Faide By: seymanur K Date: 29 Ekim 2011, 19:02:28
Faide:
Sadece baba ve dede, küçük olsun büyük olsun evlenmemiþ bekâr kýzý kendisine denk olan biriyle zorla evlendirebilir.
Bekareti ister helal bir yoldan ve ister haram bir yoldan bozulmuþ olan kadýn ise bülüð çaðma ermemiþ kadýnýn da evlendirilmesi caiz deðildir.Ýzin verse bile küçük olduðundan izni mu'teber deðildir. Kardeþ,amca ve diðer yakýnlar,bekareti bozulmuþ olsun,bozulmamýþ olsun buluð çaðýna ermemiþ olan kýzý evlendiremezler.Ancak buluð çaðýnda olaný evlendirebilirler.Bekareti olmayanýn sarih iznini almalarý gerekir.Bekareti bozulmamýþ olanýn sarih izni olabileceði gibi susmasý da izindir.
Kýzýn,babasý veya dedesi tarafýndan zorla evlendirebilmesi için kocanýn þu yönlerden kýza denk olmasý gerekir:
a) Neseb yönünden: Soylu kadýn,ancak soylu biriyle evlendirilebilir.
b) Meslek yönünden: Kocanýn mesleðinin düþük bir meslek olmamasý gerekir. Mesala, bir terzinin kýzý bir çöpçüyle zorla evlendirilemez.
c) Ýffet yönünden: Fasýk biri iffetli bir kadýna denk deðildir.
d) Saðlýk yönünden: Nikah kusurlarýndan birini taþýmamýþ olmasý gerekir. Mesela deli veya sara hastalýðýna yakalanan bir erkek böyle olmayan bir kadýna denk sayýlmaz.
e) Hür olma yönünden: Köle, azad edilmiþ veya bir kýsmý azad edilmiþ cariyeye denk deðildir.
Zenginliðin, denklikte aranýp aranmayacaðý hususunda ihtilaf vardýr. Kuvvetli görüþlere göre zenginlikte denklik aranmaz.
Þafii Mezhebi'nde baba ve gerektiðinde babanýn babasý olan dede 'Mücbir' velidir. Yani kýzýnýn nikahýný kýzýndan olur almadan kýyabilir. Burdaki hikmet kýzýn mücbir velisi olan babasý veya dedesi kýzdan daha iyi bir þekilde onun istikbalini görebilir. Ýþte bu nedenle Ýmam Þafii baba ve gerektiðinde dedeye bu selahiyeti vermiþtir. Ama bu selahiyeti vermekle beraber onlarý hiç bir zaman sonsuz yetkili kýlmamýþtýr. Bu nedenle denklik þartlarý olmasý kaydýyla ancak mücbir veli yetkisini kullanabilir. Denklik olmadýðý zaman mucbirlik de sakýt olur.
Denklik konusunda günümüzde insanlar -maalesef- para veya maddi varlýktan baþka bir þey bilmiyorlar. Halbuki diðer konularda da fýkýh kitaplarýnda 'Küfüvlük' olarak geçen denklik hususlarýný gözetmek lazýmdýr. Mücbir yetkisini kullanarak zorla yapýlan evlendirmelerde kocanýn kýzýn mehrini veremeyecek kadar fakir olmamasý ve kýzla evlendireceði erkek arasýnda bir düþmanlýðý bulunmamasý da þarttýr.
Bu þartlardan biri bulunmadýðý takdirde, kýydýrýlan nikah bâtýldýr. Ancak kýz izin verir ve izni de mükellef olduðu için mu'teber ise, bu takdirde evlendirilebilir.
Dul kadýn ise, ancak kendi muvaffakatý ve izniyle evlenedirilebilir.. Peygamberimiz (s.a.v.) þöyle buyurmuþtur:
"Dul kadýn evleneceði erkeði seçme hususunda kendi nefsine velisinden daha önceliklidir. Kýzýn kendi nefsini ilgilendiren bu dava hakkýnda izni alýnýr. Onun izni ise susmasýdýr" [2] [2] Müslim 1421, Tirmizi 1108.
Kadý Ebu Þuca’, Ðayet’ül-Ýhtisar ve Þerhi , Ravza Yayýnlarý: 436-438.