik çaðýna gelinceye kadar malý üzerinde alýþ-veriþ gibi tasarruflarda bulunma yetki ve selâhiyyetine sahip olmadýðý gibi, evlenmek, boþanmak gibi medeni tasarruflarda bulunma salahiyetine de sahip deðildir.
Yetimin kendi malý ve davranýþlarý üzerindeki tasarruflarýnda bulunan bu kýsýtlama, onun ergenlik çaðýna girmesine kadar devam eder. Ergenlik çaðýna girdikten sonra, artýk yetimlikten dolayý tasarruflarýnda bulunan kýsýtlýlýk hali sona erer. Dolayýsýyle alýþ veriþte, evlenme ve boþanmalarda tam bir tasarruf yetkisine sahip olur.
Fakat bu yetim, ergenlik çaðýna girdiði halde akýl noksanlýðý sebebiyle reþid olamazsa onun tasarruflarý üzerinde bulunan kýsýtlýlýk hali yine devam eder.
Çünkü Cenâb-ý Hak þu âyet-i kerimelerde bunu emretmektedir:
a. "Allah'ýn sizi baþýna diktiði mallarýnýzý sefihlere (beyinsizlere) vermeyin!"[59]
b. "... Eðer borçlu olan kimse, aklý ermez ya da zayýf durumda ise ya da kendi yazdýramayacak durumda ise velisi onu adaletle yazdýrsýn"[60]
Görülüyor ki, burada mallarýnda tasarruf etme salahiyyeti ellerinden alýnýp vasilerine verilen iki sýnýf insandan bahsedilmektedir:
1. Ergenlik çaðýna gelmemiþ olanlar.
2. Sefihler (beyinsizler)
Bunlara ilaveten malýný israf edip kötüye kullanan kimselerin mallarýna da el konabilir. Ýflâs ederek mallarý borçlarýný ödeyemez duruma düþüp alacaklýlarýn kendisini kadýya þikayet ettiði kiþi buna misâldir. Bu durumda kadý o kimsenin mallarýna el koyar.
Fýkýh âlimleri, çocuðun malýnýn bulûð çaðýna erinceye ve ticarete ve malýný kullanmaya aklý yetinceye kadar, kendisine verilmemesi gerektiði hususunda ittifak etmiþlerdir. Çünkü Allah "yetimleri nikâh çaðýna erdikleri zamana kadar (gözetip) deneyin. O vakit kendilerinde bir akýl ve salâh gördünüz mü mallarýný kendilerine teslim edin....”[61] âyetinde bunu beyan etmektedir. Çocuðun malýnýn teslimi sýrasýnda þu iki þartýn bulunmasýný da gerekli kýlmaktadýr.
1. Çocuðun bulûða ermesi.
2. Rüþd (malý güzel bir þekilde tasarruf edebilme yeteneði) Ýmâm Þafiî'ye göre; üçüncü bir þart daha vardýr ki, bu da dindar olmasýdýr. Ýmâm Þafiî fâsýk bir kiþinin servetine tevbe edinceye kadar haciz konur görüþündedir. Yalnýz emsal kadar yiyecek içecek ve elbise verilir. Tevbe edip halini düzelttiði zaman, malý kendisine teslim edilir.
îmâm Þafiî âyette geçen "rüþd" kelimesine ''saðlam akýl ve saðlam din" manasý verdiði için, bu üçüncü þartý da gerekli görmüþtür.
Rüþd kelimesine "mâlý güzel bir þekilde tasarruf etme yeteneði" manasý veren Ýmam Ebû Hanîfe'ye göre; ilk iki þart yeterlidir. Üçüncü þarta gerek yoktur.
Cumhuri ulemaya göre; yaþlý kimselerin mallarýna da çocuklar gibi iyi kullanmadýklarý ve israf ettikleri takdirde haciz konabilir.
Ýmâm Ebû Hanife'ye göre; bir kimse yirmibeþ yaþýna girdikten sonra, malýný kullanmaya aklý ersin veya ermesin malý kendisine teslim edilir.
Ýnsanlar, ergenlik çaðýna genellikle ihtilâm olarak girdiklerinden metinde geçen ihtilâm = rüya görme ta'biri ergenlik çaðýna girme anlamýnda kullanýlmýþtýr.
Bu hadis-i þerifte yetimlik konusuyla beraber iþlenen diðer bir konu da, ibadet maksadýyla gündüzün akþama kadar aralýksýz susmanýn caiz olmadýðý konusudur. Câhiliyye döneminde ibadet niyetiyle günlerce susarlardý. Özellikle ittikâflarda buna çok önem verirlerdi. Fakat Ýslamiyet bu þekilde yapýlan ibâdetlerin meþru ve muteber olmadýðýný bildirerek bu kötü adeti kökünden yýkmýþtýr.
Münzirî'nin açýklamasýna göre; "Bu hadisin senedinde Buhari'nin ve Ýbn Hýbban'ýn, cerh ettikleri Yahya b. Muhammed el-Medenî vardýr. Ukay-li, bu hadisi rivayet ettikten sonra "Yahya*ya uyarak onun þeyhinden bu hadisi rivayet etmek doðru olmaz" demiþtir.[62]
[58] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnevi: 11/68-69.
[59] Nisa, (4) 5.
[60] Bakara, (2) 282.
[61] Nisâ, (4) 6.
[62] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnevi: 11/69-70.
Ynt: Yetimlik Ne Zaman Sona Erer By: HALACAHAN Date: 20 Aðustos 2016, 21:34:23
Ergenlik çaðýna ulasmakla bir çok sorumluluk artýk yüklenir gence ..Ve bu zaman diliminden sonra yetimlikte sona ermistir artik
Ynt: Yetimlik Ne Zaman Sona Erer By: ceren Date: 21 Aðustos 2016, 20:56:21
Aleykümselam.Ergenlik çaðýna giren insanlarýn yetimlik zamaný sona erer.Rabbim razý olsun paylaþýmdan...
Ynt: Yetimlik Ne Zaman Sona Erer By: Bilal2009 Date: 05 Aralýk 2016, 06:18:42
Ve aleykümüsselam Rabbim Bizleri doðru iþler yapanlardan eylesin Rabbim paylaþým için razý olsun
Ynt: Yetimlik Ne Zaman Sona Erer By: Sevgi. Date: 05 Aralýk 2016, 06:42:17
Aleyna Ve Aleykümüsselăm. Yetim olan bir çocuðun buluðu çaðýna girmesi ile yetimliði sona ermiþ olur. Mevlam bizleri herdaim kendine lâyýk kul olanlardan eylesin inþaAllah. Amin ecmain
Bilgiler için Allah ( c.c ) Razý olsun.
Ynt: Yetimlik Ne Zaman Sona Erer By: HALACAHAN Date: 05 Aralýk 2016, 12:08:48
Ergenlik çaðýna gelms bir gencin yetimlik durumu son buluyormus..Yeni bir bilgi daha ogrwndik Allah razi olsun
Ynt: Yetimlik Ne Zaman Sona Erer By: HALACAHAN Date: 10 Nisan 2017, 17:24:03
Babasýný kaybeden çocuk yetim kabul edilmektedir Ve yetimlikye ergenlik çaðýyla sona etmektedir