İdgamı Şemsiyye ve İzharı Kameriyye

İDGAM-I ŞEMSİYYE ve İZHAR-I KAMERİYYE

Bu idgam, Arabçada isimlerin başına gelip, onlara marifelik
(belirlilik) kazandıran lam-ı ta'rif ( ال ) ile ilgilidir. Misal:
( Belli bir ) kitab: ( اَلْكِتَابُ ) (Herhangi bir) kitab: ( (آِتَابٌ
Lâm-ı tarife göre, Arabçada harfler iki kısma ayrılır:

1- Kamerî harfler: ( ابَغْ حَجَّكَ وَخَفْ عَقِيمَهُ ) cümlesinde toplanan
harfler olup -14- tanedir.

2- Şemsî harfler: Kamerî harflerin dışında kalan -14- harftir.
İşte, lâm-ı tariften sonra kameri harflerden biri gelirse: "İzhar-ı
kamerîyye" olur. Bu durumda lâm-ı tarifin lamı, kendisinden sonra
gelen kamerî harfe idgam edilmez. Açık bir şekilde okunur. Misal:
.(اَلْمَالُ ) ,(اَلْكِتَابُ ) ,(اَلْقَلَمُ ) ,(اَلْجَمَالُ ) ,(اَلْبَابُ )

Buna, izhar-ı kameriyye denilmesinin sebebi: Ayın yanında
yıldızların görüldüğü gibi, bu -14- harfin yanında da lâm-ı tarifin
görülebilmiş olmasıdır.

Fakat lâm-ı tariften sonra şemsî harflerinden biri gelirse: "İdgam-ı
şemsiyye" olur. Bu durumda lam-ı tarifin lamı, kendisinden sonra gelen
şemsî harfe tamamen idgam edilir. İdgam-ı şemsiyye iki kısımdır:

a- İdgam şemsiyye mea'l-gunne (gunneli idgam-ı şemsiye): Bu
sadece "nun ( ن) " harfine mahsustur. Lam-ı tariften sonra "nun" harfi
vaki olunca meydana gelir. Misaller: ( .(وَالنَّاسُ ) ,(وَالنَّارُ ) ,(وَالنُّورُ

b- İdgam-ı şemsiyye bila gunne (gunnesiz idgam şemsiyye): Lamı
tariften sonra, nun harfinden başka şemsî harflerden biri vaki olduğu
zaman meydana gelir. Misaller: ( (وَالتِّينِ وَالزَّيْتُونِ ) ,(وَالشَّمْسِ
Bu idgama; güneşin yanında yıldızların görülmediği gibi, bu -14-
harfin yanında da lam-ı tarifin görülmemesinden dolayı "İdgam-ı
şemsiyye" denilmiştir.

Hükmü : Vacibtir.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın