Mahled B. Halidin Rivayeti By: reyyan Date: 13 Kasým 2011, 19:32:16
18. Mahled B. Halidin Rivayeti
1718. ...Ebû Hüreyre (r.a.)'den rivayet edildiðine göre Peygamber (s.a.) þöyle buyurmuþtur:
"(Bulunduðu halde ilân edilmeyip) saklanan yitik deve(nin saklanmasýnýn) mâli cezasý kýymetinin ödenmesidir, ve onunla birlikte (kýymetinin) bir mislinin daha (verilmesidir.)[91]
Açýklama
Bu hadis-i þerifin zahirine göre bir deveyi bulduktan sonra ilân etmeyerek, vaktinde sahibinin eline geçmesini geciktirip de telef olmasýna sebep olmanýn mâlî cezasý o devenin deðerinin iki mislini sahibine ödemektir. Bu mevzuda imam Ahmed'in görüþü de budur, Ýmam Þafiî'nin eski görüþü böyle olduðu gibi Ömer b. el-Hattâb (r.a.)'ýn görüþü de böyledir.
Hz. Ömer'in, halifeliði yýllarýndaki uygulamasý böyle idi. Ancak Hz. Ömer bu uygulamanýn halka getirdiði zorluk sebebiyle halkýn bulduðu develeri almaktan kaçýnýp da telef olan yitik develerin adedinin arttýðýný görünceye kadar bu uygulamaya devam etti. Neticede bir çok yitik devenin bu uygulamanýn getirdiði külfet sebebiyle telef olduðu görüldü. Bu nedenle söz konusu uygulama Hz. Osman devrinde yürürlükten kaldýrýldý.
Nitekim Ýmam Mâlik'in rivayet ettiði þu hadis-i þerif de bu gerçeði ifade etmektedir: "Ömer b. Hattâb devrinde yitik develer yavrularlardý da yine onlara kimse dokunmazdý, Osman b. Affân zamanýnda Hz. Osman (bu durumu ortadan kaldýrmak için) bu develerin (alýnýp) ilân edilmelerini sonra (sahibi gelmediði takdirde) satýlmalarýný (bir gün) sahibi gelecek olursa, parasýnýn ona verilmesini emretti."[92]
"Fýkýh ulemâsýnýn büyük çoðunluðuna göre ise, bir kimsenin bulduðu yitik deveyi ilân etmeden elinde telef oluncaya kadar bekletmesinin malî cezasý devenin sadece kýymetini ödemektir. Kýymetinin iki mislini ödemek söz konusu deðildir. Bu görüþte olan ulemâya göre mevzumuzu teþkil eden hadiste ilan edilmeden telef oluncaya kadar elde tutulan deveden dolayý ödenmesi gerek paranýn devenin deðerinin iki misli olarak belirlenmesinden maksat, halký bu hususta titiz davranmaya teþvik ve onlarýn bu konuda gösterecekleri Ýhmâli önlemektir. Gerçekten onun deðerinin iki mislini ödemelerini istemek deðildir. Yahutta bu, Ýslâm'ýn ilk yýllarýnda geçerli olup da sonradan terk edilen bir uygulamadýr.
Bilindiði gibi bu hadis-i þerif 1710 numaralý hadisin bir parçasýdýr. Biz fýkýh ulemasýnýn bu konudaki görüþlerini sözü geçen hadisin þerhinde açýkladýk.[93]
[91] Beyhakî, es-Sunenu'1-kubrâ, VI, 191.
Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 6/378.
[92] Muvatta, akdiyye 51.
[93] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Þerhi, Þamil Yayýnlarý: 6/378-379.
Ynt: Mahled B. Halidin Rivayeti By: Bilal2009 Date: 27 Haziran 2018, 14:26:01
Esselamu aleyküm Rabbim bizleri Ýslam a uygun yaþayan kullarýndan eylesin Rabbim paylaþým için razý olsun
Ynt: Mahled B. Halidin Rivayeti By: Sevgi. Date: 30 Eylül 2023, 11:59:57
Esselâmu aleyküm Rabbim bizleri her zaman rýzasýna uygun þekilde hareket eden kullarýndan eylesin inþaAllah