Rodos'un Fethi By: ehlidunya Date: 25 Ekim 2011, 01:00:01
Rodos'un Fethi
Ege Denizi'ndeki on iki adanýn en büyüðü olan Rodos, ayný zamanda Anadolu'ya en yakýn adalardandýr. Bir ara Müslüman Araplar tarafýndan da fethedilen ada, tarih boyunca çeþitli milletlerin idaresi altýnda kalmýþtýr. Saint-Jean (Hazret-i Yahya) þövalyelerinin 1308 tarihinde Filistin bölgesinden adaya gelip yerleþmesiyle adada yeni bir dönem baþlamýþtýr. Bu tarihten sonra Rodos, Hýristiyanlarýn doðudaki en önemli merkezi ve ileri karakolu hâline gelmiþtir. Osmanlý döneminde ise, Ýzmir'de sahip olduklarý kale sayesinde bölgede tutunabilen þövalyeler, Timur zamanýnda kalelerinin yýkýlmasý üzerine burayý terk etmek mecburiyetinde kalmýþlardýr. Ancak 'Fetret Devri'nin olaðanüstü þartlarýnda Çelebi Sultan Mehmed, þövalyelerin Ýzmir üzerinde hak iddia ederek yeni bir gâile çýkarmalarýný engellemek için onlara Bodrum Kalesi'ni vermiþtir.
Fatih Sultan Mehmed döneminde adanýn fethine yönelik üç teþebbüs de baþarýlý olamadý. Kanunî Sultan Süleyman devrinde ise adanýn fethi daha da önem kazanmýþtý. Çünkü Yavuz Sultan Selim tarafýndan fethedilen Mýsýr'ýn yeni bir eyalet olarak teþkilâtlandýrýlmasý ve bölgenin Osmanlý açýsýndan iktisadî olarak önem kazanmasýyla Ýstanbul-Mýsýr arasýndaki deniz ticaret yolunun güvenliði garanti altýna alýnmalýydý. Þövalyelerin sahip olduklarý güçlü donanmayla gerek hac kafilelerine gerekse Akdeniz'deki Türk ve Müslüman gemilerine verdikleri zararlar her zaman þikâyet konusu idi.
Kanunî Sultan Süleyman'ýn padiþahlýðýnýn ilk yýllarýnda yaþanan Canberdi Gazali Ýsyaný sýrasýnda þövalyelerin âsileri desteklemesi bardaðý taþýran son damla oldu. Yeni inþa edilen gemilerle daha da güçlenen Donanma-yý Hümâyûn 4 Haziran 1522 tarihinde Ýstanbul'dan hareket etti. Padiþah da on iki gün sonra 100 bin kiþilik kara ordusuyla yola çýktý. Nadiren görülen bir durum olmakla birlikte bu sefere Sadrazam Piri Mehmet Paþa'nýn amcasý olan Þeyhülislâm Zenbilli Ali Cemali Efendi de katýlmýþtýr. Donanma, yirmi günlük bir yolculuktan sonra Rodos'a gelmiþ, Kurdoðlu Muslihiddin Reis'in komutasýnda adaya asker çýkararak muhasara hazýrlýklarýna baþlamýþtý. 29 Temmuz'da muhasara baþladý. Kaleyi sekiz farklý dil konuþan sekiz milletin askerleri savunmaktaydý. Dünyanýn en müstahkem mevkilerinden biri kabul edilen Rodos Kalesi beþ aydan fazla direnmesine raðmen, teslim olmak zorunda kaldý (20 Aralýk 1522). Osmanlý ordusu muhasara boyunca 20 bin civarýnda þehit vermiþtir. Rodos'la beraber on iki ada ve Bodrum Kalesi de teslim olmuþtur.
Anlaþma þartlarýna göre, þövalyeler on gün içerisinde hazýrlýklarýný yaparak -toplar hâriç- istedikleri eþyalarý yanlarýna alarak adayý terk edecekler ve ellerindeki bütün Müslüman esirleri serbest býrakacaklardý. Rodos'tan ayrýlan Saint-Jean þövalyeleri Malta ve Trablusgarb'a yerleþtiler ve Hýristiyanlýk adýna faaliyetlerini sonraki yýllarda da devam ettirdiler. Bu tarihten sonra Rodos'ta 400 yýldan fazla süren Osmanlý hâkimiyeti baþlamýþ oldu. Rodos ve diðer adalar Trablusgarp savaþlarý sýrasýnda -1912'de- Ýtalyanlarca iþgal edilmiþti. Rodos'un Ýkinci Dünya Savaþý sonunda, trajik bir þekilde Yunanlýlarýn eline geçmesine seyirci kalýnmýþtýr.
sýzýntý
radyobeyan