Nafile Namazı Ayakta Ve Oturarak Kılmak

16- Nafile Namazı Ayakta Ve Oturarak Kılmanın, Bir Rekatın Bir Kısmını Ayakta Ve Bir Kısmını Da Oturarak Kılmanın Caiz Olması

642- Abdullah b. Şakîk'ten rivayet edilmiştir:

“Aişe'ye, Resulullah (s.a.v.)'in nafile namazını sordum. O da:

“Resulullah (s.a.v.), benim evimde öğeden önce dört rekat nafile namaz kılar, sonra mescide çıkıp cemaata öğlenin farz namazını kıldırır, sonra tekrar evime girip iki rekat nafile namaz daha kılardı. Cemaata akşam namazının farzını kıldırır, sonra ejime gelip iki rekat nafile namaz kılardı. Cemaata yatsı namazını(n farzını) kıldırır, evime gelip iki rekat nafile namaz kılardı. Geceleyin ise içlerinde vitir de dahil olmak üzere dokuz rekat namaz kılardı. Bazı geceler, namazı ayakta uzunca bir şekilde kılar, bazı gecelerde ise oturarak uzunca bir biçimde kılardı. Kıraati ayakta iken okursa, ayaktayken rüku ve secd'j eder, kıraati otururken okursa oturduğu yerden rüku ve secde ederdi. Fecr doğduğunda sabah namazının iki rekat nafilesini kılardı” diye cevap verdi. [933]

643- Hz. Âişe (r.anhâ)'dan rivayet edilmiştir:

“Ben, Resulullah (s.a.v.)'i, gece namazlarının hiçbirinde oturarak (Kur'-an) okuduğunu görmedim. İhtiyarladığı zaman oturarak okumaya başladı. Öyle ki okuduğu sureden otuz yada kırk ayet kalınca, ayağa kalkıp onları da ayakta okur, sonra rükuya varırdı.” [934]

644- Abdullah b. Şakîk'tan rivayet edilmiştir: Aişe’ye:

“Peygamber (s.a.v.) hiç oturduğu yerden namaz kılar mıydı?” diye sordum. O da:

“Evet, insanlar onu ihtiyarlattıktan sonra oturarak namaz kıldı” diye cevap verdi. [935]

645- Hz. Âişe (r.anhâ)'dan rivayet edilmiştir:

“Peygamber (s.a.v.) bir çok namazını oturarak kılmadan vefat etmedi.” [936]

646- Hz. Âişe (r.anhâ)'dan rivayet edilmiştir:

“Resulullah (s.a.v.)'in yaşı ilerleyip (bedeni) ağırlaşınca çoğunlukla namazını oturarak kıldı.” [937]

647- Hz. Hafsa (r.anhâ)'dan rivayet edilmiştir:

“Ben, Resulullah (s.a.v.)'in vefatından bir yıl öncesine kadar nafile namazında oturduğunu hiç görmedim. Fakat bundan sonra artık nafile namazını oturarak kılmaya başladı. Sureyi tertil ederek okurdu. Böylece bu şekilde oturarak okuduğu surenin miktarı, kalktığında okuduğu uzun surelerden daha uzun olurdu.” [938]

648- Câbir b. Semure (r.a)'tan rivayet edilmiştir:

“Peygamber (s.a.v.) oturarak namaz kılmadan vefat etmedi.” [939]

Açıklama:

Bu hadisler; Hz. Peygamber (s.a.v.)'in, hem ayakta ve hem de oturarak namaz kıldığını göstermektedir. Bu, ya aynı gecede olmuş yada ayrı gecelerde olmuştur.

Nafileye ayakta başlayan kimse, rükusunu da ancak ayakta, oturduğu yerde başlayan kimse de ancak oturarak yapabilir. Bu, Mâlikiler ile Hanefilerin görüşüdür.

649- Abdullah b. Amr (r.a)'tan rivayet edilmiştir:

“Bana, Resulullah (s.a.v.)'in:

“Kişinin, oturarak kıldığı namaz, ayakta kıldığı namazın yarısı sevabım alır” buyurduğu anlatıldı.

Bunun üzerine Resulullah (s.a.v.)'e gelip onu oturarak namaz kılarken buldum. Elimi onun başının üstüne koydum. Bana:

“Ey Abdullah b. Amr! Neyin var?” diye sordu. Ben de:

“Ey Allah'ın resulü! Senin;

“Kişinin oturarak kıldığı namaz, ayakta kıldığı namazın yarısı sevabını alır” buyurduğun bana anlatıldı. Halbuki sen oturarak namaz kılıyorsun' dedim. Resulullah (s.a.v.):

“Evet, ama ben, sizden herhangi birisi gibi değilim!” buyurdu. [940]

Açıklama:

Hadisten, bir kimsenin ayakta durmaya gücü yettiği halde oturarak kıldığı nafile namazın sevabının yarısı kadar olduğu anlaşılmaktadır. Bu, nafile namazlarla ilgilidir. Ayakta durmaktan aciz olan, namazını oturarak kılarsa bunun sevabında herhangi bir noksanlık yoktur.

Farz namazlarda ise ayakta durmaya gücü yetenin oturarak namaz kılması asla caiz değildir.

Hz. Peygamberin “Ben, sizden herhangi birisi gibi değilim” buyurmasını; âlimler iki şekilde değerlendirmişlerdir;

1- Hz. Peygamberin ayakta durmaya gücü yettiği halde oturarak kıldığı nafile namaz, başkalarının oturarak kıldığı nafile gibi değildir. Onun, oturarak kıldığı namaz aynen ayakta kıldığı gibidir, sevabında herhangi bir eksilme yoktur.

2- Kadı İyâz'ın dediğine göre; Hz. Peygamber (s.a.v.), özrü olmaması bakımından diğer insanlar gibi değildir. Çünkü Hz. Peygamber, bunu ömrünün sonuna doğru, yaşlılığından dolayı yapmıştır. Çünkü normal hallerde Hz. Peygamber devamlı en efdalî yapardı. O zaman efendimizin sözünün manası, “Ben sizden biri gibi değilim, yaşlandım, onun için oturarak namaz kılıyorum” şeklinde olacaktır.

Ancak Kadı İyâz'ın bu görüşüne itiraz edilmiştir. Çünkü özür halinde oturarak kılınan namazın sevabında noksanlık olmaması sadece Hz. Peygambere özgü değil, geneli kapsamaktadır.

[933] Buharı, Taksiru's-Salât 20, Teheccüd 16; Ebu Davud, Salat 174-175, 953, 954, 955, 956; Tirmisî, Salat 275, 374, 375; Nesâî, Kıyâmu'1-Ley! 18, 19, 22; İbn Mace, İkâme 140, 1226, 1227, 1228; Ahmed b. Hanbel, 6/30, 98, 100, 112.

[934] Buhârî, Taksim s-Salât 20, Teheccüd 11.

[935] Nesâî, Kıyamu'1-Ley! 19.

[936] Nesâî, Kıyamu'l-Leyl 19.

[937] Ahmed b. Hanbcl, Müsned, 6/257.

[938] Tirmizî, Salat 275, 373; Nesâî, Kıyamuİ-Leyl 19.

[939] Taberânî, Mu'cemu'I-Kebir, 2008.

[940] Ebu Dâvud, Salat 174-175, 950; Nesâî, Kiyamu'I-Leyl 20.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın