Âlimlerin Ve Ana Babaların Vazifeleri

Âlimlerin Ve Ana-Babaların Vazifeleri

Bu vazife yukarıdaki ayette liyunziru kavme-hum ifadesiyle açıklanmıştır. Alimler ve ana-babalar talebelerini veya çocuklarını Allah'ı ve O'nun istediği hayat tarzını inkar veya reddetmelerinin kötü neticeleri hakkında uyarmaları gereklidir. Bİr alimin görevinin halkını uyarmak (enzaru kavm) olduğu belirtmeye değer bir husustur. Bu kelime çok şümullüdür ve bir hırsızdan, soyguncudan veya zehirli yılandan gelmesi vâki tehlike hakkında normal manada uyarmadan daha fazla şeyleri ifade etmektedir. Daha çok, müşfik bir babanın, çocuğunun menfaatini düşünerek sevgi dolu yüreğiyle onu zararlı ve tehlikeli şeyler hakkında uyarması gibi bir anlam taşımaktadır. Bu ayetin şekli ve vurgusu az-çok bir babanın oğluna verdiği şefkat dolu öğüde benzemektedir.

İnzar bu nevi bir uyarmadır. Bu sebepten Allah'ın elçilerine nezir lakabı verilmiştir. Alimlerin halka (veya ana-babalann çocuklarına) karşı olan bu uyarma görevi esasen peygamberlikten miras kalan bir vazifedir ve bir hadis ile alimlere yüklenmiştir.

Dikkate alınması gereken bir başka husus da Allah'ın elçilerinin beşîr ve nezir olarak İki lakap lannın bulunmasıdır. Nezir'in manasını yukarıda açıklamıştık, beşir ise müjdeleyen demektir. Allah'ın elçilerinin bir vazifesi de salih ameller işleyenlere iyi haberler vermektir. Burada inzar, özellikle ve ayrıca kullanılmasına rağmen Kuran'ın diğer bölümleri alimlerin bir başka görevlerinin salih amel sahiplerini iyi haberlerle müjdelemek olduğunu açıkça göstermektedir Burada inzar'm kullanılışı İnsanın iki vazifesine İşaret etmektedir: Birincisi bu dünyada ve ahirette kendisine faydalı olacak Fiilleri benimsemek, ikincisi onun menfaatlerine ve İyi haline zararlı olacak şeylerden kaçınmaktır. Bütün âlimler ve hikmet sahibi kişiler ikinci vazifenin birinciden daha önemli olduğunda ittifak etmişlerdir. Fıkıh terminolojisinde bunlar celb-İ menfaat (faydayı tedarik) ve def-i mazarrat (zararlıyı yok etmek) olarak bilinmektedir. Fâkıhler, ikincinin ilkinden daha dikkate değer olduğunu belirtmişlerdir. Bir anlamda def-i mazarrat ile celb-i menfaat husule gelmektedir, çünkü insanın faydalı şeylerden mahrum kalması kendi zararınadır ve kendini bazı maddelerin ve fiillerin zararından korumaya çalışan kimse faydalı ve lüzumlu şeylerden ayn kalmamak için de gayret gösterecektir.

İslama davetin ve bu yoldaki öğütlerin çoğu kez tesirsiz olmasının sebeplerinden biri de İnzar hususundaki gerekli davranışların gösterilmemesidir. Bu tavır dinleyene, konuşanın sevgi ve şefkatini (yine dinleyenin faydasına) ifade etmelidîr. Eğer insanları Hakka ve hakikate davet bu şekli alırsa, o vakit davet edilenler kesinlikle kendi davranışlarını düşünmeye ve son gayelerini belirlemeye çalışacaklardır. Bu inzar tavrı devam ederse, büyük bir İhtimalle İnsanlar tedricen öğüt alacaklardır.

Ayetin sonundaki "ki böylece yanlış hareketlerden çekinirler" ifadesi alimin maksadının sadece ceza hakkında uyarmak olmadığına, ayrıca öğüdün dinleyenlerde ne gibi bir tesir vücuda getirdiğini gözlemek olduğuna işaret etmektedir. Öğüt eğer tesirli olmadıysa veya gerekli etkiyi uyandırmadıysa, o vakit gayretlerine daha etkili bir yol olan hikmet ve güzel öğüt ile en iyi ve güzel şekilde devam etmelidir. (16:125).

Kur'an-ı Kerim, diğer insanlara Din'i öğretmenin ve tebliğ etmenin faziletlerinden şu sözlerle bahsediyor: "Doğrusu ben kendimi Allah'a verenlerdenim' diyen yararlı İş işleyen ve Allah'a çağıran kimseden daha güzel sözlü kim vardır?"(41:33). İyi nasihatlar veren ve Allah'ın yoluna davet eden kimse dinlenilmeye değer. O üç kişi üç sebepten dolayı, konuşan İnsanların en şereflisidir: (1) Hiç bir şahsi menfaati olmadan İnsanları Hakka ve Allah yoluna çağırmaktadır, (2) O kişi, doğru bir adamdır; sözleri ile yaptıkları arasında bir fark yoktur, (3) Kendisini tamamen Allah'ın rızasına terketmiştir. Böylece İslami şahsında temsil etmektedir. Bu diğer insanları İslama davet vazifesiyle memur edilmiş Peygamber'ın şahsında tanımlamaktadır. (Yusuf Ali; The Holy Quran, sh.1296).

Bu ayet diğer İnsanları Allah yoluna çağırmanın ve Kelimetullah'ı söz ve davranışlarla öğretmenin, mükemmelliğin zirvesi olduğunu göstermektedir. Hangi fiil vardır ki; Allah'a inanan, O'nun yolunu izleyerek inancının kuvvetini gösteren, sonrada bu mesajı başkalarına tebliğ edip onlan Kelimetullah'a çağıranın bu fiillerinden daha kıymetli olsun? Bu davranışlar başkalarım Allah'ın Dinine çağırmanın bütün şekillerini kapsamaktadır; sözlü olsun, yazılı olsun; bunlar açık birer örnektirler.

Bu uygulamalar Allah'ın elçilerinin geleneksel mirastır; çünkü onlar başkalarını Allah'ın Dinine çağırmak ve onlara bu inancın esaslarını öğretmekle emredilmişlerdir. Kur'an bundan Ehl-i Kitab'a atıfla şöyle bahsetmektedir: "Allah, Kitap verilenlerden onu İnsanlara açıklayacaksınız ve gizlemeyeceksiniz, diye ahid almıştı..."(3:187). Bu ayette adı geçen ahitten İncil'de defalarca bahsedilmiştir; özellikle Tesniye bölümünde tekrar tekrar hatırlatılmıştır. Hz.Musa onlara şu sözlerle nasihat etmektedir: "Ve şimdi ey israil, sana öğretmekte olduğum kanunları ve hükümleri yapmak için dinle! Ta ki yaşıyasmız, içeri giresiniz ve atalarınızın Allah'ı Rabbİnizin size vereceği diyarı mülk edininiz. Size emretmekte olduğum söze bir şey katmayacaksınız ve ondan eksiltmeyeceksiniz, ta ki, Rabbİnizin size emretmekte olduğum emirlerini tutasmız."(T.esniye 4,2). Ve "Dinle ey İsrail, Allah'ımız Rab, bîr olan Rab'dir; ve Allah Rabbi bütün yüreğinle ve bütün canınla ve bütün kuvvetinle seveceksin. Ve bugün sana emretmekte olduğum bu sözler senin yüreğinde olacaklar; ve onları oğullarının zihnine iyice koyacaksın, ve evinde oturduğun ve yolda yürüdüğün ve yattığın ve kalktığın zaman bunlar hakkında konuşacaksın. Ve onlan alamet olarak elinin üzerine bağlayacaksın, ve onlar gözlerinin arasında alın bağlı olacaklar. Ve onları evinin kapı süveleri Üzerine, ve kapılarının üzerine yazacaksın."(Tesniye 6,4-9). "Ve vâki olacak ki, Ürdün'den geçtiğiniz zaman, bugün size emretmekte olduğum bu taşlan Ebal dağında dikeceksiniz ve onları kireç ile kireçleyeceksiniz ve geçtiğiniz zaman bu şeriatın bütün sözlerini yazacaksınız; ta ki atalarının Allah'ı Rabbin sana vadetmiş olduğu gibi, Allah'ın Rabbin sana vermekte olduğu diyara giresin."(Tesniye 27,2).

Peygamberlerin takipçileri mirası çocuklarına ve halka aktarma işinde Allah'ın emirlerini sadakatla yerine getirdikleri müddetçe refah ve gelişme içinde olmaya devam ettiler, fakat Allah yolunu halka ve çocuklarına öğretmeyi durdurduklarında şeref ve izzetleri yok oldu.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın