Strateji Ve Taktikler

2- Strateji Ve Taktikler

Rasulullah savaş stratejisini, taktik harekâtları ve askerî operasyonları planlayarak, İslâm'da askerlik ilminin pratik olarak ilk öğreticisi olmuştur. Planladıklarını büyük bir kesinlik ve başarı ile yerine getirip hedeflerine ulaşarak, düşmanlarıyla ustalıkla ve akıllıca savaşmış ve onların maneviyatını, askerî gücünü yok ederek bütün cephelerde yenilgiye uğratmıştır. Düşmanın plan ve taktiklerini altetmek için kendi savaş stratejisini geliştirmiş, taktik manevralarda yine kendine ait teknikleri uygulamıştır. Hz. Peygamber'ın yaptığı bütün stratejik manevralar ve taktik operasyonlar gerçeklere dayanıyor, zaman ve yerin pratik gereklerine göre hikmetli ve akıllıca yerine getiriliyordu. Bedir, Uhud, Huneyn ve Ahzab savaşlarında olduğu gibi düşmanları onun stratejik manevralarının çok büyük baskısı altında kaldı. Ve bazılarında da bu düşmanlar maneviyatlarını tamamen yitirdiler; Mekke'nin fethi sırasında Kureyşlilere olduğu gibi düşmanın bütün arzu ve hükümleri bütünüyle yıkıldı. Rasulullah'ın savaş strateji ve taktikleri düşmanın anlama melekesinin çok üzerinde idi. Düşmana stratejik hareketleriyle her savaşta sürpriz yapmış ve savaşlarında bir stratejiyi asla iki kere kullanmamıştır. Bedİr'de savaş düzeniyle düşmanını şaşırtmış, Uhud-da ordusunun, arkadan okçularla desteklenen müdafaa safları İle düşmanını baskı altına almış ve Ahzab savaşında uyguladığı yeni savunma tekniğiyle düşmanı tam manasıyla saf dışı bırakmıştı.

Rasulullah düşmanlarına karşı bütün savaş stratejisi unsurlarını tam manasıyla ve başarı ile kullanmaya muktedirdi ve onlara nadiren karşı koyma fırsatı verdi. Daima büyük bir gizlilik içinde taarruz etti ve savaş alanına gereğince yerleşmeden düşman onun niyetini asla öğrenemedi. 11 büyük ve 17 küçük sefere çıktı ve büyük seferlerin sekizinde ve küçük seferlerinde taarruz üstünlüğü onundu ve insiyatif de her zaman onun elindeydi. Düşmanın mevkisinin tabiatı icabı işlerin zorlaştığı Taif seferi bunlara istisna teşkil eder. Düşmanın müslümanların üzerine yürüdüğü Bedir, Uhud ve Ahzab savaşlarında bile asıl insiyatif hep Rasulullah tarafında olmuştu. Onun üstün ve etkili taktik hareketleri düşmanı genelde karışıklığa ve bozulmaya sürüklemişti.

Hz. Muhammed, aynı zamanda savaş ve seferlerinde sürpriz, sürat ve hareket esnekliği unsurlarından da çok başarılı bir şekilde faydalanmıştı. Düşmanları çoğu zaman onu aniden kapılarında görmüş, şaşkınlık içinde yakalanmıştı. Harekâtlarını düşmandan gizli tutmak maksadıyla, niyeti hususunda düşmanın kafasını karıştırmak için karmaşık ve hatta bazen ters yönde rotalar izledi. Büyük seferlerinden altısında düşman onun kuvvetlerini gördüğünde şaşırıp kalmıştı. Tarlalarına bakmak üzere dışarı çıkmakta olan Hayber çiftçileri Rasulullah'ın askerlerini görünce geri koşarak "Muhammed geldi" diye bağırmaya başlamışlardı. Ve küçük seferlerinin dokuzunda düşmanı tamamen savaşa hazırlıksız bir vaziyette yakalamıştı. Onun düşmanı hazırlıksız yakalamadaki başarısı o kadar şaşırtıcı idi ki, 17 küçük seferinden yalnızca dördünde ufak çaplı çarpışma olmuş ve büyük seferlerinde de yalnızca altısında gerçek anlamda savaş meydana gelmişti.

Hz. Muhammed seçtiği liderler komutasında sayıları 15 ile 3000 kişi arasında değişen savaşçıları (seriyye) ülkenin değişik yerlerine 50 kez göndermişti. Bu seriyyelerin çoğunluğunda düşman hazırlıksız yakalanmış, bunlardan bir kısmında düşman biraz çarpışmış ve kuşatmaya uğramış ya da çarpışmadan sonra kaçmış, fakat çoğu kez hemen paniğe kapılarak silahlarını bırakıp kaçmıştı. Bu seriyyelerin 22'sinde düşmana tam bir sürpriz yapılmış ve düşman direnemeden bozgun halinde kaçmış ya da kuşatılmıştı. 9 seriyyede çarpışma olmuş, fakat hiçbirisinde çarpışma büyük boyutlara ulaşmamıştı. [Mûte savaşında, Hz. Peygamber'ın bir elçisini katleden el-Gassanî'ye karşı gerçek bir savaş olmuştu.

Bütün bu sefer ve savaşlar Hz. Muhammed tarafından büyük bir ustalıkla ve en az can ve mal kaybıyla gerçekleştirilmişti. En ağır kayıp Uhud savaşında olmuştu, 70 kişi şehid olmuş ve 40 kişi de yaralanmıştı. Be-dir'de müslümanların kaybı, düşmanın 70 ölü, 70 yaralısına karşı 22 olmuştu. Ahzab savaşında, düşmanın 10 kaybına karşılık müslümanların kaybı altı kişi idi. Hayber1 de, müslümanlar, düşmanın 93 kaybına karşılık 18 kişi kaybetmişlerdi. Mûte'de düşmanın tespit edilemeyen kaybına karşılık müslümanlar 12 şehid vermişti. Huneyn'de, düşmanın 71 kaybına karşılık, müslümanlar altı kayıp vermiş; Taif'de müslümanların kaybı 13 olmuştu.

7 büyük savaşta düşman 286 kişi, müslümanlar ise 136 kişi kaybetmişti. Küçük savaşlarda ve seferlerde müslümanlar 119 ve düşman 473 kişi kaybetmişti; bu suretle Rasulullah ve kâfirler arasındaki sekiz yıllık savaşlarda her iki tarafın toplam kaybı 1.014 (256 müslüman ve 759 düşman) kişi olmuştu. Başka bir deyişle, tarihte ilk defa tüm Arap Yarımadası'nda barış ve düzen 1014 can kaybıyla sağlanmış oluyordu.

Hz. Muhammed'ın ana prensibi asgari can kaybıyla amacına ulaşmak idi. Ve her seferde, askerî karşılaşmalardan kaçınmak için özel tedbirler aldı ve anlaşmazlığı çarpışma olmadan gidermek için elinden geleni yaptı. ° ancak bütün diğer alternatifler başarısız kalınca savaşa girişti. Ve hatta savaşta bile adamlarına yalnızca kendilerine karşı aktif olarak çarpışanları öldürmelerini emretti. Savaş alanında direnmekten vazgeçenler, öl-dürülmeyip savaş esiri olarak alındılar.

Hz- Muhammed aynı zamanda düşma-nm maneviyatını bozmak ve onların savaş karar ve isteklerini kırmak İçin stratejik manevralardan faydalandı. Ahzab Savaşı'nda kuşatma uzayıp, Benî Kurayza da müslü-manlarla olan antlaşmalarını bozarak düş-: mana katılınca, Peygamber ustaca bir plan düşündü. Kuşatmadaki Kureyş'in müttefiki olan Benî Gatafan'a barış teklif etti. Bu onların kalplerinde ümit hâsıl etti ye savaşa isteklerinin ve itimatlarının kırılmasının pratik başlangıcı oldu. Barış teşebbüsü gerçekleşmeyip, yalnızca bir teklif olarak kalmasına rağmen, bundan sonra Benî Gatafan hiçbir zaman savaşa niyet etmedi. Hz. Muhammed iki rakip ordunun birleşmesini önlemek konusunda çok becerikliydi ve eğer olur da birleşirlerse onları bölmeye çalışırdı. Onun vasıtasıyla aralarında bir entrika çevirdi, Kureyş ile Benî Kureyzalıların kafalarına birbirleri hakkında şüphe ve korkuyu yerleştirmeyi başardı.

Hayber'e yaptığı seferde, Rasulullah Hayber yahudilerinin (antlaşmah) tarafları olan kuvvetlerinin yolunu keserek, onlara katılmalarını başarıyla önledi. Benî Gatafan kendi evleri ve aileleri için korkuya kapıldı ve Rasul'ın onlara saldıracağını zannettiler. Bu yüzden kendi topraklarında kaldılar ve yurtlarından çıkarak Hayber'deki müttefiklerine yardıma gitmeye asla cesaret edemediler. Böylece Hz. Muhammed, Benî Gatafan-dan gelecek herhangi bir saldırı korkusu olmaksızın Hayber yahudileri ile uğraşabildi. Onun Tebük seferi de kendi yönünden muazzam bir stratejik manevraydı. Bu sefer müslümanların büyük cesaret ve kuvvetini göstermekle kalmadı; aynı zamanda onların sınırlarını gerçek mütecavizlerden veya düşmanlık yapmaya niyet edenlerden korumak ve müdafaa etmek konusunda ne kadar ateşli ve kararlı olduklarını da gösterdi. Bu olay ayrıca Arap Yarımadası çevresindeki Romalılara ve diğer güçlere Yarımadada halkının güvenlik ve emniyetini koruyabilecek kadar güçlü ve kuvvetli bir devletin kurulduğuna dair bir işaretti. Bu sefer, tam zamanında yapılmış, yerinde bir stratejik hareketti ve ülke içinde olduğu kadar ülke dışında da geniş politik ve askerî etkiler oluşturmuştu. Tebük seferi, Yarımada dahilinde, aslında sayıları epeyce azalmış olan diğer Arap kabilelerine bundan böyle zayıf ve korunmasız kervanlara ve kabilelere yaptıkları haksız baskın ve yağmalara ve ülkedeki diğer insanlara eziyet etmeye devam edemeyeceklerini gösterdi. Bu suretle, bu harekât sınırların yabancı işgalcilere karşı güvenliğinin sağlanmasına ve İslâm devletinin sınırları dahilinde barışın tesis edilmesine yardım etti.

Muhammed aynı zamanda barışta olduğu gibi savaşta da zor durumlar karşısında metanet ve kararlılığını gösterdi. Benî Kay-nuka, Benî Nadir ve Benî Kurayza yahudİle-ri Rasulullah ile olan antlaşmalarını kritik zamanlarda bozduklarında ve yine Ku-reyş, Hudeybiye Antlaşması'nı bozduğunda bunlara karşı gösterdiği keskin ve zamanında reaksiyonlarla Muhammed kararlılık ve metanetini açıkça ortaya koymuştur. İslâm devlet başkanının bir elçisini öldüren el-Gassan'ı cezalandırmak için Tebük'e bir sefer düzenlenmişti. Aynı şekilde, müslüman-larla olan antlaşma maddelerini bozan veya ülkede gayri meşru davranışlara girişen kabilelere karşı kesin ve kararlı hareketler yapılmıştı.

Peygamber hiçbir zaman paniğe kapılmamış veya hiçbir ümitsizlik alameti göstermemiştir, hatta savaşın haddinden fazla artan baskısı altında kaldığında bile. Uhud savaşında, onun özellikle verdiği emirleri unutarak okçular yerlerini terkedince düşman bütün yönlerden saldırdı, İslâm ordusu karışıklık ve bozgun halinde ricat etmeye başladı. Fakat o, her zaman olduğu gibi soğukkanlılığını ve kendine güvenini muhafaza etti, askerlerini çağırdı ve onları yüreklendirdi, böylece onlar Peygamber'ın etrafında halka oldular ve düşman geri sürülünceye kadar cesaretle çarpıştılar. Aynı şey Hüneyn'de de yaşandı; ricat eden orduyu tekrar toparlayıp savaşı kazanmak üzere olan düşmana, karşı-saldırıyı başlatan yine Muhammed'in kendine güveni ve kararlılığı olmuştur.

Peygamber'im kendi şehri ve halkının güvenliği için düşman ve arazi yapısı hakkında çeşitli biçimlerde bilgi edle etmek üzere düzenlediği keşif seferleri onun hüner, zekâ ve askerî dehasının bir örneğini teşkil ederler. O, düşman hakkın...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın