Astronomi

2- Astronomi

Astronomi,'gök cisimlerinin özellikleri, de ğılımı ve hareketleriyle ilgili bir bilimdir; (Encyclopaedia Britannica, 9. baskı). Muh temelen fiziksel bilimlerin en eskisidir. Kozmoloji bölümünde tartışılan yaratma işlemi Allah'ın harikulade dünyası'mn büyüklüğı ve genişliği hakkında bir fikir vermiş olma hdır. Bu, aynı zamanda gökleri ve yerin çok luğunu gökler ve yerin yaratılışı arasındak safhada bir ara halin var olduğunu gösteril (TheBible, The Qur'an and Science, Bal. 4).

Biz burada, Kur'an-ı Kerim'in ne astronomi ne de astroloji kitabı olmadığını ve bu şekil de incelenmemesi gerektiğini söylemeliyiz Fiziksel dünyada türlü şekillerde olan yarat ma olayı, kâinatın çeşitli semalara dağılma sı, gökcisimlerinin hareketleri ve onların öze nitelikleri gibi şaşırtıcı tecelliler, Kur'an'dî tasvir edilmiştir. Ama bu tasvir, astronom veya astroloji dersi vermek için değil, Yara tıcı'nın şanı, azameti, idaresi ve organizas yonunu belirtmek için yapılmıştır. Onlar, de ğişik gök cisimlerinin tek başlarına ve kâi-natla beraber olan hareketleri arasındaki fevkalâde bir denge ve ahenk hissini telkin ederler. Kâinattaki harika organizasyonu ve disiplini evrenin birliğini ortaya koyarak gösterir. Bununla beraber, bu da insanı yönetim ve yönlendirme birliğine —yani Yaratan'ırı Birliği'ne (Tevhid)— götürür.

Kur'an-ı Kerim'de göklerin ve yerin çokluğu fikrini veren pek çok ayet vardır. Kur'an-ı Kerim, insanın dikkatini, şu sözlerle göklere doğru çeker: "Üstlerindeki semaya.bakmadılar mı ki, biz onu nasıl bina etmişiz ve onu donatmışız da hiçbir çatlak yok?" (50: 6). Göklerin herhangi bir destek olmaksızın durduğu gerçeği de şu cümlelerle belirtilir: "Allah, gökleri, gördüğünüz şekilde, direksiz olarak yükseltendir. Sonra, kudretiyle arşa hükmeden, güneşi ve ayı da kulların menfaatine tâbi kılandır!' (13: 2). Tekrar: "Allah, gökleri, gördüğünüz şekilde direksiz yarattı." (31: 10) buyuruluyor. Naziât Suresi'nde: "Yüksekliğini yükseltti de, onu düzgün bir nizama koydu." (79: 28). Rahman Suresi'nde: "Göğü ise yükseltti ve ölçüyü (çeşitli gök cisimleri arasındaki denge) koydu." (55: 7).

Kur'an'da, kozmoloji bölümünde açıklanan, Allah'ın gökleri, yeri ve semavî olayları yaratmasını tasvir eden pekçok pasaj vardır. Bütün bunlar, insanın dikkatini Allah'ın azametine çeker ve şunu gösterir ki, insanın dünyasıyla karşılaştırıldığında, idrakin ötesinde bir büyüklüğe sahip olan, sonsuz bir boşluğu ve sınırsız sayıda gök cismini içeren bütün kâinat, yine de Allah'ın âleminin çpk küçük bir parçasıdır. İnsanlara astronomiden ibret almaları tavsiye edilir. "Allah'ın bu muazzam ve düzenli kâinattaki, harikulade olaylarına ne kadar ruhanî yolculuk yapabiliriz? Akıllarımız ve en güzel, en gelişmiş makinalanmız dahi, kâinatın sonsuzluğunun derinliklerine ulaşmada, yıldızların ve gezegenlerin büyüklüğünü tasavvur etmede veyahut da onların ahenkli sirkülasyonlannda-ki fevkalâde hassasiyeti anlamada yetersiz kalır;1 (Muhammed Kutub, Mekke Konferansı, 1977).

Gök cisimlerinin organizasyon ve kontrolü, insan anlayışını ve hatta tasavvurunu, kabiliyetinin ötesine çeker. Kur'an-ı Kerim, bu fevkalâde nizam ve denge âleminden şu şekilde bahseder: "Yine de ki: 'O yedi göğün Rabbi kirn? O çok büyük Arş'ın Rabbi kim?' De ki: 'Her şeyin mülkiyet ve hazineleri elinde olan kimdir?' " (23: 86-88). Rahman Suresi'nde: "Güneş ve ayın hareketleri bir hesaba göredir." (55: 5). Güneş ve ayın hareketlerinin amacı şöyle tasvir edilir: "Geceyi de istirahat için, güneşi ve ayı vakit ölçüsü kılandır. İşte bütün bunlar, mutlak galip, (her şeyi) kemaliyle bilen Allah'ın nizamıdır!' (6: 96). Yıldızların hareketlerinin arkasındaki sebep de şu şekilde ifade edilmiştir: "Karanın ve denizin karanlıklarında doğru yolu kendileriyle bulaşınız diye sizin için yıldızlan yaratan O'dur. Gerçekten, bilenler için, ayet ve alâmetleri açıkça bildirdik" (6: 97). Yine aralarındaki düzen de şöylece ifade edilmiştir: "Güneşi ve ayı âdet ve görevlerinde devamlı olarak O musahhar kıldı." (14: 33).

Kur'an-ı Kerim, insan dikkatini, gök cisimlerinin katı bir düzen, disiplin ve organizasyonuna, onların büyük bir hassasiyet ve intizam içindeki harikulade hareketlerine çeker. Bu hareketlerde, düşünen insanlar için ibretler olduğunu ifade eder. (45: 13). Gerçekten Kur'an'm böyle ayetleri, insanoğlunu, yaratılış, gök cisimlerinin özellik ve hareketleri, hareketlerinin yapısı, etkileri ve fiziksel olaylar üzerindeki tesirlerini daha iyi kavramak için, astronomi çalışmaları ve bilimsel araştırmalar yapmaya teşvik etmiştir. Yer ve göklerdeki ibretler hakkında ne kadar düşünürsek, bu harikulade dünyanın yaratılış sırrına o kadar yakınlaşırız. Kur'an bu ifadeyi şu cümlelerle doğrular: "Allah'dan, kullan içinde, ancak âlimler korkar." (35: 28). Rum Suresi'nde: "Şüphesiz ki bunlarda, bilenler için ibretler vardır." (30: 22) cümlesini görürüz. Ve "Dinleyenler" (30: 23), "Aklını kullanıp ibret alanlar:' (30: 24-28) şeklindeki ifadelere de rastlarız.

Yine Kur'an-ı Kerim'de, gök cisimlerinin hareketinde, takdir edilmiş bir seyir içinde oldukları belirtilmektedir: "Güneş te kendi mihveri etrafında muayyen bir vakit için hareket etmektedir, bu Azız, Alîm olan Allanın kanunudur. Ay için de sonunda kuru bir hurma dalına döneceği konaklar tayin etmişizdir. Ne güneşin aya yetişmesi mümkün olur, ne de gece gündüzü geçer. Hepsi bir felekte yüzerler, devirlerini tamamlarlar." (36: 38-40).

"O Allah'tır ki, güneşi bir ışık ve.ayı da bir nur yaptı, (büyüyüp küçülen) miktarlar ve ölçüler tayin buyurdu ki, senelerin sayısını ve hesabı bilesiniz. Allah bunları ancak hak ve hikmet olarak yarattı. Allah, anlayacak bir topluluk için ayetlerini açıkça beyan ediyor. Elbette gece ile gündüzün arka arkaya gelmek suretiyle değişip durmasında, Allanın göklerde ve yerde yarattığı bütün varlıklarda, Aİlah'dan korkan bir kavim için büyük deliller ve ibretler vardır." (10: 5-6).

Gören gözleri ve anlayan kalpleri olanlar için, her yerde Allah'ın işaret direkleri (alâmetler) vardır. "Daha. birçok alâmetler yarattı. Yıldızla da insanlar yollarını doğrulturlar." (16: 16).

Şimdiye kadar, göklerin ve yerin çokluğunu, gökcisimlerinin yaratıcılarının kanununa göre, fevkalâde bir hassasiyet ve düzenlilik içinde olan dengeli ve kontrollü hareketlerini tasvir eden Kur'an ayetlerini aktardık. Şimdi, çeşitli gök cisimlerinin tabiat ve özelliklerini anlatan ayetleri nakledeceğiz. Kur'an-ı Kerim, güneş ve ayın tabiatım şöyle anlatır: "Ne yücedir O Allah ki, gökte burçlar (gezegenler) yaratmış ve içerisine bir kandil (güneş), bir de nurlu ay koymuştur'' (25: 61). Nuh Suresi'nde: "Görmediniz mi, Allah göğü yedi kat üzerine nasıl yaratmış? Ayı içlerinde bir nur kıldı, güneşi de bir kandil..." (71: 15-16). Cin Suresi'nde: "Doğrusu biz semayı yokladık da, onu çok kuvvetli bekçiler, kayan yakıcı ateşlerde doldurulmuş bulduk... fakat şimdi kim dinleyecek olursa, kendisini gözetleyen bir ateş buluyor." (72: 8-9).

Kur'an, özellikle herhangi birinin mevcudiyetini kesin olarak anlatmasa da, genel bir şekilde gezegenlerden bahseder. Bunun nedeni, daha önce de belirtildiği gibi, Kur'an-ın bir astronomi kitabı olmaması, astronomi dersi vermemesi, ancak bu dünya hayatında, insana yol gösteren îlâhî bir kitap olmasıdır. Böylece, Kur'an-ı Kerim, belirli astronomik gerçeklerden, kendi özel ifadesiyle, insanın dikkatini, yıldızlar ve diğer gök cisimlerinin harikulade dünyasının yaratıcısının Azametine çekmek için bahseder, ki insanlar onun hikmetlerini anlasınlar ve doğru yolu bulsunlar. "Gekçekten biz, yakın göğü yıldızlardan ibaret bir süsle donattık" (37: 6).

Yine, kâinat ve içindeki her şey tahrip edileceği zaman, gezegenler zikredilir: '"'Sema yanıldığı zaman yıldızlar dökülüp saçıldığı zaman." (82: 1-2). Aşağıdaki ifadede, gezegenlerle başka bir şeyin ışığının karşılaştırılması, Kur'an-ı Kerim'in lisanının ve tasvirinin zarafet ve güzelliğinin bir örneğidir: "Allah, göklerin ve yerin nurudur. Müminin kalbinde, nurunun sıfatı: sanki bir hücre ki, içinde bir ışık var; lamba da cam bir mahfaza içinde; o cam mahfaza, sanki (parlayan) incimsi bir yıldız. Bu ışık ne doğuda, ne batıda bulunan mübarek bir zeytin ağacının yağından tutuşturulur. Bu öyle bir yağdır ki, nerde ise ateş dokunmasa da aydınlık verecek. Bu aydınlık, nur üstüne nurdur. Allah, dilediği kimseyi nuruna kavuşturur. Allah insanlara böyle misaller verir. Allah, her şeyi bilir?' (24: 35).

Kur'an-ı Kerim, aynı zamanda, güneş sisteminden ve işlemekte olan kanunundan ve olağanüstü disiplininden bahseder. Enbiya Suresi'nde şunları okuruz: "Geceyi, gündüzü, güneşi ve ayı yaratan O'dur. Bunların herbiri kendi dairesinde dolaşmakta." (21: 23). Onlar, kendi yörüngelerinde, herhangi bir tarafa sapmadan, kendi seyirlerini taki-bederler. "Ne güneşin aya yetişmesi mümkün olur, ne de gece gündüzü geçer. Hepsi bir felekte (yörünge) yüzerler, devirlerini tamamlarlar." (36: 40).

Bu ayetler, gezegenlerin yörüngelerinin de olduğunu anlatır. Gece ve gündüzün birbirini takibetmesi de, mevsim fikrini verir. Güneşin doğuş ve batışının farklı noktalardan oiu-şu, noktalar arasında çok büyük mesafelerin göstergesidir.

"Allah, gündüzü gece ile örter ve durmadan gece gündüzü, gündüz de geceyi kovalar?' (7: 54) (Maurice Bucaille, The Bible, The Qur-an and Science, s. 163-164). Lokman Sure-si'nde: "Görmedin mi, Allah geceyi gündüze sokuyor, gündüzü de geceye sokuyor?' (31: 29).

Zûmer Suresi'nde: "Geceyi gündüzün üzerine buruyor, gündüzü de gecenin üzerine buruyor:1 (39: 5).

Yasin Suresi'nde: "Gece de bir alâmettir onlara: Ondan gündüzü soyar çıkarırız da kara...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın