Müslüman aile tanziminde tavsiyeler

Müslüman aile tanziminde tavsiyeler

Yer yüzünde evlilik, İslâmî ve gayrı İslâmî olmak üzere iki kısımdır Gayrı İslâmî evlilik, iki eşin birbirine bağlı kalmamaları, her biri nin kendi masrafını görmesi, sadece buluş makta birbirine muvafakat göstermeleridir Son son böyle evlilik, insan hayatını felce uğratan ve bir nev’î eşlerden her birinin eşin den başkasıyla yaşamasını mecbur kılan ha yat cehennemidir Bu evliliğin cehennemini hisseden insanlar, evliliği terk etmeye mec bur kalmaktadırlar Bugün zamanımızda en büyük müşküllerden biri de budur Ehli kitab olan hristiyan ve yahudilerin evliliği birinci sûrete; ehli kitab olmayanların evliliği ise, ikinci sûrete misaldir Her iki evlilik de, “ser best hayat” adı altında komünist olarak yaşamanın tercihidir

Gayrı İslâmî olan evliliği nazar-ı itibara al maksızın, İslâmî bir hayat tanzimi yahud aile tanzimi söz konusu olur Bu hususta sıfırdan başlayarak bülûğ çağından itibaren, iman et mek, sonra evlenmek, sonra aile olmak, sonra komşu olmak, sonra mahalle, belediye ve bir devlet olacak kadar ahlâkî düsturları, Mu fassal Medenî Ahlak adlı eserde yazdım Şübhesiz ki bu konu çok kapsamlı, geniş, te ferruatlı bir konudur Burada sadece İslâmî aile tanzimatı hakkında aşağıdaki düsturları gençlerimize tebliğ etmek vazifesini îfâ etme ye çalışıyoruz

1 İnsan yer yüzünde halîfe olduğu müna sebetiyle, neslinin bekâsı gerekir ki yer yüzünü tamir etsin, şenlendirsin Bu da ancak ha yatın tanzimiyle mümkün olur Hayatın tanzi mi, iki salih ve saliha genç erkek ve genç bir kızdan başlar Elbette genç erkeğin, eve bağlı bir kadına, devamlı ve sürekli olarak kendisini sabah işine sevk edip akşam yuvasına çeken bir kadına ihtiyacı vardır Evli liğin birinci hikmeti budur Bunun için Allah Teâlâ Zülcelal Hazretleri nikahlamayı meşru kılarak emretmiştir

Tirmizî, İmam Ahmed ve İbnu Mace’nin tahric ettikleri, Sevban radıyallâhu anh’tan gelen bir rivayette Rasûlullah sallallâhu aleyhi ve sellem söyle buyurmuştur:
“Sizden biriniz, şükredici bir kalb, zikredici bir dil, ahiret işleri üzere kendisine yardım edecek mü’mine bir zevce (eş) tutsun”
Aile tanziminin birinci hikmeti ve tayyibe hayata kavuşmanın birinci sebebi, saliha ve mü’mine kadındır Yahud kadına göre, salih, zâkir ve şâkir bir erkektirBu itibarla “Dîninden ve ahlakından hoşnut olduğunuz bir genç erkek size kız istemeye geldiği za man, derhal onu evlendirin Aksi takdirde yer yüzünde yaygın fitne ve büyük fesad olacaktır” buyruldu Demek yer yüzünde anarşiyi kaldırabilmek için, av ve avcılıktan kurtarmak için en güzel yol, evliliktir Binaen aleyh biri takva sahibi, biri fasık olarak bir leşen iki eş, bir nev'î kendi evlerinde anarşiyi meydana getirirler Onun için her birisinin şükredici kalbe, zikredici dile sahib olmaları gerekir Aile tanziminin başlangıcı, şükredici bir kalb, zikredici bir dildir

Şükredici kalb, Allah Teâlâ’nın yasaklarından son derece sakınmaktan ibaret iffettir Kalbin şükretmesi nisbetinde azalar, İlâhî buyruklara boyun eğmiş olur

İki eşten birisinin öfkelenmesi anında, diğerinin ilmî hikmetler mev’ızeler ile konuşarak, İlâhî buyruklarla onu ikaz etmesi nisbe tinde, aralarından anarşi, kavga gürültü, kedi köpek kavgası kalkar İşte bu itibarla şükredi ci kalb ile zikredici dil, iyalin tanziminin temel taşı sayılmıştır Bunsuz evlilik, bir an keyif, bir an dövüş ve kavga

2 Aile hayatının tanziminde ikinci esas, nesli çoğaltmak ve terbiye etmektir Demek iki eş yuvası, yani anne babanın evliliği, ev ladın - neslin aslanlaşmasının vesilesidir Anne babanın imanları, yaşamaları nisbetin de, evlad dindar olur Demek evlad sadece dünya hayatının istikbali için değil, bilakis hem dünya hem ahiret için ümiddir

İmam Şâfiî, Beyhakî ve İbnu Adî’nin tahric ettikleri mürsel bir hadiste şöyle buyrulmuştur:
“Evlenin, ki çoğalasınız Çünkü mu hakkak Ben kıyamet gününde çoğalmanızla iftihar ederim”

Mürsel de olsa bu hadîs-i şerîf, aile tanzi mi hususunda düstur sayılmıştır Bu itibarla İmam Münâvî diyor ki: «Bir adamın, bir zevcesi olup, ikinci bir evliliği istediği zamanda, bir kimsenin onu kınaması haramdır Hatta Hanefîlerin bazı fetva kitablarında, “Kınaya nın küfründen korkulur” denilmektedir Çün kü EI-Mu’minûn süresinin 6 ayetinde:

“Müstesna, eşleri ve sağ ellerinin mâlik olduğu cariyelere Bu takdirde muhakkak onlar (ırz ve namuslarını koruyan mü'minler) kınanmazlar” buyrulmuştur» Binaenaleyh adaletle davranmak olduğu müddetçe iki ev lilikte dahi kınama yoktur

3 İki eşten birinin diğerine karşı soğuk davranmaması ve bağlı kalması için, mutlaka siyer, fıkıh veyahud herhangi bir dînî kitabı aralarında hakem tayin etmeleridir

Hasbelbeşer hangisi yolunu şaşırdıysa, öbürünün öfkesine hâkim olup hemen kitabla ikaz etmesi gerekir Özellikle birbirinin hatasını afuv etmeleri icab eder Çünkü iki eşten biri samimi, ihlasa dayalı bakışla eşine baktığı vakit, Allah Teâlâ Zülcelal Hazretleri aralarına yüz rahmeti indirir Bu takdirde şey tan yuvalarını terk eder Nitekim Ebû Davûd’un tahric ettiği Süveyd bin Vehb’den gelen bir rivayette Rasulullah sallallâhu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

“Kim Allah için evlenirse, Allah ona padişahlık tacını giydirir” Yani mutluluk lar Evliliğin Allah için olabilmesi için kitab okuyup hakem kılmak gerekir
“Ve evlerinizde tilavet edilen Allah’ın ayetleri ve hikmeti hatırlayınız Gerçekte Allah lütuf sahibidir ve en gizliyi bilir” [El-Ahzab 34] mealindeki ayet-i kerîme, her ne kadar Peygamber sallallâhu aleyhi ve sellem’in zevceleri hakkında nazil olduysa da hükmü umûmîdir Binaenaleyh her müslüman aile, evlerinde Allah Teâlâ’nın ayetlerini tilavet etmeli, emrlerine boyun eğmeli ve yasaklarından sakınmalıdır

Tabiî ki Kur’an ve hadîsin hükümlerini bilmek, her insanın işi değildir Bu takdirde her bir aile güçleri nisbetinde, helal ve haramı beyan eden, ilmihali talim eden, ahlak ve siyeri izah eden kitabları bulundurup okumalıdırlar Bununla iki eş ve aile efradı, evlerini ilmî olarak tanzim ederler Irz ve namuslarını korurlar Ve bununla Allah Teâlâ’nın dünyadaki nimetlerine, ahiretteki cennetine kavuşurlar

Hikmet-ut Teşrî’ adlı eserde Cürcâvi diyorki: «Mansûr halîfeyle zevcesi Hürre arasına husûmet girmiş, geçimsizlik başlamıştı Mansur hanımına: “Hangi âlime razı oluyorsan onu hakem tayin edeyim de, aramızda oturup müşkülümüzü halletsin” Zevcesi: “Ebû Hanîfe’nin hükmüne razıyım” Demiştir Bunun üzerine Mansûr Ebû Hanîfe radıyallâhu anh’ı yanına davet etmiş; Hürre’yi de bulundurup odanın içindeki örtülü yere oturtmuş; Ebû Hanîfe’ye aralarındaki nizâyı anlatmıştır Sonra “Ne buyurursun?” diye sormuş; İmam Ebû Hanîfe rahimehullah’ın: “Evet, Emîr-ul-mü’minîn konuşsun, ifade versin?” demesi üzerine Mansûr:
-Allah Teâlâ bir erkeğin kaç kadınla evlenmesine ruhsat vermiştir?
-Dört
-Kaç cariye ile düşüp kalkmasına ruhsat vermiştir?
-Kişinin istediği kadar
Mansûr perdeye dönerek: “Sen işittin mi? diye sormuş”; Hanımı: “Evet, işittim ve razı ol dum” demiştir
Bunun üzerine İmam Ebû Hanîfe: Ey Emîr-el-mü’minîn! Tabiî ki bu hüküm, adalet şartıyladır İki zevcesi arasında adaletle dav ranmamaktan korkan kimseye dört kadınla evlenmesi veyahud da istediği kadar cariye leri bulundurması helal olmaz Nitekim Allah Teâlâ En-Nisa’ sûresinin 3 ayetinde şöyle buyurmuştur:
“Eğer adaletle davranmamaktan korkarsanız, bu takdirde birle (evlenin)”

Bunun üzerinde Mansür sükut etmiş Uzun bir sükuttan sonra Ebû Hanîfe izin isteyerek evine gitmiştir
Mansûr’un hanımı İmam Ebu Hanîfe’ye cübbe, çok güzel bir cariye, bir at, içinde elli bin dirhem bulunan bir kese altın gön dermiş Cariye Ebû Hanîfe’ye: “Benim efendi hanımım sana selam etti Ve benimle birlikte bunları hediye gönderdi”
İmam Ebû Hanîfe: “Ya Subhânallah! Eğer bir kul için hüküm etseydim, Emîr-il-mü'minîn'in lehine hükmederdim Ben Allah Teâlâ için Allah Teâlâ’nın hükmünü beyan ettim Hadi git, efendi hanımına selamımı söyle ve: Ebû Hanîfe hediyelerini reddediyor; malın sana mübarek olsun, ihtiyacım olsaydı dahi almazdım, dedi, de”
Âdet olmuş; karı koca arasında bir müna kaşa oldu mu, hemen her birisi kendi yakınına eşini şikayet eder Aile bozgunluğu için bu kâfidir
İki eş, dertlerini kendi aralarında kitabla halledemezlerse, gizlide çok salih fıkıh bilginlerinden birini hakem olarak tayin ederler Aile tanzimi için bu elzem bir vazifedir Aile arasında ve komşuların kendi aralarında dînî ilimleri terk etmeleri ve malayaniye dalma ları, birçok ayet ve hadislerle zemmedilmiştir Nitekim Tabarânî, Heysümî ve Hafız Münzerî’nin tahric ettikleri, Alkame bin Saîd bin Abdirrahman bin Ebzey’in, babasından; babasının da dedesinden rivayet ettiğine göre, Rasûlullah sallallâhu aleyhi ve sellem, bir gün hutbe okurken müslümanlardan bazı tai feleri övmüş, hayrla yad etmiş, sonra şöyle buyurmuştur:
“Ne oluyor bazı kavimlere? Komşularına (helal ve haramı beyan eden bilgileri) anlatmıyorlar, onlara öğretmiyorlar, onlara öğüt vermiyorlar, (ma’rûfu) onlara emretmiyorlar, (haramlar ve münkirattan) vazgeçirmeye çalışmıyorlar Ne oluyor bazı kavimlere? Komşularından (helal ve haramı beyan eden bilgileri) öğrenmiyorlar, kulak asıp anlamıyorlar Allah’a andolsun! Ya bir kavim komşularına öğretecekler, anlata(rak akıllarını erdire) caklar, öğüt verecekler, (ma’rûfu) emredecekler, (münkerden) vazgeçirmeye çalışacaklar; ve bir kavim komşularından öğrenecekler, kulak verip anlayacaklar, öğüt alacaklar; yahud da onlara çabukcacık ikab edeceğim”
Sonra minberden indi Bazı kavim onlarla kimleri kastettiğin sordular Bazıları Eş’arî kabilesi olduğunu; zira Eş’arîlerin helal haram ilmini bildiklerini, suya konan bedevî komşuları olduğunu; onları kasdettiğini söylediler Bu haberb Eş’arîlere ulaşınca Peygamber sallallâhu aleyhi ve sellem’e gelerek şöyle ...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın