İnsanlık Tarihi Üzerinde Kurânın Etkisi

İnsanlık Tarihi Üzerinde Kur'ân'ın Etkisi

Kur'ân-ı Kerim, insan için Hidayet "yani Rehberlik Kitabı" olma hakkına sahiptir. O, tüm insanlık için varolan bir Kitaptır.

Hakikaten, Kur'ân, insanlığın tamamına hitap eder. Onun mesajları, dünyanın değişik yerlerinde yaşayan farklı farklı insanlara uygundur. Ayrıca, onun mesajları gelecek tüm zamanlar İçin de geçerlidir, yani, o zaman aşımıyla hükmü kalkacak bir kitap değildir. Bu iddianın en azından temelde, kıymeti bilinebilmiş ve tarihî şahitlerin gözü önünde bu kanıtlanmıştır. Eğer Kur'ân bir anlamda "kâinatın Rehberlik Kitabı" ise ve onun mesajı tüm insanlarla, tüm çağlarla ve tüm diyarlarla ilgiliyse, o Kur'ân-ı Kerim'in, mevcudiyetinin bindörtyüz yıllık dönemi esnasında, insanlık tarihi üzerinde mutlak bir etkiye sahip olması gerekir. Özellikle, Kur'ân, öyle bir kurtarıcı ve değiştirici etkiye sahip olmalı ki onun okunuşunu dinleyenler tesiri altında kalabilmelidir. Kur'ân-ı Kerim'in böyle bir özelliğe sahip olduğu iddiası, açık tarihi delillerle desteklenmiştir. Aşağıdaki sayfalarda Kur'ân'ın geniş bir tetkiki yapılmaya çalışılmıştır.

Fakat bunu yapmadan önce, İlahî kitap Kur'ân-ı Kerim'in içindeki pek çok delil, anlayışlı ve İdrak sahibi bir araştırıcı tarafından tetkik edilmeli ve iddiasının doğruluğu değerlendirilmelidir. Bunun, yukarıda bahsedilen tarihî delilin üstünde olduğunu belirtmek gerekir. Bu yüzden, sadece mü'minlere uygulanabilir. Yani, bu testler sadece, Kelime-i Şehadet getirmiş, İslâm Peygamberirnin bildirmiş olduğu asırlar boyunca hiçbir değişikliğe uğramaksızın korunmuş Kur'ân-ı Kerim'e sahip olan mü'minler için geçerlidir.

Bununla birlikte, tarihin "arızî" testi emsalsizdir. Ben bu testi, Kur'ân-ı Kerim'in insanlık tarihi üzerinde yapmış olduğu etkinin kapsamını, ana hatlarıyla çizmek maksadıyla bir emek sarfedilmesini sağlamak için önerdim Eğer hakkıyle değerlendirildiyse bu test, kendilerini inanmayanlar grubuna koyan insanlar tarafından dahi, doğruluğu şüphe uyandırmayan tarihi delillere dayalı br iddianın ihtimalleri üzerinde bir kanaat oluşmasına yolaçmış ve tarafsız olarak tetkik edip objektif bir şekilde tasarladığımızda, Kur'ân-ı Kerim'in ihtiva ettiği Mesaj ile insanlık tarihinde incelikle işlenmiş bu fevkalâde devrimin karşımıza çıktığını görüyoruz.

Bu açıdan, tarihin İslâm hâkimiyeti dönemi, Kur'ân'ın insanlık için bir Hidayet Kitabı ve onun öğretilerinin bütün zamanlar için geçerli olduğunu iddiası üzerinde bir izahı ortaya koymaktadır. Kur'ân'a göre, hem Doğu'nun hem de Batı'nın Rabbi olan Allah'ın, elçisi vasıtasıyla bildirmiş olduğu Hak, bütün insanların hayat ile ilgili düşüncelerini enine ve boyuna süzmüştür. Kur'ân bize şunu söylemektedir: "Hak geldi, bâtıl zail oldu. Zaten bâtıl ortadan kalkmaya mahkûmdur." (17: 81)

Hz. Peygamber'in doğumyeri ve bu nedenle İslâm'ın doğduğu yer, coğrafi olarak en uygun yerdi. Burası, Batı'nın Grek ve Roma medeniyetinin, Mısır, Babil, Fenike ve İran gibi, Yakındoğu medeniyetleri ile Hint ve Çin gibi Uzakdoğu medeniyetlerinin ortasında bir yer idi. Arabistan topraklarından İslâm'ın zuhuru, tarihin yaygın görüşüne göre, kalın ve delinmesi mümkün olmayan karanlıklara batmış bir dünyanın ortasında yer almış pırıl pırıl ışık saçan parlak bir lambaya benzetilmiştir. Tabi, İslâm peygamberi, Kur'ân'da "ışık saçan bir lamba" olarak tasvir edilmiştir. Çünkü O, tüm insanlar üzerine bir "rahmet" olarak gönderilmiştir. İnsanlık O'nun yaptıklarına karşı yeteri kadar minnettar olamamıştır.

En büyük İlahî Lütuf, Kur'ân'ı öğreten insanın üzerine olsun. Hakikaten, Allah Rahmet sahibidir. Bu, "O, insana Kur'ân okumayı öğretti" (55: 1-2) diyen Allah'dan başka hiçbir kimseye lâyık değildir. Kitap, Allah'ın yeryüzündeki halifesi olan İnsan'a verilmiş "Talimatname" olarak telakki edilmiş ve insanın hayatında tatbik edeceği bu davranışlarla bu dünyada başarılı olabilsin ve âhirette de Sonsuz Saadetle mükâfatlansın.

Kur'ân-ı Kerim'in ayırdedici özelliği onun, insanlığın hidayeti için gelmiş vahyi toplayan ve onları beyan eden bir Kitap oluşu inkâr edilmez bir hakikattir. Allah, Peygamberine Maide sûresinde şöyle buyuruyor. Bu sure, Hz. Peygamber'e inen en son surelerden biridir: "...Bugün, size dininizi kemâle erdirdim, size olan nimetimi tamamladım ve size din olarak İslâm'ı beğendim..." (5: 3). Aynı şekilde A'lâ sûresinde Kur'ân şöyle beyan eder: "Doğrusu mutluluğa ermiştir arman; Rabbinin adını anıp namaz kılan. Ama siz dünya hayatını üstün tutuyorsunuz. Oysa âhi-ret daha iyi ve daha süreklidir. Şüphesiz bunlar, o eski sahifelerde mevcuttur; İbrahim ile Musa'nın sahifelerinde." (87: 14-19). Hak'tan, daha önce inen sahifelerde (suhuf) de bahsedilmiştir. Hatta, İbrahim ve Musa aleyhisselâma inen sahifelerde olduğu gibi. inkılâbın süreci, tarihi hatırlanmayan ya da tam olarak bilinemeyen bir zamanda başlamış ve kâinat dinlerinin peygamberleri tarafından insanlığa getirilmiş, ve zaman aralıklarında onun büyümesi ve gelişmesi hızlandırılmıştır.

inkılâbın hakikati, hayatın gerçekleri tarafından ispatlanmıştır: Güç şartlarda, hemen İlahî Yardım'a yöneliriz. Hayatın kısa süresinde, idrak gücümüzün ve kabiliyetlerimizin sınırlı °ir sahada oluşu, İlahî Yardım olmaksızın, yeryüzündeki rolümüzü anlamak ve lüzumlu ihtiyaçlarımızı temin için feraset ve maharetinizi kullanamaz hâle getirmektedir. İnsan, vahiy için lüzumlu olanlardan haberdar olmak üzere nasibi olduğu çevreye {muhit) bağlılığını düşünmek durumundadır. Hakikaten, insan dünyada mevcut olan kaynaklardan temin ettiği yiyecek ve barınak sayesinde hayatını devam ettirme imkânı bulmaktadır. Bu âlem onun için yiyeceği üretmeseydi insan hayatını sürdürmeyi nasıl umabilirdü? Aynı şekilde, insan kendini milyonlarca yıldan beri bildiği kâinatın içinde bulmaktadır: Dünya, onun birkaç günlük ömrünün "gecelerin içinde kaybolmasından sonra, yaşarkenki gibi daima aynı kalacak şekilde devam edeceğinin farkındadır. Burada şu hakikat karşımıza çıkmaktadır: Kâinat, insanın hayatını idame ettirebilmesi için gerekli, ama kâinattaki hayatın devam ettirmesi için insan gerekli değildir! Peki, rolünü oynaması için insanın çağrıldığı bu oyunun manası nedir? Özellikle, insan herhangi bir rolü oynamayı umabilir mi? Ve eğer böyle ise, rolünün önem derecesi nedir? Böyle sorular karşısında, insan, eğer, hayatı sürüp giderken geçen zamanı ve fırsatları en verimli bir şekilde kullanabiliyorsa, cevapları bulabilmelidir. Kaçınılmaz son, onu yakalamadan önce, yaratılış gayesinin gereklerini tamamlamak için zamanı, kullanabileceği en iyi servet olarak telakki etmelidir. Tabi, eğer yaratılan o kişi bu zamana sahip olabilirse. Tefekkür edildiğinde, bu sorulara karşı, pek-çok filozof bile, hayli zamana rağmen, cevap bulmak için uğraşmışlar, fakat ikna edici cevaplar bulmada zorlanmışlardır. Henüz, bu problemlere çözüm aranırken, insan hayatı sürekli olarak acımasızca ileriye doğru devam etmekte ve akıp giden her an onu fırsat ve tecrübelerin kucağına doğru fırlatmaktadır. Geçen her anın bir daha geri dönmemesi hayatın bir trajedisidir. Peki, insan varoluşunun kanununu ifa etmek için ne yapmalıdır? Kanunun ne olduğunu bilmeden ne yapabilir? Bu, insanın kendini, tatmin edici cevapları olmayan soruların, zor soruların karşısına çıktığı ve kaçacak hiçbir yanı olmayan çaresiz bir durumda bulmak gibidir. Muhtemelen, Kur'ân, aşağıdaki ayette, insanın bu çok zor durumuna işaret eder: "...insan zaten zayıf olarak yaratılmıştır" (4: 28). Bu yüzden vahiy gerekli olmuştur. Din, peygamberlerin otoritesi altında hayatın meselelerine çözümler sağlamıştır. İnsan, tüm mahlûkatın Yaratıcısı ve Koruyucusu Rahman olan Allah tarafından İdare olunmaktadır.

Rehber Kitap olarak Kur'ân, hidayet kavramının pek çok karmaşıklıklarını açıklamaktadır. Hidayet, kelime anlamı olarak 'yol göstermek' ve 'rehberlik etmek' anlamındadır. A'lâ sûresinde tüm yaratılan varlıkların tekâmül usullerinden bahsolunmaktadır: "Rabb'inin yüce adını teşbih et (O'nun eksikliklerden uzak olduğunu an). O (Rab) ki, (herşeyi) yarattı, düzene koydu." (87: 1-2) Bu, hidayefia geniş anlamda, insanın dahili tekâmülünün temel nedeni olarak telakki edilmesidir. Daha aşağıda bulunan hayvanlara ise kendilerini dengede tutabilmeleri için içgüdü ve duyu verilmiştir. Görme, işitme, hissetme ve koklama sayesinde kendilerini çevreye adapte edebilmektedirler. Böylelikle kendilerini koruyabiliyor ve nesillerini devam ettiriyorlar. Buna ilâve olarak, insana bir de Allah vergisi olarak muhakeme ve anlama yeteneği verilmiş, hidayet ihsan edilmiştir. Hidayet, insanın içindeki hayvanî vasıfları sınırlandıran ve kontrol eden bir ifadedir. Bu kontrol vasıtasıyla, insanın kendine yüklenmiş olan düşük tabiatı, daha yüksek bir düzeye yükseltmek yani hayvanî duygularını akıl vasıtasıyla kontrol ederek kendini yüceltme imkânı verilmiştir.

Akıl nimeti başlı başına yeterli değildir. Akıl, sadece içgüdüsel hayatın çerçevesi içinde vazife görür. Aklın çalışması duyular ile ilgili uzuvların çalışmasına bağlıdır. Bu yüzden, kendi sınırları içinde çalışmalıdır. Bunun ötesinde onunla ilerlemek tehlikeli olur. Peygamberler insana, "hidayet"i Allah'dan sadece bir şekilde getirmişlerdir. Bu şekil, Emirler hakkında gelen Mesajla ilgilidir. Bu mesaj kendi potansiyeline karşı gerçek bir savaş açmış, savurganlık içindeki insana aldırmaz.

Hidayet sayesinde silahlanan insan, aklının işlediği dar bölgeden kurtulma imkânına sahip olur. İnsan bu Rehberliğe, evrensel dinlerin peygamberleri tarafından kendine getirilmiş olan İlahi Vahyin ışığında, şahsî davranışlarını düzenleyen ve geleceğini düşünüp taşınmasını sağladığı için şükran borçludur. Görünen o ki her başarılı Rehberlik safhası, bir Öncekini sınırlandırmayı amaçlamıştır: Böylece, duyul...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın